Nýja stúdentablaðið - 01.12.1933, Blaðsíða 1

1. árg. — 3. tbl.
NÝ]A
STÚDENTABLAÐIÐ
1. desember 1933
GEFIÐ ÚT AF „FÉLAGI RÓTTÆKRA HÁSKÓLASTÚDENTA"
Úr íslenzku stúdentalífi
i.
Aidrei í sögu liins íslenzka háskóla mun hafa komiö
betur í ljós en á síðastliðnum vetri, livaða andrúmsloft
ríkir innan veggja þeirrar virðulegu stofnunar.
Saga þeirra atburða, er þá urðu meðal stúdenta, hefir
þegar verið rakin all-rækilega í Nýja stúdentablaðinu,
mun því engin þörf á að geta þeinra i einstökum atrið-
um að þessu sinni.
Hinsvegar virðist ekki úr vegi, einmitt nú, að gera sér
nokkra grein þeirra orsaka, er slíkum atlmrðum valda,
og þá um leið, livert andlegt viðhorf íslenzkra háskóla-
stúdenta yfirleilt muni vera.
Þvi verður naumast í móti mælt með gildum rökum,
að félagslíl' allt innan háskólans hafi frá öndverðu verið
nauðaómerkilegt og andlegir straumar og menningarmál
átt formælendur fáa í hópi stúdenta.
Hvenær liafa íslenzkir stúdentar með sönnum áliuga
og andlegu fjöri beitt sér fyrir mikilsvarðandi málefnum,
er liorft gátu til alþjóðar heilla og efldrar menningar ís-
lenzkri þjóð?
Hvenær hafa islenzkii* stúdentar lagt horgaralega virð-
ingu sína í liættu og haí'izt handa sem hugsjónaihenn
gegn rangsleitninni, heimskunni, lileypidómunum og of-
stækinu, er uppi vaða á öllum sviðum í voru litla þjóð-
félagi?
Hvenær hafa þeir í félögum sínum og á fundum sín-
um treyst andlegan mátt sinn og rökfimi með því að
brjóta til mergjar og gagnrýna menningarleg fyrirbæri
nútímans á þann hátt, er akademiskum borgurum
sæmir?
Því er fljótsvarað — það liafa þeir aldrei gert.
En hvernig má slílct verða um svo sannborna Germani
og vér Islendingar erum? Ekki verður Jiví um kennt, að
Gyðingar og annar ruslaralýður hafi blandað við oss
blóði sínu og lamað andlegt þrek vort og göfgi. Annað-
livort er, að mannfræðikenningar nazistanna þýzku
hafa við hæpin rök að styðjast, eða að vér erum ættar-
skömm orðnir og verðskiddum eigi lengur að teljast til
hins goðborna kyns.
Sennilegast er þó, að hvorttveggja sé rétt.
Ótviræð sömum þess andlega liengilmænuháttar, sem
einkennt hefir allt félagslif í æðslu menntastofmm lands-
ins, er Stúdentablaðið svo nefnda-
Aldrei hefir það náð neinni útbreiðslu eða vinsældum
meðal þjóðarinnar, aldrei lagt neitt af mörkum í menn-
ingarbaráttu og viðreisnarstarfi líðandi stundar, aldrei
túlkað vísindaleg eða heimspekileg viðfangsefni nútím-
ans, svo að þau yrði alþjóð auðskilin.
Það hefir löngum verið gumað af fróðleiksfýsn og
þekkingarþrá íslenzkrar alþýðu, og sé það lof réttmætt, er
syrgilegt til þess að vita, að málgagn merkisbera menn-
ingarinnar í landinu, hefir að engu leyti að því stuðlað,
að viðhalda og efla svo merkilega og göfuga eigind.
Háskólinn liafði þegar starfað nokkuð á annan áralug,
er stúdentum hugkvæmdist að gefa út blað þetta, svo að
ætla mætti, að ekki hefði skort efni né anda, þegar loks
var Iiafizt lianda með útgáfuna. Það skal lieldur ekki
vefengt, að ætlun stúdenta, er frumkvæði áttu að blaði
þessu, liafi verið sú að láta nú til skarar skriða og sýna
svart á livítu, að þeir voru fyllilega nafnsins verðir. En
þótt svo hafi verið, þá er víst, að allt fór á annan veg, þeg-
ar til kastanna kom, eins og stundum vill verða um stórar
dáðir. Hvernig i ósköpunum var líka við öðru að búast!
í forspjalli fyrsta blaðs (1. des. 1924) er farið þeim orð-
um um hlutverk þess, er engum skyggnum manni fær
(iulizt, hvernig skilja beri og hvers megi af þeim vænta,
er slíka stefnuskrá hafa. Þar er hvorki meira né minna
en gefið til kynna kinnroða- og blygðunarlaust og meira
að segja með hokkrum myndugleik, að í blaðinu megi
engar ákveðnar skoðanir fram koma, enginn liugur fvlgja
máli og öll menningarleg viðliorf og umbótabrölt séu
því allsendis óviðkomandi, m. ö. o. allt, sem máli skiptir i
mannlífinu, liggur fyrir utan þess verksvið, og sé aftur
ályktað út frá því, verður niðurstaðan sú, að í rauninni
varði það ekki um nokkurn skapaðan hlut milli himins
og jarðar.
Þetta má nú kallast lieldur en ekki objectiv afslaða til
hlutanna! Þess má þó jafnframt geta, að raunar er ís-
lenzkum stúdentum margt betur gefið en objectivitet
(hlutlægni).
Synd væri þó að segja, að Stúdentablaðið hafi ekki vel
og dyggilega efnt sín fögru loforð, því að allt lil þessa
dags hefir það aldrei sagt neitt, er verulegu máli skiptir.
Kunnugur maður, er um eitt skeið var ritstjóri þess,
hefir tjáð þeim, er þessar línur ritar, að í sinni ritstjórn-
artíð hafi stúdentar verið mjög tómlátir um ritstörfin
og ekkert þótzt hafa um að skrifa.
Framh. á bls. 10.