Nýja stúdentablaðið - 19.12.1933, Blaðsíða 7

r
1933
NÝJASTÚDENTABLAÐIÐ
völd sin i þjóðfélaginu, en meinar alþýðunni um menntun.
Stúdentar haía ætíð sýnt sig andvíga öllum tilraunum
til að takmarka aðgang að skólanum og gera vafalaust
framvegis, og nú þegar hefir nokkur liluti þeirra skilið,
að þá haráttu dugar ekki að Iieyja einangraða; liana verð-
ur að tengja baráttunni fyrir kollvörpun kapitalismans
og sigri sósíalismans.
Björn Sigurðsson..
Róttækir stúdentar í Oslo
Stúdentafélagið í Oslo (Det norske studentersamfund)
er jafngamallt háskólanum. Það liefir jafnan verið aðal-
félag norskra stúdenta, og á langa og merkilega sögu að
baki. Flestir af áhrifamönnum Noregs innan þjóðmála og
bókmennta hafa tekið þátt i því með lífi og sál. Baráttan
milli gamalla og nýrra skoðana og stefnumála hefir oft
verið hörð innan félagsins. Þessi harátta liefir skapað
snjallar umræður og umfangsmiklar deilur, sem hafa átt
mikinn þátt i því að víkka sjóndeildarhring norskra
menntamanna og húa þá undir síðara starf. Félagið liefir
eflaust haft meiri áhrif á þjóðlífið en önnur hliðstæð fé-
lög á Norðurlöndum.
Á síðari árum hafa verklýðssinnar, hinir róttæku stú-
dentar nútímans, horið félagið uppi. Að vísu liefur ihald-
inu tekizt að ná undir sig völdunum við og við, síðast á
árumuu 1928—1930. En það reyndist ekki færl um að
stjórna félaginu ,og varð brátt að hypja sig heim að nýju.
Síðan mvnduðu óháðir verklýðssinnar stjórn, og þeir
sitja að völdum enn þann dag í dag.
Þetta hefir valdið öllum filisteum og hetri horgurum
miklum áhyggjum og sárra hugarkvala. Þeir hafa reynt
að ófrægja og niða félagið á allan hugsanlegan hátt. Þeir
hera róttækum stúdentum á hrýn, að þeir eyðileggi hina
akademisku menningu og dragi félagsskap stúdenta nið-
ur í skítinn. Allt eru þetta tilhæfulaus ósannindi, eins og
nllir munu skilja, sem þekkja starfsaðferðir og liugsana-
feril afturhaldsins niður í kjölinn. — Róttæku stúdent-
arnir geta hent á það, að núverandi dýrlingar norsku
þjóðarinnar, Wergeland og Björnson, voru hornir ná-
kvæmlega sömu sökum af afturhaldsstúdentum sinnar
samtiðar. Það eru róttækir stúdentar, sem alltaf liafa
bjargað félagsskapnum frá andlegri værð og tortímingu.
Það eru þeir, sem hafa haldið uppi hinni akademisku
menningu, og þeir gera það enn í dag. Þau ár, sem álirifa
ílialdsins hefir gætt mest i stúdentalífinu, liafa undan-
tekningalaust verið ómerkustu árin i sögu félagsins.
íhaldið horfir tárvotum augum til fortíðarinnar, þegar
félagslif stúdenta var fólgið i höllum og samsætum, þar
sem stúdentar mættust yfir rjúkandi púnsi og voru róm-
antískir og andrikir. ()g þvi finnst það sorglega en frá
megi segja, að stúdentalífið í dag skuli fyrst og fremst
mótast af þjóðfélagslegum vandamálum nútímans.
Ilialdið skilur aldrei samtíðina. Það sér ekki, eða þvkist
ekki sjá, hinar djúptæku breytingar, sem orðið hafa i
þjóðlífinu á seinni árum. Það vill ekki sjá það, að aðstaða
stúdentanna hefir gjörhreytzt. Líf þeirra er ekkert rónxan-
tískt lengur. Það er strit og aftur strit grár hversdags-
leikinn og ekkert annað. Fyrrum gátu stúdentar gert sér
vonir um góðar stöður að loknu námi. Nú lxlasir atvinnu-
leysi og heiningalíf við öllum þorra stúdenta. Þetta á-
stand, ásamt allsherjar rotnun hins kapitalistiska skipu-
lags og' vaxandi stéttaharáttu, hlýtur að vekja alla ]xá
stúdenta, sem geta séð út yfir námshækurnar, til alvar-
lcgra hugsana. Félagsskapur stúdenta í dag verðnr að
helga sig þessum málum fyrst og fremst. Fyrir þeim verð-
ur allt amxað víkja.
Róttækir stúdentar í Oslo álita jxað fyrsta hlutverk sitt
að vckja áhuga allra hugsandi stúdenta á þjóðfélagsmál-
um og sýna þeim með óyggjandi rökum fram á vitfirr-
ingu og upplausn auðvaldsskipulagsins. Þeir vilja koma
stúdentunum í fullan skilning um þá staðreynd, að hags-
munir þeirra flestra og auðvaldsins eru gersamlega and-
stæðir, og að hlutverk þeirra sé að skipa sér inn í fylk-
ingar verkalýðsins og lxerjast af alefli fyrir gereyðingu
auðvaldsins, sem vísar stúdentunum á dyr og kastar þeim
út í sívaxandi atvinnuleysi og eymd. Um leið vinna rót-
tækir stúdentar á allan liátt gegn fasismanum, þessari
menningarandvígu skrælingjastefnu, sexn farin er að gera
vart við sig meðal norskra stúdenta og tókst að ginna
meiri hluta þýzku stúdentanna til fylgis við sig með lýð-
skrumi sínu og loforðum.
Róttæku stúdentarnir leggja mikla alúð við starf sitt,
enda mvndi það ekki hera tilætlaðan árangur að öðrum
kosti. h undastarfsemin er vel skipulögð. Fundir eru
venjidega haldnir í hverri viku. Einhver hæfur maður, er
fenginn til þess að flytja fvrirlestur um ákveðið, aktuelt
mál. Siðan hefjast umræður um málið og standa þær
oftast á milli verklýðssinna annarsvegar og íhaldsmanna
hinsvegar. Þær eru jafnan fjörugar og standa oft langt
fram á nótt. Venjidega er einhver þekktur listamaður
Ein af nýju menningarhöllunum í Charkov, höfuSborginni í
Ukraine. í henni eru leikhús, kvikmyndahús, bókasöfn og skrif-
stofur hinna ýmsu menningarfélaga verkamanna.