Dagblað - 27.01.1926, Qupperneq 1

Miðuikudag
27. janúar
1926.
I. árqanqur.
302.
tölublað.
WagBíaé
ORÁÐVENDNI í viðskiftura
manna á milli virðist fara
svo í vöxt að til vandræða
horfir. Og sumstaðar er ástand-
ið svo alvarlegt, að heiður heilla
þjóða er í veði, og þau atvik
hafa komið fyrir, að nærri hefir
riöið að fullu lánstrausti þjóð-
anna út á við. Er þar styzt
á að minnast seðlafölsunarmálið
ungverska, sem er sú stórkosl-
legasta peningafölsun sem sögur
fara af, Er skörin óneitanlega
farin að færast upp í bekkinn,
þegar konungbornir menn og
æðstu valdhafar landsins eru
aðal-forspi akkarnir að slikum
óhappaverkum, og jafnvel yfir-
menn kirkjunnar eru við þau
riðnir. En það víðar pottur
brotinn en i Ungverjalandi og
virðist svo sem óráðvendi í við-
skiftum og ýmislegt glæpsam-
legt atferli gangi nú yfir heira-
inn sem einskonar faraldur.
Er það líka svo að fleira virð-
ist smitandi en venjulegar far-
sóttir, og er t. d. öllum kunnugt
hvernig hernaðaræðið getur grip-
ið heilar þjóðir hverja af ann-
annari og ýmsar öfgastefnur
gagnsýrt alt þjóðiif stærstu landa.
Sú glæpaalda sem nú gengur
yfir heiminn er þeirrar tegund-
ar að um verulega smitun virð-
ist vera að ræða þótt ekki sé
hægt að segja hvar hún eigi
upptök sín. í Ameriku hefir
ýmsum afbrotum fjölgað svo
mikið siðuslu ár að öllum hugs-
andi mönnum slendur ógn af.
Morð, rán og ýms önnur of-
beldisverk fara svo að segja
dagvaxandi, þrátt fyrir alt sem
gert er til að stemma stigu fyrir
þessum ófarnaði.
Við lofum oft þá sérstöðu
vora að vera að mestu lausir
við þau þjóðarböl sem mest
þjaka sumum stórþjóðunum og
vfst er um það, að Lmattstaða
laudsius og einangrun hefir sína
kosli þótt mörgum finnist eriið-
leikatnir vegna aðslöðunnar vera
Qiiklu meiri og að sömu leyti
lítt bærilegur. En svo margþætt
er nú samband vort við um-
heiminn orðið, að við förum
ekki nema að nokkru leyti á
rois við þær ineginstefnur sem
mest ber á i bugsun og athöfn-
um heimsþjóðanna. Að meira
eða minna leyti verðum við
vanalega varir við forsmekk
þess sem mest ber á í umheim-
inum en bölstefnur rikjandi ald-
arfars eru ekki síður langdiæg-
ar en þær sem miða til batn-
andi þjóðlifs. — Þessa höfum
við á stundum mátt kenna og
jafnvel nú á þann hátt að okk-
ur getur orðið til mikils álits-
hnekkis út á við.
Eins og kunnugt er hefir gjald-
eyrir Frakka verið í mjög lágu
veröi núna undanfarið og hefir
þvf mátt fá ýinsar vörur frá
Frakklandi fyrir mun lægra verð
en þær hafa kosiað hér í versl-
unum. Þetta hafa margir notað
sér og fengið sendar vörur frá
Frakklandi milliliðalaustogþann
ig notið góðs af lággengi frönsku
myntarinnar.
Mætti ætla að engurn væri
það of gott og engin ástæða lil
að amast við slikum viðskiftum.
En þetta yirðist ætla að fara á
annan veg. —
Það, er svo sagt að fjöldi
pantana hafi verið sendur héð-
an til Paiísar, en nöfn og heim-
ili sendanda búin til, svo send-
ingarnar verða auðvitað endur-
sendar héðan. Er líklegt að þeir,
sem þetta aðhafast, ætli með
þvi að vinna verslunarsléttinni
þarft verk, þótt annað muni
verða uppi á teningnum, og má
telja víst að verslunarsléttin, sem
heild, fordæmi þessa aðferð eins
og vera ber og telji hana að öllu
ieyti óverjandi.
1 síðasta Verði er vikið að
þessu máli og farið hörðum
oiöuni um þá, sem gera sig
seka um þelia athæfi, og jatn-
framl bent á þann álitshnekki,
sem okkur er af því búinn. Er
gott að sqm flestir víti þetta
framferði, svo þeir sem að þvi
standa sjái hvoru megin almenn-
ingsálitið er. Þessi aðferð er
mjög ósamboðin frjálsri sam-
kepni, og svo óheiðarleg, að
hún er allra víta verð.
Eimskipafélagið og
kaupdeilan.
Blöðin hafa verið furðu hljóð-
lát ura kaupdeilu þá, sem nú .
stendur yfir milli stjórnar Eim-
skipafélags íslands og háseta og
kyndara á skipum þess. Nú
hefir Gullfoss legið hér í 10
daga, skipverjar verið afskráðir
og honum lagt út á ytri höfn,
ferð skipsins til Vestfjarða fallið
niður og bráðum komið að á-
ætluðum burtfarardegi til út-
landa. Emnig er ákveðið að hin
skipin verði líka stððvuð jafn-
skjótt og þau koma hingað, ef
ekki næst samkomulag um kaup-
gjaldið áður.
Maður skyldi ætla að meira
en lítið bæri á milli, þegar tek-
ið er til þeirra neyðarúrræða
að stöðva jafn dýr og nauðsyn-
leg skip og þessi eru. En það
er varla hægt að segja að svo
sé, þar sem aðeins er um lítil-
fjörlega kauplækkun að ræða,
sem hlýtur að vera hverfandi
lítill liður á reksturskostnaði fé-
lagsins, hvort sem hann lækkar
eða stendur í stað. — Því hafa
margir réttilega haldið fram, að
alt kaupgjald ætti að lækka
samhliða lækkandi vöruverði,
en það á ekki að ráðast á garð-
inn þar sem hann er lægstur,
og láta kauplækkunina bitna
fyrst á þeirn, sem minst hafa
borið úr býtum. Kaup íslenzkra
farmanna hefir hingað til ekki
verið svo hátt, að sú atvinna
hafi verið eftirsóknarverð. Þess
vegna er nú minni ástæða til
kauplækkunar þar en víða ann-
arstaöar. En kauplækkunin er