Dagblað - 01.12.1925, Blaðsíða 1
FULLVELDI íslands var lengi
mesta áhugamál mikils hluta
landsmanna, og margir töldu
öllu náð, þegar fullveldið fékst
viðurkent — á pappírnum. Síð-
an hafa flestir lifað í þeirri sælu
trú, að sjálfstæðismálinu væri
endanlega borgið og út af því
þyrfti ekki framar að bera nein-
ar áhyggjur. Mætti því eingöngu
gefa sig við innanlandsmálun-
um innan hinnar rúmgóðu um-
gjarðar fullveldisins.
Þeir sem efast hafa um að
sjálfstæðismálinu væri fullkom-
lega leitt til lykta með sam-
bandslögunum frá 1. des. 1918,
hafa annaðhvort verið álitnir
fól eða fáráðlingar, og ekki
þyrfti að eyða orðum að jafn-
sjálfsögðu atriði og því, að full-
veldi vort væri fullkomið og
varanlega trygt.
Þegar sambandslögin voru á
döfinni, var töluverður hluti
manna sem efaðist um ágæti
þeirra, og nokkrir sem sýndu
því ákveðna andstöðu strax í
upphafi. — Og það er óhætt að
slá því föstu, að sjálfstæðismál
íslendinga er engan veginn úr
sögunni, þótt sambandslögin sé
komin til framkvæmda, það sem
þau ná, Sjálfstæðismál landsins
eru svo margþætt og víðtæk, að
aldrei má slá af þeim hendinni.
Og eftir fenginni reynslu er full
ástæða til að taka fastari tök-
utn á þeim en verið hefir og
iivika í engu frá réttum mál-
staö og rétti vorum samkvæmt
lögunum. Hrein og undirhyggju-
laus samvinna á sameiginlegum
grundvelli við sambandsþjóðina
er jafn-sjálfsögð fyrir því, þótt
velvakandi séum vér íslending-
ar í öllum málum vorum út á
sem inn á við. Gleði vor
y^r fengnum sigri á sjálfstæðis-
brautinni á ekki eingöngu að
skapa oss þrótt til friðsamlegra
framkvæmda innanlands, heldur
einnig færa oss þá útsýn,
sem til mestrar blessunar megi
verða þjóð vorri.
Utan úr heimi.
Khöfu, FB„ 30. nóv. ’25.
Bannið í Noregi.
Símað er frá Bergen, að
Mowinckel hafi skýrt frá því,
að stjórnin hafi í hyggju, að
leggja fram frumvarp til Þjóð-
aratkvæðagreiðslu á komandi
vori, um brennivínsbannið.
Ofviðri í Miðjarðarliaii.
Símað er frá Sikiley, að
vegna geysilegs óveðurs í Mið-
jarðarhafi hafi flóðbylgjur víða
geysað á land og valdið
stórtjóni.
Réttarbót lijá Riissum.
Símað er frá Moskwa, að
stjórnin hafi ákveðið, að fólk
geti í flestum tilfellum fengið
aftur erfðarétt sinn.
Inniend tíðindi.
ísafiröi, FB„ 30. nóv. ’25.
Umdæmisstúkan hér hélt fund
með kjósendum laugardagskvöld.
Um 300 mættu. Þessar tillögur
voru samþyktar í einu hljóði:
Fundurinn skorar á Alþingi,
að gera á næsta þingi þær
breytingar á áfengislöggjöfinni,
að útsala Spánarvína eða opin-
berar veitingar verði eigi hafð-
ar á öðrum stöðum en þeim,
þar sem meiri hluti kjósenda
samþykkir með leynilegri at-
kvæðagreiðslu og bæjar eða
sveitastjórn leggur á samþykki
sitt.
Fundurinn skorar á ríkis-
stjórnina:
1. Að láta þeim einum eflir
verslun Spánarvína, sem ekki
versla með neina aðra vöru-
tegund.
2. Að skipa svo fyrir að
áfengisverslun rikisins sé lokað
kl. 6 siðdegis, að undanskyld-
um laugardögum fyrir allar
stórhátíðir. Þá séu verslanirnar
lokaðar og alls ekki verslað
með vínin.
Frumlegir ritskýrendur.
Svo virðist sem mikill áhugi
sé að vakna vor á meðal fyrir
íslezkum bókmentum.
Fyrir skömmu gaf prófessor
Sigurður Nordal út Völuspá með
skýringum og nú í ár hafa þeir
S. Á. Gíslason og tveir aðrir
visindamenn, sem fyrir hógværð-
arsakir vilja ekki láta nafna get-
ið, tekið sér fyrir hendur að
skýra hin torskildustu atriði í
kvæðum Bjarna Thorarensen's.
Þrátt fyrir það þótt þessir
menn séu ekki á eitt sáttir, þá
bera þó skýringar þeirra vott
um gjörhygli vísindamíannsins
og frumleik hugsjónamannsins.
Deilan á rót sína að rekja til
þess, að S. Á. G. hafði í blaða-
grein farið nokkrum orðum um
hamra mótlætisins, sem hvíldu
á sumum mönnum.
Þetta finst vtveim kunningj-
um«. óviðkunnanlegt orðalag, en
S. Á. G. fann stoð sína i orð-
um Bjarna Thorárensen's í
kvæðinu um Odd Hjaltalín og
hermir S. Á. G. erindið á þessa
leið: —
»Enginn ámæli
þeim, sem undir hömrum
liggur, þótt hann æpi ekki
eftir nótum«.
Þessi óráðvandlega meðferð
fumtaxtans varð »tveim kunn-
ingjum« þyrnir í augum, og auk
þess töldu þeir skilningi S. Á. G.
á erindinu ábótavant. Samkvæmt
þekkingu sinni á eðlislögmálum
mannlegs likama ályktuðu þeir,
að björgin sem B. Th. talar um
(hamrar S. Á. G.) gætu ekki
verið heil klettabelti, þar sem
hverjum manni væri ofvaxið að
gefa hljóð frá sér undir slíkum