Dvöl - 01.07.1937, Blaðsíða 44

242
D V 0 L
Þrír einyrkjar í Skaftafellssýslu
Eftir Jónas Jónsson
III.
Ég kem þá að hinum síðasta af
þeim þrem einyrkjum í Austur-
Skaftafellssýslu, sem sagt verður
frá í greinum þessum.
Hákon Finnsson er maður á
miðjum aldri. Hann gekk ungur í
Möðruvallaskóla, fór þaðan til
Englands og dvaldi þar um stund
við nám. Þaðan kom hann aftur til
Austurlands og bjó nokkur ár sem
einyrki í Skriðdal í Suður-Múla-
sýslu. Var þá strax brugðið við
afburða dugnaði hans og eljusemi.
En Hákon Finnsson þráði lönd
betri og mildari sunnan heiðar upp
frá hinum hlýja Hornafirði. Hann
keypti þá allháu verði jörðina
Borgir í Nesjum. Er þeirri jörð
ágætlega í sveit komið, við þjóð-
veginn frá Höfn í Homafirði og
upp í sveitina. Túnið liggur á vest-
urbakka Laxár, sem rennur um
miðja sveit.
Útsýni er þar hið fegursta um
alla byggðina. En þegar Hákon
kom að Borgum, var túnið að
mestu þýft og hús öll léleg. Og
Hákon var einyrki með tvö hálf-
stálpuð böm, og hafði orðið að
kaupa jörðina með verði sem mið-
aðist við gróða styrjaldaráranna.
Hákon Finnsson lagði orku sína
og sinna nánustu í að gera Borgir
að glæsilegri jörð. Hann sléttaði allt
túnið og færði það stórum út. Ég
hygg að hann hafi að mestu leyti
notað spaðann og rekuna, en ekki
dýrar, aðfengnar vinnuvélar. Og
þessar sléttur voru ekki nein akta-
skrift. Ef honum þótti dældir vera
í túninu, meira en honum fannst
heppilegt frá fegurðarsjónarmiði,
þá flutti hann fjölda ækja af mold
til að fylla lægðirnar. Á þann hátt
varð túnið prýðilega fallegt, og þó
vitanlega dýrmætast í augum ein-
yrkjans sjálfs, sem á þar þúsund-
ir dagsverka, sem varið hefir verið
til þess að gera túnið bæði gott og
fallegt.
Þá var bærinn. Þar stendur ekki
steinn yfir steini af gömlu bygg-
ingunni. Hákon færði bæinn til, á
þann stað sem honum þótti feg-
urstur. Þar hefir hann gert stóran
og einkennilegan steinbæ, með háu
þaki, torfklæddu ofan á bárujárni,
og göflum, sem vita fram að ánni
og austursól. Nokkuð frá bænum
eru peningshús og hlöður, allt í
einu lagi. Hákon og börn hans
hafa líka steypt f járhúsin og gert
þau með miklum hagleik og hug-
viti.
Hákon Finnsson er bókamaður
mikill og skrifstofumaður. Hann
ritar prýðilega rithönd og hefir í
dálítilli ritaðri bók skýrslu um það,
hversu hann hefir numið land á
Borgum.
Svo nákvæmur er Hákon, að