Dvöl - 10.03.1935, Blaðsíða 9

10. marz 1935
D V ö L
9
Eyðimörkin Tatkla-Makan
Eftir Sven Hedin.
Frá Ladak í Indlandi liggur
hæsti þjóðvegur jarðarinnar yfir
fjallgarðinn Karakórum til Aust-
'ui'-Turkestan. Hæstu skörðin eru
5600 m. yfir sjávarmál. Óteljandi
beinagrindur af áburðardýrum
sýna hvar leiðin liggur. Eftir
mánaðarferð yfir há og gróður-
snauð fjöll er komið til bæjarins
Jarkent í A.-Turkestan, sem er
geysimikil skál girt fjöllum á alla
vegu, nema að austan. 1 suðri er
Tíbethálendið, í vestri Pamír og
í norðri Himinfjöllin, er kvíslast
norðaustur um Síberíu.
En innan fjallahringsins, í
hjartastað hinnar víðlendu aust-
urálfu, er þessi lágslétta, sem
minnir á tíbetariska fjárrétt, girta
voldugum steinveggjum. En slétt-
nn er svo víðlend, að hún er níu
sinnum stærri en allt ísland. Um
norðurhluta hennar fellur stóráin
Tarim, sem á upptök í jöklum og
snæbreiðum fjallahringsins. Þessi
niikla á er þeim álögum ofurseld,
nð ná aldrei fram til sævar; hún
endar í afrennslislausu vatni, sem
heitir Lop-Nor, á miðri sléttunni.
Sunnan við Tarim er geysimikil
eyðimörk, Takla-Makan. Um hana
falla nokkrar ár í Tarim sunnan
úr Tíbetfjöllum, og meðfram þeim
6r nokkur gróður, en mestur hlut-
inn er sandauðn, einhver hin ægi-
legasta, sem til er á jörðunni.
Lagt á eyðimörkina.
Það var í byrjun aprílmánaðar
1895. Ég var staddur í litlu þorpi
við Jarkent-darja og hefi slegið
tjöldum austan árinnar. Austur
undan er eyðimörkin Takla-Makan
óslitin að ánni Khótan, sem fellur
beint til norðurs. Vegalengdin yf-
ir eyðimörkina er 300 km. óg nú
hefi ég ákveðið að fara kynnisför
þvert yfir hana, ásamt fjórum
fylgdarmönnum með átta úlfalda
og nægilegan forða af vatni.
Það drógst í tímann að undir-
búa alit saman og baggar úlfald-
anna voru þungir. Við höfðum
nesti til tveggja mánaða: hrís-
grjón, brauð, mél, sykur, te og
niðursoðinn mat. Við höfðum líka
vetrarföt — loðfeldi, teppi og
mottur — með okkur, því mein-
ingin var að halda áfram til Tíbet.
1 ferðakistum mínum voru vís-
indatæki, ljósmyndatæki, landa-
bréf o. m. fl. Að vopni höfðum
við 3 byssur, sex skammbyssur og
skotfæri. Á fjórum jámdunkum
var vatn til 25 daga.
Við lögðum upp 10. apríl.
Fremstur í lestinni var hvítur
kamel og teymdi hann maður, er