Dagblað - 11.11.1925, Page 1

Miðvikudag
11. nóvember
1925.
I. árgangur.
236.
tölublað.
MENNINGARBRAGUR þjóð-
arinnar lýsir sér meðal
annars í nafnavali hennar
er um einstaklingsheiti er að
ræða. Eiginheiti manna eru
margvísleg og óskyld að upp-
runa, og eru sum þeirra sann-
nefnd skripanöfn og öllum til
ieiðinda, bæði þeim, sem bera
þau og heyra þau nefnd.
Um eitt skeið var óþjóðlega
nafnavalið veruleg landplága og
bera margir merki þess enn í
dag. Fjöldi manna verður nauð-
ugur viljugur að rogast með
þyngslabyrði málskemdarnafna
alla sína æfi, og vita þeir bezt,
sem fyrir því verða, hve þægi-
legt er að draga þann drösul á
eftir sér alla tíð. Reyndar eru
nokkrir, sem ekki finna til mál-
skemdar skrípanafnanna og telja
sér jafnvel til tekna sérkennin
og afglapaháttinn, sem þeim er
samfara. En flestir munu þeir
samt vera, sem betur fer, er
ekki þykir sinn nafn-hlutur góð-
ur ef hann er gagnstæður eðli
tungunnar og óbrjáluðum mál-
smekk almennings.
Einhver lagaákvæði munu
vera til, sem leggja prestunum
Iþá skyldu á herðar, að hlutast
til um, að börn sé ekki skýrð
mjög afkáralegum nöfnum. En
annaðhvort er, að þau fyrirmæli
eru ekki nógu ákveðin, eða að
prestarnir láta sig nafnavalið
litlu skifta, því ekki ber það
ósjaldan við, að börnin eru skýrð
réttnefndum skrípanöfnum, og
jafnvel mörgum saman.
Nöfn margra manna eru til
verulegra málskemda og bera
engan vott fegurðarsmekks eða
virðingar fyrir þjóðlegum nafna-
sið. Er heldur ekki að búast
við, að almenningur sé mjög
athugull né réttdæminn í nafna-
^ali þegar margir »fyrirmanna«
Þjóðarinnar skreyta sig með að-
*eögnum taglhnýtingum og af-
öeita oftast um leið faðerni sínu.
^flarnöfnin væru sýnu skárri
ef menn sleptu ekki föðurnafni
sínu, og héldu áfram að vera
synir feðra sinna, þótt þeir bættu
við sig ættarnafni »til að punta
upp á persónuna«, eins og ein-
hver hefir orðað það.
Fleirnefnin eru einnig óþörf
og gagnstæð islenzkri málvenju
og nafnasið. Eru þau því verri,
sem fleiri ónefni og skrípanöfn
fara saman, og sýnir það mjög
greinilega brjálaðan málsmekk
og enga tilfinningu fyrir hag-
kvæmni né þjóölegum venjum.
t*að ætti að vera öllum vitan-
legt, að h,verjum einum dugar
eitt nafn og er heldur aldrei
nefndur nema einu þeirra. Fylgi-
nöfnin koma því aldrei að neinu
gagm nema til eyðufyllingar
kirkjubókanna eða opinberra
skýrslna. Enginn verður keisari
fyrir það eitt, að heita Alexander,
eða Napóleon, og dugar ekki til
að hann heiti þeim báðum og
fleiri keisaranöfnum, og enginn
verður heldur meiri maður vegna
þess eins, að bera mörg nöfn.
Það er svo með nafnavalið,
eins og svo margt annað í »ný-
menningu« samtímans, að þjóð-
legar venjur og óbrjálaður feg-
urðarsmekkur verða að þoka
um set fyrir ýmsum uppskafn-
ingshætti og tískutildri.
Aldagamlar málvenjur og þjóð-
leg nöfn eru afskræmd og lítils-
virt og er nú orðið furðumargt
íslenzkt fólk, sem ber aðals-
merki apaháttar og ómenningar.
-m. -n.
Tilbynnin g-
írá Taflíí-lajíi ltvíUur.
Rvík, FB 10. nóv. ’25.
í morgun komu frá Norð-
mönnum leikir á báðum borð-
unum.
Á borði I var 8. leikur þeirra
(svart) Rd7Xe5.
Á borði II var 8. 1. þeirra
(hvítt) f4xBe5.
Utan úr heimi.
Khöfn, FB., 11. nóv. ’25.
Mnssolini liefnir sín.
Símað er frá Rómaborg, að
Mussolini iáti handsama fjölda
helztu socialista, einnig þing-
menn þeirra. Hefir Mussolini
aldrei verið dýrkaður eins mikið
og nú af flokksbræðrum sínum.
Fjármálavandræði Frakka.
Símað er frá Paris, að fjár-
hagsnefnd fulltrúadeildarinnar
álíti ógerning að samþykkja
frumvarp Painleves um nefskatt.
Stjórnin er algerlega úrræða-
laus í bili.
Brennivíns-þjóíar.
Símað er frá Osló, að stór-
þjófnaður hafi verið framinn, og
stolið brennivíni og öðrum vín-
birgðum rikisins í borginni.
Púsundir af flöskum hafa verið
teknar. Hinir grunuðu hafa ver-
iö handteknir.
Sjóðþurð.
Símað er frá Bergen, að Schei
útgerðarmaður hafi stolið hálfri
miljón kr. af félagi sínu.
Færeyekur danz
sýnður í Noregi.
Undir forustu Páls Nolsoy
Paturson (elzti sonur Jóhannesr
P.) eru 24 ungir Færeyingar i
Noregsferð um þessar mundir.
Var von á þeim til Björgvinjar
með Lyra í gær. Ætla þeír að
ferðast víðsvegar um land og
sýna þjóðdanz sinn, hinn forna
vikivaka, er verið hefir hin
þjóðernislega líftaug Færeyinga
um margar aldir. — Verður
þeim óefað fagnað í Noregi, eins
og glimumönnum vorum í sum-
ar. Stóð til að Norræna félagið
héldi Færeyingum veizlu í gær.