Dagblað - 16.09.1925, Síða 1

Miðvikudag
16. september
1925.
I. árgangur.
188.
tölublað.
AFASAMT er hvort nokkur
maður veit hve mörg félög
eru hér í Reykjavík, og efa-
laust veit enginn hve mörg þau
eru á öllu Iandinu. Tilgangur
þeirra er mjög óskyldur, en eitt
er þó sameiginlegt með þeim
öllum, að aðaltakmark þeirra
er að koma þeim málum í fram-
kvæmd, sem þau hafa verið
stofnuð til að veita liðsinni. Öll
félög eru mynduð til að koma
einhverjum áhugamálum áleiðis
til framkvæmdar, og tekst þeim
það auðvitað mjög misjafnlega,
eftir því sem efni standa til.
Sum þeirra eru í raun og veru
ekkert nema nafnið, orðin eins-
konar steingeríingar, líflítil og
athafnalaus. Þau hanga saman
á liðnu gengi og gamalli frægð,
og upphaflegu áhugamálin eru
jafnvel týnd og grahn. En þótt
mörg séu við líði, eru hin lík-
lega fleiri, sem liðin eru undir
lok, og sum þeirra með öllu
gleymd. Er lítil eftirsjón að
mörgum þeirra, en að sumum
nokkur, en eins dauði er ann-
ars líf, og ný félög rísa upp
þar sem önnur fara veg allrar
veraldar. Einnig er svo um
sum þeirra, að þau eru komin
mjög langt frá upphaflegu ætl-
unarverki sínu og gela aldrei
orðið að því gagni, sem þeim
var ætlað að verða. Þessli of-
mergð félaganna, miðað við
fólksfjölda, dregur mjög úr
starfsþrótti hvers þeirra, og geta
ur jafnvel lamað hann með öllu.
Pótt félögin séu fyrst og fremst
mynduð til að sameinast um
og hrinda einhverju áhugamáli
í framkvæmd, vill það oft verða
svo, að þau eru athafnamest
fyrsta sprettinn, en dregur svo
smámsaman úr þeim, eftir því
sem forgöngumennirnir eldast
og þreytast. Má um margan fé-
lagsskap segja, að fyrst sé alt
frægast, 0g er það ilt um þau
félög, sem stofnuð eru í nyt-
sömum tilgangi og gætu komið
miklu góðu til leiðar.
Einnig er það oft svo, að
mörg félög eru stofnuð með
sameiginlegu markmiði, þar sem
færri og jafnvel eitt ælti að vera
nægilegt. Slíkt er aðeins til að
dreifa kröftunum og gera sókn-
ina erfiðari að því marki, sem
stefnt er til. Sameining starfs-
kraftanna er auðvitað aðalatrið-
ið, þegar félög eru mynduð, og
því meira má búast við að þau
geti áorkað, sem þau eru stærri
og fjölmennari. Sem dæmi þess
má nefna þau félög hér í bæ,
sem hafa mannúðarmálin efst
á stefnuskrá sinni. Þau virðast
vera of mörg, og mætti vænta
að þau gæti meira áorkað, ef
þau væri færri en öflugri. Sama
má segja um íþróttáfélögin og
einnig ýms fleiri.
Mörg félög með sameiginleg
áhugamál en þröng takmörk
fyrir félagatölu hljóta að ein-
hverju leyti að þvælast hvort
fyrir öðru og draga um leið úr
starfsemi hvers eins. Menn mega
ekki halda of fast við nöfnin
ein, þar sem gildar ástæður eru
fyrir að þau gætu komið miklu
meira í framkvæmd, ef þau sam-
einuðust um sameiginlegu á-
hugamálin. Þessar bendingar
ættu félögin að taka til ræki-
legrar ihugunar, og mætti vænta
þess, að hlutlaus yfirvegun sann-
færði menn um, að þessar til-
lögur væru þess verðar, að eftir
þeim yrði farið.
»
»Á bát yfir opið haf«. Tveir
ungir hafnsögumenn frá Háloga-
landi í Noregi lögðu á stað til
Ameriku á litilli skútu þann 7.
júní í sumar, og komu þeir til
New York 27. ágúst. Höfðu þeir
þá siglt í 80 daga. Skúta þeirra
heitir »Fedralandet«, og er tví-
stefuungur 46 feta langur 15
feta breiður.
FráYestur-íslendingum.
Efoilogur íþróttamaður. Á
allsherjar iþróttamóti unglinga
innan Manitobafylkis vann ung-
lingspiltur íslenzkur heiðurstitil-
inn sem íþróttameistari Mani-
toba. Varð hann fyrstur í tveim-
ur hlaupum og einnig í lang-
stökki, hljóp 19 fet og 6 þml.
Garðar hafði komið héðan að
heiman fyrir þremur árum, og
er talinn mjög efnilegur íþrótta-
maður. Hann hefir meðal ann-
ars lagt stund á knattspyrnu og
hefir flokkur sá, sem hann er í,
tinnið meistaratitil unglinga síð-
ustu 3 árin.
íslendingadagurinn í Winni-
peg. Það hefir lengi verið venja
Vestur-íslendinga að halda einn
dag á ári hátíðlegan, til minn-
ingar um ættland sitt og þjóð-
erni og hefir hann verið nefnd-
ur »íslendingadagur«. Hefir það
venjulega verið 2. ágúst, sem
valinn hefir verið til hátíðahalds-
ins, og aðal hátíðin farið fram
í Winnipeg, en einnig hafa ís-
lendingadagar víðar verið haldn-
ir í fjölmennari bygðum íslend-
inga þar vestra.
f þetta sinn var íslendinga-
dagurinn í Winnipeg 1. ágúst og
er mikið látið af hve vel hann
hafi farið fram. Aðalræðuna hélt
Einar H. Kvaran skáld og marg-
ar fleiri voru haldnar, þ. á. m. af
B. J. Brandson lækni, sem sagð-
ur er mjög snjall ræðumaður.
Kvæði voru þar einnig flutt, er
orkt höfðu vestur-íslensku skáld-
in Þorsteinn Þ. Þorsteinsson.
Sig. Júl. Jóhannesson og Jón
Jónatansson, og eitt eftir Einar
H. Kvaran, Minni Vesturheims.
— Þetta er 36. íslendingadag-
urinn sem Wennepegbúar hafa
haldið, og gefur hann góðar
vonir um að þeim takist lengi
enn að halda slika daga.