Dagblað - 06.11.1925, Qupperneq 1

Föstudag
6. nóvember
1925.
I. árgangur.
232.
tölublað.
kÞagðfaé
NYKOMIN skýrsla skólalæknis
barnaskóla Reykjavíkur gef-
ur glögt yfirlit yfir heilbrigði
barna á skólaskyldum aldri og
bvernig algengustu hreinlætis-
skilyrðum er fullnægt á heimil-
unum. Er þar margan fróðleik
að fá, og gefa skýrslur skóla-
læknis tilefni til ýmislegra hug-
leiðinga. Það er öllum vitanlegt,
að börn og unglingar eru næm-
ari fyrir ýmislegum veikindum
eu fullorðið fólk, og að betur
þarf að gæta að líðan þeirra og
að helztu heilbrigðisskilyrðum
sé fullnægt. Á þessu vill oft
verða nokkur misbrestur, og
eru sumir foreldrar og aðstand-
endur barna of skeytingarlausir
um sum atriði, sem miklu geta
ráðið um heilsufar barnanna.
Eitt meginskilyrði fyrir góðu
heilsufari er, að nauðsynlegt
hreinlæti sé viðhaft í hvívetna,
en nokkuð víða er þess ekki gætt,
og meðan slíkt afskiftaleysi er
ríkjandi, er ekki að búast við
góðum árangri af umbótastarf-
semi þeirra manna, sem mest
afskifti hafa af þessum málum. í
skýrslu skólalæknis má fá marg-
ar merkilegar upplýsingar þessu
viðvíkjandi, og er alt þetta mál
þess vert, að farið sé nokkuð
út í einstök atriði.
Læknisskoðun er ekki aðeins
fólgin í rannsókn á heilbrigði
barnanna, heldur einnig í eftir-
liti um þrifnað þeirra, og til að
komast þar að sem ábyggileg-
astri niðurstöðu, voru bö>nin
^ft tekin úr kenslustund til skoð-
UI»ar, og reynt að koma að
þeim óvörum, en ýmsir erfið-
leikar voru samfara þessu eftir-
liti. Parast skólalækni m. a.
orð þar um: »Reynt var marg-
sinnis að fá börnin til að mæta
utan kenslustunda til skoðunar,
en lánaðist illa. Þau mættu afar-
illa, og því ver, sem þau voru
eldri, Varð þar lítið vart að-
fialds aðitandenda, og áhuga
Þeirra fyrir heilbrigöiseftirlitinu
gætti ennþá sfður, sem sýndi
sig í því, að vart meira en 5
aðstandendur fylgdu börnum
sínum til skólaskoðunar, og ekki
færri færðust undan skoðuninni,
þar eð barnið hafði verið skoð-
að af öðrum lækni og fengið
vottorð um að það mætti vera
í skólanum«. — Eins og eðli-
legt er, var ekki betra að eiga
við börnin sjálf og fá þau til
að fara eftir gefnum læknisráð-
um. Segir svo m. a. þar um:
»Augnlæknistilvísunnm var tíð-
um stungið undir stól, og þó
oftar, að ekki var framvísað
gleraugnaseðli augnlæknis. Pað
sem verst var þó í þessu sam-
bandi var það, að sum börnin
tregðuðust í lengstu lög við að
nota gleraugun í skólanum, þótt
þau hefði slæma sjón. Kemur
það af einhverskonar feimni, og
þurftu oft bæði læknir og bjúkr-
unarkona að tala alvarlega um
fyrir börnunum. Hryggskekkju-
seðlunum skiluðu börhin áteikn-
uðum af ýmsum Iæknum út um
bæinn, og reyndist batinn oft
misjafn, og í einu tilfelli áfram-
haldandi versnun í 2 ár, þrátt
fyrir 2 eða 3 tilvísunarseðla.
Þeim börnum, sem tregðulaust
var hægt að koma strax til
nuddaðgerða og þar til heyrandi
æfinga, batnaði undantekningar-
laust mikið á tiltölulega stutt-
um tíma. Rar sem nú hrygg-
skekkjubörnin eru tiltölu lega
mjög fá, en hinsvegar aðferðin
nokkuð kostnaðarsöm, væri full
þörf á, að fátækari börnunum
úr þeim fámenna hóp yrði
hjálpað til þess frá skólans
hálfu, að kljúfa kostnaðinn við
Iæknishjálpina«.
Hirðuleysi barnanna og af-
skiftaleysi aðstandenda þeirra
hjálpast hér til að tefja fyiir
góðum árangri nauðsynjaverks,
og lýsir slíkt alt of iitilli um-
hyggju fyrir því, sem öllum er
fyrir beztu.
„RadiD'-veöurspár.
Frá ómunatið hafa menn reynt
að sjá fyrir veðráttuna. I gamla
daga voru það galdramennirnir,
sem sögðu hana fyrir. Nú á tím-
um eruþaðveðurathugunarstöðv-
arnar, sem fræða menn um tíðar-
farið. — Nú fyrir skömmu hafa
franskir vísindamenn komið fram
með kenningu, sem að sjálfsögöu
hefir mikla þýðingu fyrir fram-
tiðina. Kenningin er sú, að með
radio sé hægt fyrirfram að sjá
út veðrið. — Það eru tveir nafn-
frægir frakkneskir vísinda-
menn, sem eftir tveggja ára
athuganir í Frakklandi eru
komnir að þeirri niðurstöðu, að
hin trufiandi hljóð, sem á ensku
radio-máli er kallað »statics«,
standi í beinu sambandi við
komandi óveður. Það skal tek-
ið fram hér, fyrir þá lesendur,
sem ekki þekkja til radio, að
með enska orðinu »statics« er
átt við hljóð þau hin ýmsu, sem
ávalt heyrast, jafnvel í beztu
heyrnartólum. Þessi hljóð standa
ekki í neinu sambandi við þann
hluta áhaldsins, sem at manna
höndum er gerður. Fau koma
frá einhverju í sjálfu gufuhvolf-
inu, þvi jafnvel þó engin send-
ingastöð sé í gangi, þá heyrir
maður þessi einkennilegu hljóð.
Það bar mikið meira á þessum
»statics« hljóðum á sumrin en
á veturna, og þar af leiðandi
meira í heitu en köldu loftslagi,
og meira nálægt fjöllum, en á
sléttlendi og við1 hafið.
Fyrir nokkrum mánuðum voru
báðir franskmennirnir komnir
að þeirri niðurstöðu, að þessi
ýmsu hljóð stæði í nánu sam-
bandi við regn og snjókomu,
sem geisuðu yfir Alpafjöllin. Nú
eru þeir komnir ennþá lengra
með uppgötvun sína, þar sem
þeir hafa sannað, að hljóð þessi
standa einnig í sambandi við
heita og kalda loftstrauma I