Nýja stúdentablaðið - 01.10.1943, Blaðsíða 9

NÝJA STÚDENTABLAÐIÐ
ð
nóg um. Ef einhvern milljónamæring langar til að komast á
þing, fær hann ávallt einhvern Vökumann með sér í kjör-
dæmið til að krækja í nokkrar sálir, en þeir, þ. e. Vöku-
menn, þykja liðlegir til slíkra starfa, einkum foringjarnir.
Eru þeir jafnan boðnir og búnir að hlaupa hvert á land sem
vill fyrir þessar persónur, og er sagt, að það reynist þeim
oft greið leið til þingmennsku síðar. Þetta hefur verið nokkur
blettur á stúdentum hin síðari ár, því að þeim sem umgang-
ast þá lítið, hættir við að dæma þá alla eftir þessum sendlum,
sem eru tíðir gestir á heimilum þeirra fyrir hverjar kosningar.
Hef ég orðið var við þetta víða út um sveitir. Aldrei hafa
menn úr vinstri félögunum gerzt slíkir kosningasnatar, enda
kemur það berlega í ljós í pólitískum átökum hér í Háskól-
anum. Þá nota Vökumenn óspart æfingu sína í kosninga-
kaupmennsku, svo að nýir stúdentar kvarta undan ásóknum
þeirra.
Vaka hefur haft meiri hluta í stúdentaráði síðustu árin.
Niðurstöður þær eru þó villandi, því að í öllum kosningum,
þar sem háskólastúdentar komast einir að, eru þeir alltaf í
minni hluta. En í stúdentaráðskosningum er allt tínt til.
Hver sem innritaður er í Háskólann er dreginn á kjörstað
þó að hann komi aldrei í Háskólann endranær. Af slíku
fólki á Vaka fleiri en vinstrimenn, enda eru menn hennar
hneigðari fyrir smölunarstörf.
Síðan Vökumenn náðu yfirráðum í stúdentaráði hafa þeir
alltaf notað aðstöðu sína til að láta ráðið standa við hlið allra
íhaldssömustu aílanna í landinu. Ef nokkur dansar eftir
línu, þá eru það þeir. í fyrra voru stúdentum boðnar 10 mín-
útur í útvarpi til þess að lýsa samúð sinni með þeim stúdent-
um erlendum, sem orðið höfðu fyrir barðinu á stríðinu og
nazismanum. Þessu var neitað af meiri hluta stúdentaráðs.
Forsendur voru þær, að boðið væri komið frá Bretum, en
þeir hefðu tekið Stúentagarðinn og mættum við því ekki
gera þeim til þægðar að þiggja það. Þar með var málið út-
rætt. Mætti nefna mörg hliðstæð dæmi.
Stúdentaráðið kýs mann til að tala til þjóðarinnar af svöl-
um Alþingishússins fyrsta desember. Síðan Vökumenn
fengu meiri hluta í ráðinu hafa alltaf verið valdir ræðumenn,
sem hlutu að taka með vettlingatökum á málefnunum, á-
vallt menn úr þeim flokki, er vill gera sjálfstæðið að skrumi
hins auðuga manns til yfirhilmingar hagsmunalegri sérstöðu
eða þjóðfjandsamlegum tilgangi. Þannig hefur stjórn Vöku á
málefnum stúdenta verið og þannig mun hún alltaf verða —
að dansa nákvæmlega eftir línu milljónamæringanna.
Við íslendingar eigum harða baráttu fyrir höndum, ef til
vill harðari en margan grunar, enda þótt nazisminn verði
sigraður. Auðvald og afturhald verður ekki sigrað að fullu.
Þó að þær Evrópuþjóðir, sem kramdar hafa verið undir
járnhæl nazismans geri sig ekki ánægðar með að hverfa
aftur að sínu forna skipulagi, þó á auðvaldið enn hauk í
horni vestur í Ameríku, og hann verður ekki sigraður að
sinni. Ekki er heldur trútt um að íslenzkir milljónamæring-
ar hafi farið að líta þangað vonaraugum, er þeir sáu hvert
stefndi í Evrópu. Trúlegt væri að margir þeirra hefðu ekkert
á móti því að komast inn í vesturheimsku auðhringana.
Gegn þessu þarf íslenzk alþýða að vera á verði, og það er
hún, sem mun taka í taumana. Væri ekki dapurlegt, ef ís-
lenzkir stúdentar bæru ekki gæfu til að styðja hana í þeirri
baráttu.
Senn fara kosningar til stúdentaráðs í hönd. Vinstri félög-
in þrjú ganga nú sameinuð til baráttu gegn afturhaldinu.
Það er trú mín, að þau muni sigra. Það er trú mín að ís-
lenzkir stúdentar eigi enn eftir að vinna glæsilegt hlutverk í
baráttu alþýðunnar fyrir frelsi.
--------------^
Bðkatregn
V-------------'
SVO SKAL BÖL BÆTA
eftir Oddnýju Guðmundsdóttur.
Hér hefur skáldkona kvatt sér hljóðs í nýstárlegum tón.
Hún gengur þó ekki fram gustmikil með pilsaþyt um eyru
lesenda sinna. Hún segir okkur sögur látlauss, íslenzks sveita-
fólks á óvæntan og frumlegan hátt. Þetta er engin hetjusaga
í venjulegum skilningi og laus við allan skáldlegan hrika-
leik. Persónurnar eru fólk, sem verður á vegi okkar, hvar
sem leiðir okkar verða um þetta land.
Uppistaðan er saga Eyvindar, bóndasonarins fátæka, sem
á hreppsskuld að einu arfsvon. Hann birtist lesandanum
fyrst sem þreklítið ungmenni, sem fer í flæmingi undan
beizkum veruleik lífsins. Andófið hefst, er hann setur sér
að létta hreppsskuldinni af herðum föður síns. í því skyni
heldur hann til sjávarþorpsins, en kemur jafnréttur aftur
hvað greiðsluhorfur skuldarinnar snertir, en dálitla lífsreynslu
í pokahorninu.
Síðan ræðst hann til stórbóndans Björns í Dal. Fyrir Ey-
vindi táknar sú ráðabreytni það, að hann vill þar fá skorið
úr um manngildi sitt, enda höfðu leiðir feðra þeirra legið
saman, og hallað á föður Eyvindar í viðskiptunum. Bergþóra
hi :i búhugula dóttir Björns bónda, fellir hug til Eyvindar, en
hc ' m eru önnur forlög ætluð en þau, að verða erfingi Dals-
ins og 400 hesta túnsins þar, sem faðir hans og afi höfðu
sléttað og grætt út og með því áunnið Dalsbóndanum verð-
laun úr sjóði Kristjáns konungs níunda.
Uppreisn Eyvindar gagnvart Birni bónda verður á öðrum
vettvangi. Hann, vinnumaðurinn rís upp á framboðsfundi
og gerir húsbónda sinn, frambjóðandann, skoplegan frammi
fyrir kjósendum og sveitungum, en það verður bónda til
falls í kosningunni. Og vopn Eyvindar í bessari viðureign
voru „röksemdir og kjarnyrði blaða, sem ekki voru lesin í
sveitinni".