Búnaðarrit - 01.06.1917, Blaðsíða 18

176
BÚNAÐARRIT
hverja stefnu þetta tekur, er ófriðnum linnir. En að því
skulu engar getur leiddar að þessu sinni. Það fer meðal
annars eftir verði á landbúnaðarafurðum og fleiru, hvort
búin eiga hér framtíð eða ekki. En ólíklegt þykir mér
,þó, að smjörbúin líði alveg undir lok eða hverfi úr
sögunni.
Það er nú ekki svo að skilja, að þessar samvinnu-
-félagastofnanir — mjólkurbú eða smjörbú — eigi ekki
víðar erfitt uppdráttar en hér á landi. I Noregi hefir
mjólkurbúa-félagsskapurinn gengið hálf-skrykkjótt með
köflum. Þar voru t. d. árið 1900 um 850 mjólkur- og
ostabú, en 1910 voru þessi bú komin niður í 742. Að
vísu er hér þess að gæta, að mörg smábú voru sameinuð
í stærri bú. Við það fækkaði búunum, en smjörfram-
leiðslan þvarr ekki að sama skapi. En sfðan hefir búun-
um fækkað enn meira.
Einn vottur um erfiðleikana víð rekstur búanna þar
er það, að nú er farið að ræða um að breyta mjólkur-
búunum, þar sem erfitt er um samgöngur, í rjómabú.
Teija sumir, að rjómabú muni geta þrifist betur en
mjólkurbú í strjálbygðum sveitum, og þar sem erfitt og
illt er um samgöngur. Benda Norðmenn á reynslu rjóma-
búanna í norðanverðri Svíþjóð. Þar voru um 1870 stofnuð
mörg rjómabú. Störfuðu þau þar um hríð. En um 1880
kom afturkippur í búin, og lögðust þau þá mörg niður
um sinn. En síðustu árin, eða síðan um 1910,hefir rjóma-
búunum þar fjölgað aftur, og starfa þau nú með góðum
árangri.
í Finnlandi eru mörg rjómabú, og sum þeirra fremur
lítil, ámóta og minni búin hér. í Ameríku — Banda-
ríkjunum og Kanada — er og fjöldi rjómabúa, bæði stór
og smá. Það er sagt, að fyrsta rjómabúið þar hafi verið
stofnað árið 1864. Um 1877—1880 var mörgum slíkum
búum komið þar á fót, en meira hefir þeim þó fjölgað
síðan, og mest seinustu árin. Meira að segja, þá hefir
sumum gömlu mjólkurbúunum verið breytt í rjómabú.