Búnaðarrit - 01.01.1923, Blaðsíða 103
BÚNAÐARRIT
87
Mikið af varnarskuiðunura mun mega telja all-góða
framræslu-skurði, þó oft dragi óþörf hleðala á skurð-
bökkunum úr notagildi þeirra til framræslu.
Tatnið í Vatnið, sem framræslan hefir áhrif á, er aðal-
jörð og á. lega yfirboiðsvatn og grunnvatn. Yfirborðs-
vatninu veitum vjer mesta eftiitekt. f*að er
ýmist kyrt (pollar, tjarnir) eða rennandi (lækir, keldur,
leysingavatn og rigningavatn) Til að taka á móti og
leiða yftiborðs-vatnið eru opnir skurðir bestir Sje vatn-
ið kyit, giöfum vjer því afrás; sje það rennandi, eru
skuiðirnir lagðir þannig, að þeir taki á móti vatninu og
hindri það í að renna yfir ræktunarlandið. Sjerstaklega
veiður að gæta vaihuga við leysingavatni og regnvatni.
Á landi, sem verið er að rækta, getur það gert hin
mestu spjöll. Á gamalrækt.uðum túnum gerir það minna
sjáanlegt tjon, þó það skoli ábuiði og næringu úr jörð-
inni, og sje oft ein af orsökum kalsins.
Þó laudið sje svo þuit, að yfirborðs-vatnsins gæti
lítið, eða þó búið sje að grafa farvegi handa því, er
ekki víst að landið sje nógu þurt til ræktunar, þó yfir-
borð þess viiðist þurt. Ef grafnar eru holur í jörðina,
kemur fyr eða siðar vatn; oft þarf ekki að grafa nema
eina skóflustungu, til þess að sjái í vatn, þó landið
viiðist þurt fljótt á að líta. — Það er grunnvatnið.
Grunnvatnið er alstaðar í jörðinni, þó misdjúpt sje
niður að því. Ef það fyllir hveija smugu upp undir yfir-
boið jarðar, er jaiðvegurinn óhæíur vaxt.arstaður fyrir
túngiösin, þó hann annars sje góður. Talið er (Hirsch),
að nægilegt sje fyrir túngrösin, að yfirborð giunnvatns-
ins sje 65 cm. lægra en yfiiboið jarðvegsins; en í görð-
um þaif það að vera 100 — 125 cm. lægra en yfirborð
jaiðvegsins. Þó grunnvat.nið stigi hærra við og við, um
skemmri tíma, kemur það ekki að sök, enda verður
iæplega við það ráðið, t. d. eftir stórrigningar.