Dagblað - 14.01.1926, Blaðsíða 1

Fimíudag
14 janúar
1926.
I. árgangur.
291.
tölublað.'
SÁTTMÁLINN NÝI er rit sem
ekki virðist bafa verið tekið
saman í flughasti. Ber það
ljóslega með sér, að höfundur
hefir árum saman veitt því
glöggva eftirtekt sem fram hefir
farið í þjóðlífi voru, ritað það í
dagbök sína, gert sínar athuga-
semdir við það sem honum
hefir þótt miöur fara, og lagt
sinn dóm á það.
í ritinu eru því dregnar fram
hinar dökkvari hliðar hins op-
inbera lífs þjóðarinnar. Vand-
Íætari mikill grípur þar pennann
og ræðst állóvægilega á alþingi
og stjórn landsins, aðallega í
sambandi við ýmsar fjárveiting-
ár til flokka, nefnda eða ein-
stakra manna, sem flestir eru
nafngreindir.
Ennfremur minnist höf. ítar-
lega á þá óheppilegu sparnaðar-
viðleitni alþingis, að fækka em-
bættismönnum — prestum og
sýslumönnum — til sveita. —
Ræðst hann óþyrmilega á skóla-
mentunarkák nútimans, og telur
alt þetta stefna í eina og sötnu
átt: að draga fólkið úr gvejtun-
um til kaupstaðanna að pen-
ingalindum sjávarins, sem hann
telur vafasama til gæfu og
iþnfiha^ToM á '<la‘v6te
Gerir höfundur óspart háð að
þeirri sjálfstæðisviðleitni Islend-
inga sem fólgin er í allskonar
tildri og tilgerð útávið með
sendiherra, sendinefndum, orð-
um og heiðursmerkjum. Leiðir
gyllinganna vill hann ekki fara,
hinn gamli þulur frá Arnarholti,
þegar um það er að ræða að
víðfrægja tsland i öðrum lönd-
um. Sendiherrar eru honum
þyrnar í augum, sambandslaga-
neftíd auvirða ein, en orður og
titlar barnaglingur. Hann ræðst
að fullveldisbaráttunni og ríkis-
nafninu, lætur forfeður vora líta
upp úr gröfum sínum og virða
fyrir sér allar framfarirnar og
draga ályktanir.
Hið gengdarlausa fjáraustur,
losið og ábyrgðarleysið. skrumið
og skrafið á alþingi gerir hánn
að umtalsefni og vftiriharðlega.
Er hann þar óvæginn við ein-
staka flokka, svo sem Sjálfstæð-
is- og Framsóknarflokk, einkum
hinn fyrtalda, og átelur þingið
fyrir ýmsar Qárveitingar til ein-
stakra manna innan flokkanna.
— Þeim sem nú teljast meðal
ihaldsmanna og sitja f æðstu
embaettum landsins gleymir höf-
undur ekki. En alt eru þetta
sjálfstæðismenn frá fornu fari,
svo sem Jón Magnússon for-
sætisráðherra, Guðm. Björnson
landlæknir og Jóh. Jóhannesson
bæjarfógeti.
Nafn hins síðastnefnda er þó
að eins dregið fram í sambandi
við rannsókn út af hvarfi Guð-
jóns sál. Finnssonar. Þykir höf.
að bæjarfógeti hafi ekki verið
nógu röggsamur í máli þessu, er
bann hiklaust kallar morðmálið.
Finnur hann að því að bæjar-
fógeti bafi ekki sjálfur prófað í
jafn mikilvægu máli frá byrjun
og telur vfst að með rækilegri
rannsókn hefði mátt komast að
því sanna i málinu. Er sagt it-
arlega frá öllum gangi málsins,
vitualeiðslum o. s. frv.
Þá er mál Ólafs Friðriksson-
ar, út af mótþróa við lögregluna
hér um árið, framkoma lög-
reglustjóra við það tækifæri o. fl.
tekið til athugunar, einnig náðun
Ólafs og annara sem við það
mál voru riðnir, sem og aðrar
náðanir.
Þykir höfundi yfirleitt slæleg
réttarfærsla hér í höfuðstað
landsins, farið of mildum hönd-
um um fanga og afbrotamenn,
löggæsla og lögreglueftirlit ófull-
nægjandi og alt þagað í bel sem
miður fer, ekki sfzt af dagblöð-
unum, sem að hans áliti eigi að
draga fram i dagsljósið aít það
sem miður fer, alla glæpi, öll
afbrot og yfirsjónir, sem upp
komast o. þ. u. 1. Kveður hann
blöðin hafa litla röggsemi af sér
sýnt í þessu og er svo að sjá
sem hann hafi neyðst til að
grfpa pennann og sýna almenn-
ingi hvernig umhorfs er í voru
spilta þjóðlifi. —
Noregsför Færeyinga,
Páll Patursson og danski
blaðamaðurinn.
Dagbl. hefir flutt lesendum
sinum fréttir af Noregsför fær-
eyska danzflokksins undir for-
ustu Páls Paturssonar. Var þeim
alstaðar forkunnar vel tekið og
för þeirra hin bezta. Á heim-
leiðinni héldu ungmennafélögin
í Björgvin þeim veizlufagnað
mikinn, og voru þeir leystir út
með góðum gjöfum. í veizlu
þessari sagði Patursson sögu
þá, er hér skal greina:
»Er Færeyingarnir voru á
leið til Drafnar (Drammen) kom
danski blaöamaðurinn Anker
Kirkeby [starfsmaöur við Poli-
tiken, duglegur, en beggja handa
járn] að máli við Patursson. Er-
indi hans var að fá Færeyingana
til að koma til Kaupm.hafnar.
Patursson kvað nei við því.
Ræddu þeir þetta fram og aftur
á járnbrautinni i fullar 2 kl.st.
Er þeir komu til Drafnar, og
Kirkeby sá viðtökurnar, mælti
hann: »Fáið þið aðrar eins við-
tökur alstaðar i Noregi, eru
Fœreyjar gengnar Danmörku
úr greipum«.
Er Færeyingar héldu áleiðis
frá Dröfn, slóst Anker Kirkeby
f för með þeim. Var ásetningur
hans auðsjáanlega sá, að reyna
að telja um fyrir Patursson og
fá hann til að leggja leið sfna
um Danmörku. En Patursson
neitaði stöðugt og eindregið.
Kirkeby lét sig þó ekki. Hann
játaði, að Danir hefði breytt
rangt viö Færeyinga, en nú
væri þeir fúsir að bæta úr því,