Dagblað - 30.11.1925, Blaðsíða 1
Mánudag
30. nóvember
1925.
I. árgangur.
252.
tölublað.
kDagGlað
YITNISBURÐUR einstaklings-
ins um menn og málefni
ræður tíðum mestu hver
heildarniðurstaðan verður hjá
fjöldanum, og hvern veg al-
menningsálitið stefnir. Hih sam-
eiginlega umsögn, sem skapar
almenningsálitið er máttug og
áhrifamikil og nær hámarki sínu
i ríkjandi heimsskoðun.
FJestir eru svo gerðir, að þeim
«r ekki sama hvað um þá er
sagt og una því illa, að þeir
séu mjög affluttir, einkum við
ókunnuga, eða ranglega sagt frá
því, sem miklu varðar að rétt
sé með farið. — Reyndar verða
sumir að sætta sig við það hlut-
skifti, að orð þeirra og athafnir
sé rangfærð og umsnúin, og alt,
sem er aðhafst jafnan lagt út á
versta veg. Þeir verða einskonar
bitbein rógbera og níðtanna, og
þegar almenningsálitið réttJætir
lastmælgina mun mörgum flnn-
ast það þungt í vöfum.
Það er ilt fyrir einstaklinginn
að búa við rangdæmið en samt
enn verra fyrir heilar þjóðir.
Og flestum reynist erfið leiðin
til réttlætingar þegar sækja verð-
ur í móti andstöðu heildarálits-
ins, eða gegn stóradómi arftek-
innar heimsskoðunar.
Sjálfdæmi íslendinga er mjög
einhliða og ósjaldan ranglátt,
vegna misskilins frægðarorðs
smáþjóðarinnar um löngu liðin
afrek. — Reyndar er sjálsálitið
•og traustið á sfna eigin hæfí-
ieika nauðsynlegt en þvf verð-
ur að vera svo í hóf stilt að
það leiði ekki til öfga ættar-
drambs né þjóðernis-gorgeirs.
Þess vegna er oft takandi
nieira mark á áliti aðkomu-
mannsins en heimaalningsins,
og hafa t. d. margir útlending-
ar verið glöggskygnari á bresti
vora og þjóðargalla heldur en
vér sjálflr. —
l*að er siður en svo, að vitn-
isburður margra útlendinga sé
réttur og óhlutdrægur og er um-
sö8o sumra jafnvel svo, að henni
er ekki trúaðafþeim, sem minst
þekkja til okkar, hvað þá af
öðrum. (Sbr. lýsingu »Móra« á
landi og þjóð). En hinsvegar er
oft glögt gestsaugað, og útiend-
ingurinn tekur eftir því, sem
fram bjá okkur sjálfum fer af
vana og meðfæddu athugunar-
leysi. Það er sjálfsagt að taka
tillit til þess, sem réttilega er
bent á og engu siður þótt það
séu útlendingar, sem þar hafa
orðið. Er að mörgu leyti tak-
andi meira mark á athugun
þeirra, beldur en áliti okkar
sjálfra, því mikil sannindi eru
í gamla málshættinum: »blindur
er hver i sjálfs sín sök«. Og svo
er einnig þess að minnast, að
hafa skyldi holl ráð, hvaðan
sem þau koma.
-m.-n.
Utan úr heimi.
Khöfn, FB., 28. nóv. ’25.
Ný sfjórn f Frahklandi.
Briand heflr myndað eins kon-
ar centrum-ráðuneyti, sem þó
verður að kallast vinstrimanna
stjórn. Briand er forsætis og utan-
rikisráðherra, Chautemps dóms-
málaráðherra, Daladier innan-
rikisráðherra, Leucheur fjár-
málaráðherra, Painleve hermála-
ráðh. Ætlað er að ráðh. muni
fvamvegis njóta jafn mikils trausts
hver hjá sínum flokki. Fjár-
málanefnd var strax sett á stofn
fjármálaráðh. til aðstoðar.
Pjóðverjar samþykkja ákvarð-
anir Locarno-fundarins.
Símað er frá Berlin, að Lo-
carno-samþyktin hafí verið sam-
þykt í gær við þriðju umræðu
í þinginu.
Fjármál Flnna.
Simað er frá Helsingfors, að
. rikisdagurinn hafí lögleitt gull-
myntarfót.
Jarðarför Álexöndru.
Símað er frá London: Hin
opinbera jarðarför fór fram í
Westminster í gær með ákaflegri
viðhöfn. Kistan verður flutt í
dag í kyrþey til Windsor og
jarðsett þar.
Khöfn 29. nóv. 1925.
Undir8kriít Locarno-samn-
ingsins.
Símað er frá Berlín, að full-
trúanefndir eigi að skrifa undir
Locarno-samþyktirnar,^ ásamt
Hindenburg. Fór hann í dag til
London. Undirskriitinfer fram
á þriðjudag.
Höfuðfataskifti.
Símað er frá Konstantinopél,
að þjóðþingið hafí bannað með
lögum að nota hin gömlu forn-
helguðu höfuðföt Tyrkja, fezana
og túrbanana. Margir ættflokkar
hafa gert þetta að trúaratriði
og eru mjög gramir yfír þessum
nýju lögum.
Pólför.
Símað er frá Osló, að Sver-
drup efíst nú mjög um, að hægt
verðí að láta verða af fransk-
norsku pólförinni.
Smyglaraskipið
komið tll Vestmannaeyja.
(Eftir simtali í morgun).
í gær kom mótorskip að nafni
Mystere inn til Vastm.eyja, til
að fá sér matvæli. Er það sama
skipið og sézt hefír þar úti fyrir
og grunað var um vinsmyglun.
Lögreglan fór strax á skipsfjöl
og rannsakaði farm skipsins, og
reyndist hann vera 15 þús. iitr.
af áfengi. Eftir skipsskjölunúm
að dæma átti skipið að fara til
Rússlands. Skipstjóri hefír verið
settur í varðhald og rannsókn
hafln.