Dagblað - 11.01.1926, Blaðsíða 1

Mánudag I. árgangur,
11. fanúar T/J /í A //f/fl 288.
1926. WWWB VrwV tölublað.
Rosningabardaginn í
Kjósar- og Gullbringusýslu
mun hafa verið einhver sá
drengilegasti, sem um langt skeið
hefir farið fram hér á landi. Er
slikt gott til fyrirmyndar, því ó-
sjaldan hefir skort á drengilega
framkonmu frambjóðendanna,
gagnvart hvorum öðrum og hef-
ir þá oft ekki verið gætt al-
menns velsæmis sem skyldi.
Persónulegar skammir og
brigzlyrði er altaf til vansæmd-
ar þeim, sem slíkt bera fram,
en eins og alkunnugt er, hefir
það verið helzta sérkennið á
þjóðmálaumræðum vorum sið-
ustu árin og einna svartasti
bletturinn i opinberri háttsemi
manna, þótt viða sé þar dökk-
leitt umhorfs. Sá hefir jafnvel
þótt mestur maðurinn, sem mest-
um svívirðingum hefir ausið á
andstæðinga sina, og sama álýg-
in hefir verið endurtekin aftur
og aftur, þangað til fjöldinn hef-
ir farið að trúa henni.
Aðstaða almennings hefir lika
verið erfið um að greina sann-
leik frá lýgi í öllu þvi moldryki
af svivirðingum og ósönnum á-
burði, sem hér hefir verið þyrl-
að upp um menn og málefni.
Blöðin hafa þar flest gengið
á undan og þreytt einskonar
kapphlaup um ósómann og svo
hafa fylgjendur þeirra fetað
dyggilega i fótsporin. Þessi að-
ferð til upphefðar er mjög óheil-
hrigð og lýsir bæði óvönduðum
hugsunarhætti og spiltu þjóðlífi.
Á engu er meiri nauðsyn en
að viðhorf þessarar staðreyndar
breyttist til batnaðar og þá fyrst
og fremst að meira drenglyndis
gætti í framburði deilumálanna.
Myndi það öðru fremur verða til
þess að valda skýjarofum á
stjórnmálahimninum og slá birtu
á þjóðlif vort, en slíks er nú þörf.
— Kappsókn þeirra Haraldar
Guðmundssonar og Ólafs Thórs
um kjörfylgið i Kjósar- og Gull-
bringusýslu hefir sýnt að berj-
ast má með þeittum vopnum i
meiri von um góðan árangur en
ef notuð væri riðkutar persónu-
legra skamma og svivirðinga.
Báðir eru mennirnir gáfaðir
og ágætlega máli farnir og að
mörgu leyti meiri glæsimenni
en almenningur á að venjast.
Þeir hafa leitt saman hesta
sína af kappi og einurð en jafn-
framt gætt alls velsæmis í vopna-
viðskiftunum.
Þjóðmálin hafa þeir rökrætt,
en að mestu haldið umræðun-
um utan við einkamál hvors
þeirra. — Báðir hafa lagt sig
alla fram til að afla sér og
málstað sínum fylgis, en jafn-
framt gætt alls drengskapar í
viðskiftunum,
Er það almannarómur, að báð-
ir hafi vaxið af framkomu sinui
í augum alls þorra manna og
er það gott þegar ungir menn
og mörgum óþektir skapa sér
þannig fyrstu kynni. Mælti það
mörgum verða til fyrirmyndar.
—m.—n.
Nýí Sáttmáli.
Grænlandsmállð.
Ég drap á það lauslega í
fyrri kafla greinar þessarar, að
háttvirtur höfundur »Nýja
S4ttmála« sveigi lítillega að
Grænlandsmálinu í bók sinni
(á bls. 18 og 149). Þareð ég er
einn þeirra einkennilega fáu
íslendinga, er lagt hafa orð í
belg um það mál síðustu árin
(i »Vísi« og »Dagblaðinu«),
gríp ég tilefnið til að gera
nokkrar athugasemdir við um-
mæli þessi.
Á 149. bls. í »Nýja Sáttmála«
segir á þessa leið: — »Að lok-
um myndi ekki vanþörf á að
ráða landsmönnum til að hafa
auga með þeim mönnum, sem
eru að reyna að fá þá út í
grænlenzkt æfintýri i bandalagi
við Norðmeuu.« —
Mér getur eigi skilist, að
þörf sé að hafa gát á þessum
mönnum (mér eða öðrum),
frekar en hverjum öðrum, er
ræða einhver mál opinberlega,
svo framarlega sem þjóðin sjálf
ihugar málið og rökræðir það
á skynsamlegan hátt. En hætta
myndi stafa af því, væri
Grænlandsmálið ekki rœtt held-
ur pukrað með það að tjalda-
baki t. d. í þingnefndum, þannig,
að enginn vissi hvert stefndi, fyr
en öllu vœri lokið! Þarf eigi
að seilast langt um óþekt dæmi,
þar sem um alvarlegt utan-
rikismál var að ræða. Af opin-
berum umræðum á hvorki né
þarf að stafa nein hætta. Séu
einhverjir framsæknir um of,
eða stefni út á hálar brautir, er
innan handar fyrir þá, sem
reyndari eru og gætnari, að
gripa i taumana i tima. Par
standa allir jafnt að vigi! Og
sú viöureign á því að vera fylli-
lega drengileg, hvernig sem
menn annars lita á málin sjálf.
— En mér virðist, því miður,
vera aðdróttunarkeimur nokkur
i áður tilfærðum orðum háttv.
höfundar »Nýja Sáttmála«.
Mér þykir í rauninni aðeins
vænt um að fá tækifæri til að
skýra sem ítarlegast frá þvi,
hvað fyrir mér vakir um Grœn-
landsmálið, svo þar sé engum
vafa til að dreifa, né ástæður
til getsaka í minn garð. Annars
hefi ég venjulega gefið i skyn i
blaðagreinum minum um þetta
mál, hvers vegna ég hreyfði þvi
í hvert sinn. — Er ég fyrir lið-
ugum þremur árum síðan ritaði
nokkrar greinar í dagbl. Vísi,
meðan deilan um Grænland stóð
sem hæst milli Norðmanna og
Dana, var tilgangur minn aðal-
lega sá, að vekja athygli manna
hér á landi á máli þessu, flytja
sem itarlegastar fréttir af gangi
þess og skýra rétt frá málum.
Fréttir þær, sem blöðunum bár-
ust, voru bæði mjög ófullnægj-
andi og oft og tíðum ranghermt