Dvöl - 01.01.1940, Blaðsíða 71
D VÖL
65
fyrir hnappagöt einvörðungu? SjÖ-
tíu krónur, Skálan!“
„Sjötíu krónur!“ hrópaði Skálan.
Síðan varð hánn átakanlega stillt-
ur og dró fram prentað skjal. „Lít-
ið á þetta. Fyrir hœstarétti, 1000
krónur. En það er ekkert. Hérna
er annað, áfellisdómur; 1600 krón-
ur. Og vitið þér, hvað ég verð að
borga í leigu fyrir þessa skrifstofu?
Þér munduð aldrei trúa því. Og í
morgun, þegar ég varð að mæta
fyjrir rétti, var ég svo auralaus, að
ég átti ekki fyrir bílfari. Ég varð
að ganga; ég varð lika dauðþreytt-
ur. Ég get ekki sofið. Það lá á mér
eins og mara í nótt: Aumingja
Tobías, hugsaði ég. Guð minn góð-
ur, hugsaði ég. Guð minn góður, þó
ég verði að senda alla aðra til and-
skotans, þá skal ég borga Tobíasi".
„Ef ég bý til föt“, sagði Tobías,
„og sel yður þau á 150 krónur; hvað
græði ég á því, má ég spyrja? Að-
eins það bezta af öllu er notað í
þau. Efnið: sextán, sautján, átján
krónur metrinn. Og fyrir mann af
yðar stærð, fjórir metrar. Það er
einungis efnið, Skálan. Svo er
fóðrið að auki; og annað tillegg —
óhætt að segja tuttugu krónur. Og
starfsfólkið, Skálan, haldið þér að
það vinni fyrir ekki neitt? Ég verð
að borga jakkaskraddaranum,
vestaskraddaranum. Og svo eru
opinber gjöld. Ég verð að borga
með beinhörðum peningum. En það
eina, sem ég fæ, eru loforð. Og
jafnvel þó þau væru haldin, hvað
hefi ég upp úr því, Skálan?“
„Lítið nú á mig,“ sagði Skálan
og bauð honum aðra sígarettu.
„Ógóldnar skuldir, ógoldnar skuld-
ir; ekkert annað. Vitið þér, hvað
mikið ég á útistandandi? 16.000
krónur. Og ég get ekki innheimt.
Ég geri það bráðum, en sem stend-
ur get ég það ekki“.
„Vitið þér hvað?“ sagði Tobías.
„Þegar slokknaði á pressujárnsofn-
inum í dag, þá var ég svo illa
stæður, að ég varð að fá túkall að
láni til að láta í gasmælinn. Mér
er sama, þó að ég segi yður það; ef
ég hefði brotið nálina í saumavél-
inni minni, hefði ég ekki getað
haldið áfram verki mínu. Nú tala
ég við yður eins og maður við
mann: hvernig er hægt að halda
svona áfram?“
Skálan opnaði skúffu og benti á
bunka af bleikum og gulum blöð-
um. „Stefnur“, sagði hann, „hvert
eitt og einasta“.
Tobías andvarpaði raunalega og
muldraði í hálfum hljóðum: „Svo
þér getið ekki látið mig fá neitt í
dag?“
„Á morgun, ég sver það!“ sagði
Skálan, „á morgun, að mér heilum
og lifandi. Ég er sjálfur að bíða, á
glóðum. Komið á morgun klukkan
hálf fimm; nei, við skulum segja
fimm. Komið á morgun klukkan
fimm og þá skal ég láta yður fá
50—60 krónur að minnsta kosti,
þó það verði mitt síðasta verk. Sem
stendur: lítið á —•“ Hann tók upp
tvo fimmeyringa og sveiflaði þeim
framan í hann: „Aleigan!“