Hlín - 01.01.1922, Blaðsíða 51

49
Hlin
sem jeg hafði vanist í foreldrahúsum, einkum stjetta- eða
mannamunurinn. Breiðfirsku bændurnir voru eins og
kóngar, sem allir lutu. Par sem jeg þekti til þjeraði vinnu-
fólkið húsbændurna, jafnvel börn foreldra sína. F*að er
naumast hægt að trúa því, hver munur var gerður á hús-
bændum og hjúum, einkum vinnukonum, þær voru ekki
hátt settar, mjer fanst þær næstum eins og vinnudýr,
sem urðu að hlýða valdboði húsbændanna og oft dutl-
ungum vinnumannanna. — Víðast mun hafa verið sá
siður, að húsbændurnir höfðu annan og betri mat en
vinnufólkið. — Mjer er í minni, hve mjer fanst mikið
til um þennan mannamun, þegar jeg kom fyrst i Flat-
eyjarkirkju. Alt svo kallað fyrirfólk hafði sjer sæti og gekk
um aðrar dyr en almúginn. þetta sæti náði yfir hálfan
kórinn með svo háu baki og bríkum, að fólk, sem sat
þar, sást varla úr framkirkjunni. Það var nefnt »Danska
sæti«, og þótti sæmd mikil, ef alþýðumanni eða konu
var boðið þar sæti. Stuttu eftir að jeg kom til Eyjanna
var kirkjan rifin og þá hvarf þetta sæti.
Margt bar nýtt fyrir augu dalabarnsins, sem lítið hafði
sjeð nema hesta, kýr og kindur, en hjer var alt á fleygi-
ferð, fuglar fljúgandi, syngjandi, jafnvel heilir hópar af
æðarfugli heim í hlaðvarpa,1) róandi spiábátar, sem dag-
lega koma heim ^hlaðnir alskonar björg. Mjer flaug í
hug, hjer hlýtur að vera mikið Oósenland.
En lengi var mjer þó minnistæðastur nýi húsbóndinn,
þórarinn í Látrum, þetta heljarmenni, hann var með allra
stærstu mönnum, tveggja manna maki að kröftum og
ákaflega svipmikill, með miklar loðnar augabrýr. F’ótt
liðin sjeu nærfelt 60 ár, þá man jeg glögt fyrsta sam-
talið. Þegar jeg hafði heilsað, spyr hann hvernig mjer
lítist á mig hjer, jeg svaraði fáu. Svo segir hann: »Nú
1) Flestir íslenskir fuglar hafast við
álft eða rjiípa.
Breiðafjarðareyjnm, ekki þð