Dagblað - 25.11.1925, Qupperneq 1

Miðoikudag WlvK Jft I- árgangur
25. nóvember T/ I ^ Mm #248.
1925. ABr wwml U WWWmr tölublað.
D'RLAUSN kaupgjaldsdeilunn-
ar má nú ekki dragast lengi
hér eftir, ef verulegum vand-
ræðum á að verða afstýrt. Eftir
þvi sem lengur dregst að samn-
ingar takist, verður málið verra
viðhorfs og öll aðstaða erfiðari.
Engin leið er til þess, að annar
aðalatvinnuvegur landsmanna
þoli algjöra kyrstöðu yfir lang-
an tíma, og hljóta afleiðingar
þess að koma fram fyr en sið-
ar, og í því stærri mynd, sem
lengur dregst að atvinna verði
hafin á ný. En þó er verkstöðv-
Hnin sjálf ekki verst viðhorfs,
heldur óvissan um hver úrslitin
muni verða. Afkoma fjölda fólks
er eingöngu komin undir afla-
feng botnvörpunganna, eins og
alkunnugt tr, og er því hér
•mikið í húfi, að vel rætist úr.
Margir sjómanna eru auövit-
að fegnir hvíldinni, og fáir munu
sækjast eftir að leggja út til
fiskiveiða um þetta leyti árs, að
undantelcnum þeim einum, sem
ekki þola nema stutta landdvöl
vegna fjárhagsörðugleika. Mun
hjá ofmörgum verða þröngt fyr-
ir dyrum áður en langt um líð-
«r, ef atvinnuteppan helzt lengi,
og engin vissa fæst um úrslitin.
En samt er það ekki aðalatrið-
*ð, að koma skipunum sem fyrst
hl veiða, heldur hitt, að menn
geti komist á fastan grundvöll,
sVo þeir viti á hverju þeir megi
byggja. Er það ólík aðstaða, að
e*ga eitthvað ákveðið fram und-
sd. sem aðeins verði að bíða
eftir tiltekinn tíma, eða eiga alt
í óvissu og yita ekkert hvað
biðtíminn verði langur, né hver
úrslitin muni verða að lokum.
Óvissan kemur ekki aðeins
hart niður á sjómönnum, held-
Ur einnig á útgerðarmönnum,
Seni hvorki geta gert afla-áætl-
anir sínar né sölusamninga,
meðán alt er óákveðið. — Það
Vaer> jafnvel ekkert við því að
Segja, þótt skipin færi ekki á
Ve,ðar fyr en eftir jól, ef samn-
■ngar v»ri gerðir strax og þessi
biðtími þar ákveðinn; en það
horfir alt öðruvísi við, ef alt
stæði í sama þófinu fram til
þess tíma, eða lengur. Vegna
alls þessa er óhjákvæmilegt að
gera alt sem hægt er til sam-
komulags, svo samningar geti
tekist, og það verður að gerast
strax, þvi óvissan er óþolandi.
Utan úr heimi.
Khöfn, FB. 24. nóv.’25.
Stjórnarmyndnn í Frakklandi.
Símað er frá París, að Briand
hafi lofað að mynda einhvers
konar miðstjórn. En ógerningur
er að segja fyrir um, hvort
honum muni hepnast það, þar
sem enginn flokkanna er nú
sem stendur fær um að leggja
fram viðunandi fjárlagafrum-
vörp í þinginu. Frankinn féll í
dag vegna óvissunnar. Fingið
neyddist til að samþykkja
frumvarp fyrverandi stjórnar um
lántöku handa Þjóðbankanum,
l1/* miljarð til innlausna rikis-
skuldabréfa, er falla í gjalddaga
bráðlega.
Jarðartör Alexöndru ekkjn-
drottningar.
Simað er frá London, að
Alexandra verði jarðsunginn á
laugardaginn. Fjórir konungar
hafa þegar tilkynt komn sina.
Mikill viðbúnaður i Englandi.
Tyrkir reiðir.
Símað er frá Constantinopel,
að Tyrkir séu stórreiðir út af
úrskurði þeim viðvíkjandi Mosul-
málinu sem símað hefir verið um.
Eggert Stefánsso* söngvari hefir
undanfariö dvalið í Paris og sungiö
par viö góöan orðstýr. Nú er hann
komiun til London og syngur par.
Ekki er ómögulegt aö hann komi
hingaö heim i næsta mánuði.
Leikirogleikhús.
Frh.
Fyrstu sjónleikir í eiginleg-
um skilningi, komu fram eftir
að Latínuskólinn var fluttur
til Reykjavíkur 1787. Það var
skólasiður, að krýna þann sem
efstur var í skólanum til kon-
ungs, með kórónu, veldissprota
og ríkisepli. Um leið voru skip-
aðir æðstu embættismenn rikis-
ins. Meðal þeirra var ávalt
biskup, kallaður Skraparot. Kon-
ungurinn tók á móti og gaf á-
heyrn, og biskupinn hélt skringi-
lega ræðu, sem kölluð var Skra-
parots-ræða. Mest var það fyndni.
»Hún lýsir fjöri í hugsun og
reglu í þankagangi, sem vantar
í marga prédikun«, segir Árni
j biskup Helgason. Þegar franska
stjórnarbyltingin var að ganga
um garð, þótti það við eiga, að
konungurinn segði af sér daginn
eftir að hann var krýndur.
Þegar Latínuskólinn var kom-
inn í kaupstað, þótti þessi gleði-
hátíð liklega ekki eiga við. Sig-
urður Pétursson var þá kominn
heim að utan og samdi fyrsta
leikritið, sem Ieikið var í hin-
um fyrri Latínuskóla Reykja-
víkur. Fað var »Slaður og trú-
girni«, eða »Ifrólfur«. Eftir því
sem nú er bezt kunnugt, var
Hrólfur leikinn í fyrsta sinn
6.(?) desember 1796. Hallgrimur
bókivörður Melsteð fann á lands-
bókasafninu miða með lista yfir
persónurnar í leiknum og |)á
sem hvert hlutvark léku, og er
listinn prentaður neðanmáls í
sögu leikritaskáldskapar og leik-
húss á íslandi, eftir Poestion.
Er gaman að geta um hverir
voru á listanum vegna þess hve
alkunnir þeir menn urðu siðar.
Unu lék Bjarni Þorsteinsson
frá Vatni, og Sigríði lék Árni
Helgason.
Bjarni varð amtmaður í Vest-
uramtinn, en Árni Helgason varð
stiptprófastur, og siðar biskup