Búnaðarrit - 01.01.1923, Blaðsíða 28
12
BÚNAÐARRIT
af hendi. Sala þessara nýbýla fer venjulega fram á sama
hátt og rentujarðasalan. — Kaupverðið á 1 ha. af órækt-
uðu, en framræstu, landi, var fyrir stríðið 2 — 300 mörk,
en í fullræktuðu landi 500—1000 mörk. Kostnaður við
byggingar var þá talinn 3—5 þúsund mörk.
II- Uanraörk.
Eins og kunnugt er, eru Danir taldir með bestu bú-
mönnum í heimi, enda er land þeirra ágætlega ræktað,
fjelagsskapur mikill um öll búnaðarmál og fyrirkomulag
á afurðasölu í besta lagi. Mestum framförum hefir bún-
aður Dana tekið á síðari hluta 19. aldar, en tildrög til
þeirra umbóta verða þó mikið fyr, t. d. afnám skyldu-
vinnu þeirrar, er minni bændur eða húsmenn þurftu að
leysa af hendi, og var mjög almenn o. fl. o. fl.
Um miðbik 18. aldar var fa.rið að vinna ötullega að
framræslu, aður var því mjög ábótavant. Nú hafa Danir
kostað tíl framræslu svo hundruðum miljóna króna
skiftir, enda er hluti hins ræktaða lands lokræstur.
Heiðaijelagið. Árið 1866 kemur Heiðafjelagið til
sögunnar, með E. Dalgas i broddi fylkingar. Þetta fjelag
hefir unnið stórvirki á jótsku heiðunum. Þær voru um
miðja 18. öld að mest.u óræktuð holt og mýrar, 130
milur2, nær arðlaust land. Nú er svo komið að megin-
hluti þeirra er ræktaður, skóglendi, akrar og engi. Þar
sem áður var auðn ein, blasa nú viö fagrar byggingar
með blómlegum bændabýlum eða þróttmiklum skógum.
Þessi breyting er að mestu leyti Heiðafjelaginu að þakka,
það hefir vakið áhuga dönsku þjóðarinnar fyrir ræktun
heiðanna, og allir hafa orðið samhuga um að leggja
sinn skerf til ræktunarinnar, mismunandi stóran eftir
efnum og ástæðum, embættismenn, stórkaupmenn og
fátæku bændurnir á heiðunum o. fl. o. fl. Ríkið og ýmsar
stofnanir hafa ósleitilega stutt Heiðafjelagið með fjár-