Dagblað - 15.10.1925, Síða 1

wagtSlaé jl
RUNARÚSTIRNAR við Aust-
urStræti hafa mörgum ver-
ið þyrnir á augum síðan
hinn minnisstæða dag, 15. april
1915, er mikið af miðbænum
lagðist í rústir. Loksins er nú
búið að byggja á öllum grunn-
stæðunum sem mynduðust við
brunann, nema þeim sem eru
milli Austurstrætis og Vallar-
strætis. Edinborg er síðasta hús-
ið sem reist er úr rústum, og
er það þeirra veglegast, annað
en Landsbankinn, en álitamál
hefði verið hvort húsið hefði
verið myndarlegra, ef nýja Ed-
inborg hefði verið höfð einni
hæð hærri en nú er hún. Hlut-
föllin milli hæðar og lengdar
hefðu þá verið jafnari og alt
húsið samsvarað sér betur.
Brunarústir eru altaf til bæj-
arlýta, og ekki sízt um miðbik
bæja, þar sem stærstu bygging-
ar eru og umferðin mest. Svo
er um rústirnar við .Austur-
stræti, og hafa þær nú of lengi
verið þarna til fegurðarspjalla
og augnraunar hverjum óvöld-
um smekkmanni. Ilefir útlit
þeirra lengst af verið mjög bág-
borið, einkum þegar þær hafa
verið hálffullar af fúlu vatni og
^ýmsu rusli eins og oft hefir verið.
Til engra úrbóta var að byggja
þar sementskassann móti Lands-
bankanum, og þarf engan feg-
urðarfræðing til að sjá jafn aug-
ljós sannindi. — Einhver rek-
spölur er nú kominn á hjá
eigendum brunarústanna um að
fara að koma þessum arðlausu
eignum sínum til vænlegra við-
horfs, en að láta þær vera óbygð-
ar og ónotaðar ár eftir ár. Mik-
ið verðmæti hlýtur að vera
bundið í lóðunum, og er því
ekki tiltökumál, þótt eigendur
þeirra vilji losa um féð og losna
um leið við þá gjaldabyrði, sem
þeim hlýtur að vera af óbygð-
um lóðunum. Munu þeir hafa sótt
um byggingarleyfi til að byggja
þar stórhýsi, oú nefndir þær,
sem um þær fjalla innan bæj-
arstjórnar, munu eunþá enga
ákvörðum hafa tekið um málið.
Það mun vera álit flestra,
sem hugsa um framtiðarskipu-
lag bæjarins, að vegna sam-
ræmis og réttra fegurðarhlut-
falla megi ómögulega byggja á
brunarústunum við Austurstræti
og nauðsyn krefji að húsið, sem
þar hefir verið bygt, verði rifið
til grunna. — Jóhannes S. Kjar-
val málari mun fyrstur hafa
borið þelta álit fram í Morgun-
blaðinu í rilstjórnartið Rorsteins
Gíslasonar, og nýskeð hafa nú-
verandi ritstjórar þess skrifað
um málið, og virðist álit þeirra
stefna í sömu átt. Einhverjir
fleiri hafa e. t. v. rætt um þetta
opinberlega, þótt ég minnist þess
ekki í svip. Það væri mjög
æskilegt, að allir yrði á eitt
sáttir um að óhæft sé að byggja
á brunarústunum sem eftir eru,
því væri það gert, yrði það til
þess ófarnaðar gagnvart nauð-
synlegu samræmi og viðunandi
skipulagi Miðbæjarins, að úr
því yrði seint eða aldrei bætt.
Byggingar milli Austur- og
Vallarstrætis eiga ekki að ná
lengra austur á við, en laust
austur fyrir ísafold. Austurvöll-
ur á að breikka sem nemur
spildunni að Austurstræti, ann-
pðhvort með stækkun grasflatar-
ins eða með steinlögðu torgi, þar
sem húsgrunnarnir eru nú, en
umfram alt þarf þetta svæði að
vera óbygt framvegis.
-m. -n.
Utan úr heimi.
Khöfn, FB., 14. okt. ’25.
»í nafni keisarans«.
Símað er frá Berlin, að undir
umsjón prússnesks hershöfðingja
hafi verið athjúpað minnismerki
yfir nokkra fallna hermenn.
Athöfnin fór fram í kirkjagarði
einum. Minnismerkið var af-
hjúpað í nafni keisarans. Vinstri-
menn ákaflega reiðir.
Flngvélastöð í loftinu.
Simað er frá London, að bráð-
lega verði gerðar tilraunir til
þess að láta loftsínpið R 33 vera
forystuskip nokkurra flugvéla,
og á það að vera nokkurskonar *
lendingarstöð í loftinu, taka á
móti flugvélum og senda þær
frá sér. — Samskonar tilraun
hefir verið gerð í Ítalíu, eftir
því sem símað er frá Rómaborg.
Khöfn, 15. okt. ’25.
Frá Loearnofandinum.
Símað er frá Locarnó, að á-
litið sé að samkomulagstilraunir
muni mishepnast, nema t*ýzka-
land losni við ákvæði Alþjóða-
bandalags-sáttmálans, þau, er
áður hefir verið simað um.
Ennfremur krefjast Þjóðverjar,
að Bandamenn hætti þar eftir-
liti sinu í Þýzkalandi, og krefj-
ast þess, að síðustu burtför
setuliðsins sé flýtt.
Málakenslan ískólunum.
i.
Kensla í erlendum málum bæði
í barnaskólunum og öðrum skól-
um, er ekki í því lagi, sem æski-
legt er. Okkur íslendingum er
alls vegna nauðsynlegt, að leggja
sem mesta rækt við kenslu er-
lendu málanna og stefna henni
í þá átt, sem okkur hentar bezt.
Þetta er að nokkru leyti gert,
en framkvæmd þess er á þann
hátt, að ílestum sem um málið
hugsa, mun fátt til finnast. Að-
almálið hér í skólum við
hlið móðurmálsins, er danskan.
Dönskukenslan var skiljanleg
meðan vald Dana og áhrif voru
meiri, en þau eru nú. Þá voru
afskifti Dana af íslendingum og
samband þjóðánna svo náið,
að ekki var nema eðlilegt, að