Dvöl - 03.02.1935, Blaðsíða 5

3. fcbrúar 1935
D V
Ö L
með nemendum. Aldrei kom ég
svo til hans, að hann hefði ekki
nógan tíma til að tala við mig.
Þorstinn að vita var svo ná-
tengdur þránni að skapa og gefa.
Því var hann svo mikill, að hann
var líftaugin sjálf. Þetta skildi
ég af kynningu minni á því,
hvernig rit hans um íslenzka
þjóðhætti varð til. Þar fékk
þorsti hans svölun, þrá hans full-
nægingu, því varð ritið fullkom-
lega líf af hans lífi. Allt hans líf
áður varð eins og- að eðlilegum
hætti undirbúningur undir það
rit. Það rit var tæpitunga hans
við þjóð sína, og þar naut það
sín svo vel, að setjast á bekkinn
og borðshornið hjá hverjum ein-
um. Sú ein var ógæfan, að hann
vann við það með dauðann í
brjóstinu, hann byrjaði ekki, fyrr
en líf hans var tekið að fjara út.
Mér var það gleði og varð það
gæfa, að fá að taka ofurlítið í
nfeð honum, þegar hann var að
safna í þetta rit sitt. Ég sé það
bara nú, að ég hefði getað gert
bað ofurlítið meira og betur. En
það var eínskis af mér krafizt og
mér fannst ég þurfa að verja
mínum tómstundum til margs-
háttar náms, og svo þurfti ég að
fá ofurlítinn bjarma yfir líf mitt
af ljóði og- ást. Þetta er mín af-
sökun, að ég gerði ekki betur, en
11 ú þykir mér barnalega vænt um
að sjá þó nafnið mitt neðanmáls
í bókinni hans.
Því að þrátt fyrir allt er þessi
8
bók, íslenzkir þjóðhættir, bókin
hans. Og þó varð hún aldrei full-
gerð frá hans hendi, því að smiðs-
höggið vantaði — og nú er það
annars manns. Ég hefði kosið
þetta öðruvísi — og þó er ég
hjartanlega þakklátur Einari ól.
Sveinssyni og útgefendum bókar-
innar fyrir þá virðingu, sem þeir
hafa sýnt séra Jónasi í qIIu þeirra
verki.
Þau voru ýmisleg verk séra
Jónasar, sem hann lét sér ekki
annt um að nostra sérstaklega
mikið við. Hann leit oft á hag-
kvæmu hliðina og sá þá, að nauð-
synlegt var að leysa verkið fljótt
af hendi. Allt öðru máli var að
gegna um þetta rit. Hann sagði
mér, að hann ætlaði a. m. k. að
fjórrita það. Fyrst hefði hann
safnað miklu af efninu á laúsa
seðla. Næst ritaði hann það upp
í samfelld máli í stílabækur o'g
hafði þá alltaf aðra síðu auða til
að færa inn athugasemdir og við-
bætur. ■ Síðan átti að taka allt
efnið upp á seðla á ný og fyrst
þar á eftir átti að steypa það
upp í fullgerða mynd.
Ég minnist þess lengi, er ég
fann hann í síðasta sinn. Það var
vorið 1917, og ég hafði þá ekki
séð hann í nærri tvö ár. Þau ár
hafði ég verið í öðrum lands-
fjórðungi að reyna að fá yfirlit
yfir líf og staði. Hahn tók mér
alúðlegar en nokkru sinni fyrr,
en í klökkva huns kom) það svo
skýrt fram, að þrekið var á för-