Dagblað - 11.12.1925, Page 1

MARGAR eru þær vísinda-
greinar, sem vér íslendingar
höfum með öllu látið af-
skiftalausar. Er það þó sök sér
þegar um þau atriði er að ræða,
sem ekki snerta oss beinlínis.
En þegar vér eigum sjálfir
hlut að máli getur það ekki
talist vammlaust.
»Lærðu að þekkja sjálfan þig«,
segir gamall grískur málsháttur,
og er meiri sannleikur og sálu-
hjálp í honum fólgin en flestum
öðrum boðorðum samantöldum.
Og víst er um það, að eigi hin
unga sjálfstæðisviðleitni vor ekki
að fara i hundana, verðum vér
sjálfír að taka alvarlega í taum-
ana. JÞað mætti nefna mörg
dæini því til sönnunar, að vér
situm hjá og horfum á meðan
aðrar þjóðir hefjast handa og
gera alt, sem í þeirra valdi stend-
ur til þess að efla vísindi og
allskonar rannsóknir hver í sin-
um heimahögum.
Ein þeirra vísindagreina, sem
er að heita má ósnert af oss og
óþekt hér á landi, er mannfrœð-
in, sem sé nákvæm rannsókn á
þjóðbálki vorum og ættarein-
kennum. Glöggar skýrslur vant-
ar um flest, sem snertir vöxt og
þroska þjóðarinnar.
Merkileg grein og fyllilega at-
hyglisverð birtist þetta ár í al-
manaki Þjóðvinafélagsins. Höf-
undurinn er próf. Guðmundur
Hannesson. Hann gerir þar hæð
íslendinga að umtalsefni, og
kemst þar m, a. svo að orði:
Sé það nú svo, eins og telja
^á víst, eftir siðustu rannsókn-
Utl> vísindamanna, að velferð
^verrar þjóðar fari mest eftir
hynfy|gjutn hennar, en miklu
minna eftir ytri högum þá er það
auS'jóst, að flestar framtiðar-
horfur íslondinga eru undir því
komnar hvernig fólkið í raun
°g sannleika er.-------
það er eflaust þýðingarmeira,
vita hvernig og hvað vér
í raun og veru, heldur en
a 1 SugumoIdveður um hvað er
sagt að vér höfum verið, hvað
einhver smámenni hafi heitið
og hvaða dag þau hafi fæðst og
dáið. Að öðru leyti mætti þetta
vel vera metnaðarmál fyrir oss,
því ekki er það viðkunnanlegt,
að geta ekki svarað einföldustu
spurningum, t. d. um hæð ís-
lendinga, hvort þeir séu hærri
eða lægri en Norðmenn, Danir
eða aðrar nágrannaþjóðir, ekki
sízt þegar allar siðaðar þjóðir
vita vel deili á sliku. Það mætti
og hafa talsverða visindalega
þýðingu, ekki sízt þegar um
ýms vafaatriði er að ræða.
Allar hinar Norðurlandaþjóð-
irnar hafa verið all-vandlega
rannsakaðar, jafnvel Færeyingar,
en vér erum einir óþekt stærð
að mestu leyti.
Utan úr heimi.
Khöfn, FB., 10. des. ’25.
Dómnr í máli Vilhj. keisara.
Simað er frá Berlin, að mála-
ferðum Vilhjálms fyrv. keisara
og ríkisins sé nú lokið. Málið
var höfðað vegna eigna keisar-
ans. Hann fær útborgað 30 milj.
gullmarka. Einnig fær hann höll,
húsgögn og dýrgripi, alls um
250 miljóna virði.
Mosul-málin.
Tilkynt var pr. Radio frá Ge-
nova í gær, að ákveðið hafi ver-
ið, að atkvæðagreiðsla fari fram
bráðlega um yfirráðin yfir Mosul.
Simað er frá Angora, að hinn
væntanlegi úrskurður í Mosul-
málinu hafi fyrir fram valdið
miklum æsingum. Fjórir brezkir
ferðamenn drepnir og breskir
landamæraverðir á landamær-
um Iraks drepnir. Flokkadrætt-
ir fara fram gegn Bretum víðs-
vegar í landinu.
t
Ólaíur Hjaltested
kaupmaður.
Svo fór, sem við var að búast,
að Ólafur Hjaltested varð ekki
vakinn aftur til þessa lifs.
Læknirinn komst ekki vegna
illveðurs að Fornahvammi fyr
en í gærmorgun, og sá hann þá
strax að hann var dáinn. Telur
læknirinn það hafa skeð nokkru
áður en hann fanst.
Ólafs verður nánar minst síð-
ar hér í blaðinu.
Frá hrakningum norð-
anpósts.
Fornahvammi FB. 10 des. ’25
Tíu hestar fundnir lifandi og 1
dauður. Einn hesl með ábyrgð-
ar póstinum vantar. Pósturinn
fór í dag suður og allir félagar
hans. Gott veður síðan í eftir-
miðdag.
Bæj arbnmia
Öll bæjarhúsin á prestsetrinu
Hösknldsstöðum i Húnavatns-
sýslu brunnu til kaldra kola í
ofsarokinu á þriðjudagjinn 8.
þ. m. Litið bjargaðist, annað
en embætlisbækur prests og
sængurfatnaður. Tjónið er talið
mjög mikið.
Að Höskuldsstöðum er Jón
Pálsson prófastur. Kirkja er á
staðnum, og hafði fólkið bjarg-
ast þangað.