Búnaðarrit - 01.08.1915, Blaðsíða 16
174
BÚNAÐARRIT
Þá kemur út lítratalan, e£ bunubreiddin og dýptin eru
mæld í sentimetrum.
Sem líking lítur reglan þannig út :
Yatnsiegnið=0,0l8 x finimtreidfliD x flýDtin x kvaðratrótin af dýptinní.
Mæling þessi verður að vísu ekki ávalt fyllilega rétt,
en þó nægilega nákvæm, ef þess er gætt, sem áður er
tekið fram, og lygnan ofan við stífluna svo stór, að
ekkert straumkast sé í henni. Einnig er gott að rand-
irnar á plönkunuin í stífluskarðinu eða bunuopinu séu
skarpar, helzt eggmyndaðar eins og egg á sporjárni eða
hefiltönn, og á þá sneiðin að vera að neðanverðu.
Með því að eg býst við að mörgum muni örðugt
að hagnýta sér framangreinda reikningsaðferð, þá set eg
hér á næstu síðu töflu, er sýnir lítratöluna á sekúndu í
læknum, sé bunubreiddin 50, 100, 150 eða 200 senti-
metrar, og dýptin frá 5 og alt upp í 50 sentimetrar.
Töflur þessar þurfa varla skýringar við. Þó skul-
um við taka nokkur dæmi til að sýna, hvernig á að
nota þær. Sé t. d. bunubreiddin eða skarðið í stíílunni
100 sm., og vatnsdýptin á hælnum hafi verið mæld 18 sm.,
þá leitum við i töflunni þar, sem stendur yfir „bunubreidd
100 sentimetrar" og finnum í henni undir dýptinni 18
töluna 139, sem þýðir, að þá falli 139 lítrar fram af
stíflunni á hverri sekúndu. Annað dæmi: Bunubreiddin
er 150 sm. og dýptin 25 sm. í töflunni fyrir 150 sm.
bunubreidd finnum við að undir dýptinni 25 standa
341 lítrar.
Eg vonast nú til að með þessari leiðbeiningu geti
hver og einn mælt lækinn sinn og fundið út, hve mikið
vatnsmegnið muni vera, þegar það er sem minst.
Sé nú vatnsmegnið og fallhæðin mæld, þá er innan
handar að finna út, hve mörg hestöfl só hægt að fram-
leiða með læknum. Frá því var skýrt á blaðsíðu 171,
og læt eg þá skýringu nægja.