Búnaðarrit - 01.01.1917, Blaðsíða 55

BÚNAÐARR|IT
49
Um fyrsta atriðið er nokkuð talað hér að framan.
Það eru góðra manna orð fyrir því, að fram um næst-
síðustu aldamót tók allur þorri varpeigenda öll fyrstu
eggin frá fuglinum, sumir skildu að eins eitt eftir, og
þeir sem beztir voru 2—3. Var nú þeim varpeigendum
trúandi fyrir að auka æðarvarpsræktina, sem þannig fóru
að ráði sínu? En þó mun þessi siður, að gefa fuglinum
eftir að eins helming eggjanna og jafnvel minna, hafa
haldist langt fram á síðastliðna öld. Margir varpeigendur
halda því fram, að lítil eggjataka skaði varpið ekkert,
t. d. eitt egg úr hreiðri að meðaltali. Auðvitað er skað-
inn því minni, sem færri eru eggin tekin. Eitt egg úr
hreiðri í t. d. 50 punda varpi verða þó 14—15 hundruð
egg, sé gert ráð fyrir, að 28 æðarkollur séu um pundið,
sem lætur nærri. Getur nú nokkur maður haldið því
fram í alvöru, að 14—15 hundruð ungar fjölgi ekkert
fuglinum? Þótt ekki kæmust til varpaldurs nema 2/s af
fuglum úr þessum eggjum, þá væru það þó um 1000
fuglar eða um 500 æðarhjón. Ef allir varpeigendur lands-
ins hefðu samt frá öndverðu gætt þess hófs í eggjatök-
unni, að taka ekki nema eitt egg úr hreiðri að meðal-
t.ali, þá hefði löggjafarvaldið að líkindum aldrei hafist
handa til að reisa skorður við eggjatökunni, en það hefir
nú verið eitthvað annað, en að þess hófs hafi verið gætt.
Annað atriðið, að fuglinn verpi fleiri eggjum en hann
fái ungað út, er á álika miklum rökum bygt. Þótt nátt-
úran sé örlát í fjölgunarfræðinni, og margir fuglar verpi
því mikið fleiri eggjum en þarf til viðhalds kynstofninum1),
eins og einn góður og greindur varpbóndi hefir að orðí
komist, þá réttlætir það lítið eggjatökuna. Yér viljum
ekki einungis að æðarfuglinn haldist við, heldur að hon-
um fjölgi sem allra mest og þar af leiðandi æðarvörp-
unum í landinu.
En það mun hugarburður einn, að æðarfuglinn verpi
1) ísafold 42. ár, 29. tölublað.
4