Búnaðarrit - 01.01.1917, Blaðsíða 19

BÚNAÐARRIT
13
miklu minna en skyldi. Hér hefir jafnan brostið þá sam-
vinnu milli löggjafarvaldsins og þeirra, sem lögunum eiga
að hlýða, eða þjóðarinnar, sem er aðal-skilyrðið fyrir því,
að iögin komi að tiiætluðu gagni. Ólöghlýðni landsmanna
hefir frá öndverðu verið einn versti þrándurinn í götu
æðarvarpsræktarinnar. Almenningur hefir of mjög litið
hornauga til þessa atvinnuvegar og talið æðarvarpið ó-
verðskulduð hlunnindi þeim til handa, er hann hefir talið
svo heppna að eiga varplöndin. Menn hafa séð ofsjónum
yfir þessum gæðum og öfundast yfir þeim, og þarf minna
til að koma ólöghlýðni vor íslendinga í algleyming. Hins
hafa menn síður gætt, hve landinu má þessi atvinnu-
vegur að miklu gagni koma, fái hann að njóta þeirrar
verndar laganna, sem honum ber. Á síðastliðinni öld
hækkuðu allar varpjarðir stórkostlega í mati, og er
hundraðatala þeirra mestmegnis miðuð við hlunnindin
af æðarvarpinu; sökum þessara hlunninda ganga þær
öðrum jörðum hærra í kaupum og sölum, eins og eðli-
legt er. Hlunnindin auka verðmæti þeirra og eiga þannig
drjúgan þátt í því, að auka þjóðareignina. Af hinu háa
mati varpjarðanna leiðir hærri gjöld til allra opinberra
þarfa1). í ekki allfáum sveitarfélögum bera varpbænd-
urnir langmestan hluta sveitargjaldanna og eru þannig
styrkasta stoðin undir velmegun sveitarfélaganna ein-
mitt sökum þessara hlunninda. Þetta er svo sem ekki
nema sjálfsagt og eðlilegt, en það sýnir, að það eru fleiri
en varpeigendurnir, sem njóta góðs af þessum hlunnind-
um, þjóðfélagið alt nýtur þeirra. Því er eins varið með
þennan atvinnuveg sem aðra, að því betur sem þeir
dafna, því arðsamari eru þeir ekki einungis fyrir þá, sem
þá stunda, heldur einnig fyrir landið alt.
1) Síðan 1861 hefir fasteignartíund af Æðey í Snæfjallalireppi
numið meira en helmiugi allrar þeirrar tíundar í hreppnum;
sama er að sogja um áhúðarskattinn síðan 1877. Hundraðið í Æðey
hefir verið selt á alt að 3000 kr.