Dagblað

Tölublað

Dagblað - 20.11.1925, Blaðsíða 1

Dagblað - 20.11.1925, Blaðsíða 1
„Sjáandi sjá þeir eigi“ etc Blindingaleikur og Molbúa-pólitík. STOFNUN barnahælis er eitt af þeim nauðsynjaraálnm þessa bæjarfélags, sem þurfa bráðrar úrlausnar. Öllum mun vera ljóst, að meira þarf að gera fyrir börnin, en átt hefir sér stað bingað til, og ekki má lengur dragast að eitthvað sé gert, sem um munar. Pað er öllum vitanlegt, að appeldi barna er eitt mesta vel- ferðarmál hvers þjóðfélags, og ekkert getur eins miklu valdið um hvert hlutskifti þjóðarinnar verður í framtíðinni. Er því mikils um vert, að til uppeldis- ins sé vandað sem bezt, og er seint um of að þeim máium hugað. — Hlutskifti barnanna er ærið misjafnt, og er uppeldi sumra þeirra mjög bágborið. Fram hjá þeirri staðreynd verð- ur ekki gengið með opin augu, og jafnframt kemur greinilega í Ijós þörfin á einhverjum úrræð- um til umhóta. Auðvitað eru þar til mavgar leiðir að sama marki, en einhver auðsæasta er stofnu barnahælis, sem tekið getur á móti munaðarlausum hörnum og veitt þeim fullkomið uppeldi. Þessi hugsjón hefir lengi vakað fyrir þeim, sem mest hafa látið sig skifta þetta nauðsynjamál, og hefir Barna- uppeldissjóður Thorvaldsensfé- lagsins verið ákveðnasta tilraun- in, sem stefnt hefir verið í þá ®tt. — í nærri 20 ár hefir fé- lj»gið unnið að sjóðsmyndun í Þessu augnamiði, og hefir því orðiö svo vel ágengt, að um 60 þós. kr. voru þar saman komn- ar. Nú hefir nýtt átak verið gert til að hrinda stofnun barnahæl- 'sins í framkvæmd, þar sem ^horvaldsensfélagið hefir gefið k^öum fimmtíu þúsund krónur ll1 stofnunar barnahælis. Er Þetta sv0 myndarlega gert, að a®dáun vekur, og má telja víst, a. ^laginu verði þakkað á við- sigandi hátt, en þag verður ezt gert meg þvj ag koma jjUg. sjon þess sem fyrst í.framkvæmd. Allflestum sæmilega skynbær- um mönnum og athngulum — að andbanningum undanskild- um — er fyrir löngu Ijóst orð- ið, hvílik óhemju breyting varð á miklum hluta þjóðanna á ó- friðarárunum og næstu árunum á eftir. Þegar snemma á ófrið- arárunum varð þess sorglega varl, að öll hin beztu og mikil- vægustu siðmenningar- og menn- ingaráhrif margra alda voru sem þurkuð burt á skömmum tíma. Og kristindómur 19 alda flagnaði af »kristnu þjóðunum« eins og mislingahreistur. Menn urðu nýir menn og verri. Þeir gerðu sjálfa sig að Guði, þ. e. trúðu á sjálfa sig og tilbáðu og ekkert annað. Lifslögmálið var: nautnir. Sálarþörfin: peningar. Alt annað var fánýtt og einkis virði. — Þetta verður mönnum að skiljast, er þeir ætla að gera sér grein fyrir því, er gerðist á þessum árum* og gerist enn að nokkru leyti þann dag í dag. — Heiðvirðir menn og trúnaðar- menn þjóðanna gerðust glæpa- menn (t. d. fjöldi bankastjórn- enda), og sitja margir hverir í fangelsi enn. Allskonar lögbrot urðu fjöldanum siðferðisleg nauð- syn, þar eð lögin öll voru »höml- ur á athafnafrelsi manna«. [Og þetta er einnig vígorð andbann- inga, þótt furðulegt sé!J Synir hlutlausu landanna — svo mað- ur tali nú eigi um ófriðarlöndin — gerðu sér leik að því að svíkja land sitt og þjóð á sví- virðilegasta hátt, ef um sæmi- lega mikinn gróða var að ræða. — Líf og heilsa annara var að vettugi virt, ef gróði var i boði. AUskonar ósómi þroskaðist gif- urlega. »Hvíta mansalið« óx t. d. iskyggilega, og margt ann- að engu betra. Allskonar toll- smyglun varð »gentlemansport« karla og einnig kvenna. Alls- kyns óhóf varð lífsnauðsyn. Sið- leysi og margvísleg svívirðing varð »heldri manna bragur*. Allskonar villimenska varð »fín og moderne«, — í danzi, listum o. fl. Tízkudanzarnir voru sniðnir eftir fyrirmyndum í villimanna- danzi og lægstu tegund danza á illræmdum knæpum og vænd- iskvenna-stöðvum. — Og enn þann dag í dag telja sumir hér á landi Jazzband og negradanza »reglulega fínt«. Málaralistin varð svo háfleyg, að enginn ó- vitlaus maður sá þar neina mynd — nema málarinn sjálfur. Og samkvæmt hans listaeðli átti þar alls engin mynd að sjást. Það gat hver og einn séð í málverkinu, það sem honum sjálfum þóknaðist. — Það var hámark hinnar sönnu listar. — Sömu reglur giltu einnig um tíma fyrir aðrar listir, svo sem músik, skáldskap o. fl. — Frá þessum sömu tímum stafar einn- ig sú ringulreið fjármálanna, sem nú ætlar að ganga milli bols og höfuðs mörgum þjóð- um. Það breytir eigi staðreynd- um, þótt fjármálafræðingar reyni að útlista orsakir og verkanir á ýmsa vegu. Upptök og undir- staða þessa þjóðarmeins eru nákvæmlega hin sömu og að öllu hinu: Siðferðishnignun, gullgræðgi, fjármálabrask og á- byrgðarleysi. Um þessar sömu mundir hófst sú hörmungaröld óhóflegrar og óhemjulegrar áfengisnotkunar, sem menn eigi þektu dæmi til áður á neinn hátt. Hið taum- lausa villimannseðli manna, sem um þessar mundir komst í al-

x

Dagblað

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagblað
https://timarit.is/publication/605

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.