Dvöl - 01.07.1937, Blaðsíða 19

DVÖL
að verzla, en umboðsmaður kon-
ungs bannaði það harðlega, og
hann þorði ekki einu sinni að
þiggja boð skipanna um að flytja
til Noregs þann varning sem krún-
an átti þar, vegna þess að þau
höfðu engin skilríki í höndum.
Til lengdar þóttust Grænlend-
ingar ekki geta unað við þessa
einokun, sem sveik þá, og bann-
aði þeim að bjarga sér. Á Alþingi
þeirra var þá samþykkt að engir
Austmenn skyldu fá matvæli þar
í landi, nema því aðeins að þeir
keyptu grænlenzkar vörur. Þetta
er seinasta tilraunin, þar sem
sagan getur um að Grænlendingar
hafi komið fram sem þjóð til að
vernda rétt sinn.
Þeir gátu þó ekki neýtt skip til
að koma til sín, en þeir áttu auð-
vitað alls kostar við þau, þegar
þau voru komin þangað. En eftir
þetta er aðeins getið um fá skip,
er færu til Grænlands, og síðan
hætta siglingar þangað alveg, svo
að sögur fari af.
Það er þó ástæða til að ætla að
Grænlendingar hafi staðið í furðu
nánu sambandi við evrópeiska
menningu um aldamótin 1400 og
eftir það hafa skip komið þangað
við og við, þótt engar sögur fari
af því. En þetta sést á fötunum,
sem fundust á Her jólfsnesi og hver
tízka hefir þá verið á Grænlandi,
og er hún mjög svipuð tízkunni í
Evrópu á 15. öld.
Skrælingjar koma til sögunnar
löngu áður en þetta var. Ekki voru
211
þeir þar þó fyrir er landnámsmenn
komu. En Ari fróði segir í íslend-
ingabók: „Þeir fundu þar manna
vistir, bæði austur og vestur á
landi, og keiplabrot og steinsmíði
það er af því má skilja, að þar
hafði þesskonar þjóð farið, er Vín-
land hefir byggt og Grænlending-
ar kalla Skrælingja.“
Fyrstu kynni af Skrælingjum
hafa sennilega norðursetumenn
fengið. Og það er eins og Græn-
lendingum standi undir eins stugg-
ur af þessum lágvaxna og hörunds-
dökka þjóðflokki, og þeir hafi ekki
verið í rónni fyrr en þeir vissu
eitthvað meira um hann. Þess
vegna gerðu þeir út leiðangra til
þess að njósna um hagi þeirra.
Sagan segir, að Grænlendingar
hafi fyrst hitt Skrælingja á Króks-
fjarðarheiði, en hún ætla menn að
verið hafi nokkuð fyrir norðan
Disko. Rannsóknir dr. Thorkel
Mathiassen (1933) á fornleifum
Skrælingja, virðast sanna að þarna
hafi einmitt verið elztu byggðir
þeirra, og af gripum, sem þar
fundust mátti marka að þeir höfðu
komizt í kynni við Grænlendinga.
Þegar Skrælingjar fóru að sækja
suður á bóginn, hafa þeir komið
eins og skriða og orðið Grænlend-
ingum hættulegir. Rættist þá grun-
ur þeirra um, að þeim mundi
standa illt eitt af Skrælingjum. Og
Skrælingjar lögðu líka fljótlega
undir sig Vestribyggð.
Ivar Bárðarson var í Grænlandi
1341—1364. Hann segir sjálfur