Nýja stúdentablaðið - 01.10.1943, Blaðsíða 5

NÝJA STÚDENTABLAÐIÐ
ft
ffayrar heyrdi éa racídirnar.
í(
Þótt stúdentar geri almennt grín að blaðaútgáfu Vöku, er
hún að vissu leyti merkilegt menningarfyrirbrigði. Það
er að vísu ekkert merkilegt, bótt íhaldsmenn og nazistar
gefi út sameiginlegt blað til þess að berjast fyrir sameigin-
legum pólitískum áhugamálum sínum, en hitt er öllu merki-
legra, að þeir skuli geta skrifað grein eftir grein, sem þeir
segja, að sé um pólitík án þess að minnast á pólitík. Þótt
leitað sé með logandi ljósi í blaði þeirra eftir grein, þar
sem tilraun er gerð til þess að taka þjóðfélagsmálin föstum
tökum að hætti siðaðra og menntaðra manna, verður sú
leit árangurslaus. Oll obéktiv gagnrýni er forsmáð, öll skyn-
samleg röksemdafærsla fyrirlitin, hins vegar úir og grúir
af greinum, þar sem gælur eru gerðar við allt það lélegasta
og ómerkilegasta úr áróðri afturhaldsblaðanna í landinu með
fjólum og öllu tilheyrandi. Hverri grein fylgir svo mynd af
ungum stúdent til áréttingar því, að hér sé hinn akademiski
andi að verki.
Nú er ef til vill spurt: Hversvegna eru mennirnir að þessu ?
Því láta þeir ekki pólitíkina ,,liggja á milli hluta“, eins og
Jónas Rafnar segir, að í raun og veru sé ætlun þeirra ? Svar-
ið er ofur einíalt. Þá langar til þess að skrifa um stjórnmál,
en þeir geta það ekki. Þess vegna mæta þeir rökum sósíal-
ismans með upphrópunum eins og t. d. ,,Kommúnistar vilja
berjast við allt og alla“, „Kommúnistar vilja öllu á glæ
kasta bæði illu og góðu“, að ógleymdu hinu klassíska her-
ópi forheimskunarinnar: , ,Kommúnistar eru föðurlandssvik-
arar“ o. s. frv., o. s. frv.
Eitt skæðasta vopn sitt í baráttunni við ,,Rauðu hættuna"
telja Vökumenn danskonstir sínar. Hinum nýju stúdentum er
sagt, að kjósi þeir ekki Vöku, fái þeir alls ekki að dansa, því
að Vökumenn séu hinir mestu athafnamenn í ballmálum,
enda glæsilegir kavalerar. Það er því ekki ástæðulaust þó
að hvarfli að manni við lestur blaðs þeirra, að félagsskapur
þeirra leggi meiri áherzlu á fótamennt meðlima sinna en
vitræna og samvizkusamlega leit að kjarna þjóðfélagsmál-
anna. Hinsvegar mun slíkur lærdómur eflaust haldgóður
undirbúningur þeim, er dreymir um að komast að sem ball-
stj4iar hjá íhaldinu, ef metnaður og framalöngun Vöku-
manna stefnir í þá átt.
Ein af sjö andlegum höfuðdyggðum kaþólskra er að
kenna fáfróðum. Róttækum stúdentum er ljúft að taka að sér
þetta guði þóknanlega verk og birta í blaði sínu stuttar grein-
ar um grundvallaratriði sósíalismans í eins alþýðlegu formi
og hægt er, ef takast mætti með því að bæta úr pólitískri
vanþekkingu Vökumanna. Mætti svo þyngja þetta smátt og
smátt.
Það er ekki ætlun mín, að eltast við einstakar greinar, sem
út hafa komið í blaði Vöku, enda má segja um þær eins
og skáldið sagði: ,,Hér finnst engin öðrum verri". Hinsveg-
ar þykir rétt að gefa ofurlitla nasasjón af þvf, hverskonarpóli-
yrði til þess að hefja þá endurskipulagningu, sem nauðsynleg
er til þess að hægt sé að notfæra sér á réttan hátt í þágu
samfélagsins nútíma þekkingu í tækni og vísindum. Þess-
vegna hefur Skipulagsnefnd Sovétríkjanna verið sett á lagg-
irnar. Hlutverk þessarar stofnunar er að skipuleggja þjóð-
félagið á skynsamlegan hátt, þannig að nútíma þekking sé
notuð til hins ýtrasta. Eftir því, sem nefndin víkkar meira
verksvið sitt og tekur að beita hinu skynsamlega kerfi á
fleiri sviðum þjóðfélagsins, skapar það grundvöllinn fyrir
vísindalegri rannsókn og heimspekilegri hugsun. Vísinda-
legum sérfræðingum eru veittir hinir mestu möguleikar í
sinni grein, en um efni, sem þeir hafa ekki þekkingu á
verða þeir að leita álits annarra, er slíka þekkingu hafa.
Þannig er hin þjóðfélagslega og menningarlega endursköp-
un, þar sem hver vísindamaður þekkir starfsvið sitt og í
hvaða greinum hann þarf að leita til annarra.
Fylgjendur díalektískrar eínishyggju álíta, að lok stéttar-
baráttunnar í þjóðfélaginu muni skapa skilyrði fyrir full-
kominni heimspeki. Hin andlega kreppa vísindamanna og
heimspekinga mun halda áfram að verða meiri og meiri,
unz þjóðfélagið hefur verið endurreist frá grunni. Þegar
það hefur verið gert, og heimurinn er orðinn eitt sósíalist-
ískt ríki, mun næsta stigið í hinni díalektísku þróun verða
barátta fyrir frekari yfirráðum yfir náttúrunni, mannkynið
mun gera jörðina sér algerlega undirgefna, ef til vill sól-
kerfið á eftir og því næst meira og meira af alheiminum.
Jafnframt þessu mun maðurinn leysa mótsetningar síns eig-
in eðlis, og eins og Gordon Childe segir: halda áfram að
skapa sjálfan sig.
Þessi þjóðfélagslega skipulagning eftir sósíalistískri fyrir-
mynd mun skapa stórkostlega aukin skilyrði fyrir vísinda-
legum rannsóknum. Skipulagsnefnd Sovétríkjanna er þeg-
ar farin að einbeita athyglinni að fjölda mörgum vísinda-
legum viðfangsefnum, sem nauðsynlegt er að leysa vegna
hinnar sósíalistísku endursköpunar, og hefur látið fram-
kvæma víðtækar rannsóknir á ýmsum sviðum.
Hinn fyrsti og auðsæasti árangur af skipulagningu vísind-
anna, sem díalektískir efnishyggjumenn hafa innt af hendi,
er aukið framlag til rannsókna. í Sovétríkjunum er veitt
meira fé til vísindalegrar starfsemi en í nokkru öðru landi,
og hvergi hefur þróun vísindanna á undanförnum árum
verið eins ör og þar.