Melkorka - 01.06.1949, Blaðsíða 13

útbjó fyrir um þrjátíu árum. Allavega litar
silki-, ullar- og útprjónstuskur eru saumaðar
niður á silkigrunn, alls konar form, svo sem
sígarettuaskja, hjarta, tungl og fleira, með
margs konar útsaumssporum. Hingað og
þangað eru svo saunraðar frumortar vísur,
afmælisóskir til þeirrar sem hún gaf gripinn
og fara þær mjög vel á tuskufletinum sem
skreyting. Af ábreiðunni er nú ekki til ann-
að en slitur, því eins og sú senr naut gjafar-
innar komst að orði: „maður var ekki far-
inn að hafa gaman af þessu þá.“
En þó Theodóra sé til og fari sínar eigin
götur enn í dag getum við ekki lrrósað okk-
ur af nrikilli snilli í útsaunrslist almennt.
Þrátt fyrir lrandavinnuáhuga íslenzkra
kvenna og mikil afköst er listgildi ekki að
sama skapi. Hæst kemst snrekkurinn í lita-
vali og munstri þegar stælt er eftir gömlum,
íslenzkunr dúkum, sem geynrdir eru á Þjóð-
minjasafninu og nokkrunr erlendum söfn-
um. Um þetta má margt gott segja, þó ekki
allt. Það er ágætt að fólk skuli vera farið að
lrafa álruga fyrir aldaganralli íslenzkri iðju,
hver senr hún er. Of nrikið af öllu nrá þó
gera. Nú er bráðum svo komið að þær fáu
gömlu fyrirnryndir, sem til eru, sjást alls
staðar.
Því fer þó fjarri að ég vilji ráða fólki frá
að sækja hugmyndir á Þjóðminjasafnið.
Öðru nær, farið Jrangað sem oftast. Þið mun-
nð alltaf sjá eittlrvað nýtt og sannfærast um
að íslenzkt kvenfólk hefur lagt drjúgan skerf
til safnsins og á nrikinn Jrátt ekki aðeins í
munsturgerð lreldur og allri eldri myndlist
okkar. En fyrir alla nruni saumið ekki upp
aftur það sem búið er að saunra. Það er að
lúta of lágu. Hitt er nrjög lærdómsríkt, að
skoða munina á Þjóðminjasafninu og sjá
hvernig nnnið var fyrir okkar tíð. Vissulega
lrefur Jrað sín áhrif að skoða og jafnvel stæla
til að læra af því og ágætt er að kunna allar
Jrær útsaumsaðferðir, sem Jrar er að finna og
nota á nýjan hátt á breyttum tínrum. Flestar
útsaumsfyrirmyndirnar senr til eru á safn-
inu eru úr biblíunni eins og nrestöll nrynd-
'Tehetta, teikmið og saurnuð af finnsku listakonunni
Kaiju Mustakallio.
gerð var á Jreinr tínrum, senr þær eru runnar
frá.
En hvernig verður okkar tínri á safninu?
Nú vantar listsaum, teiknaðan og unninn
af íslenzkunr nútímastúlkunr, úr Jreirra lífi
og umhverfi. Við eigunr ágæta listmálara,
því skyldunr við ekki geta átt jafngóðar
hannyrðakonur í nútímaskilningi, og annað
listskapandi handiðnaðarfólk.
Það er einkennilegt, að íslenzkar konur
virðast lítið eða ekkert læra af Jrví senr er að
særast í útsaumslist á Norðurlöndum og
o O
stendur Jró heimilis- og listiðnaður Jrar með
miklum blónra. íslenzkar saumalindir sækja
mikið skóla í Jressunr löndum en árangur-
inn er Jró furðu lítill ennjrá. Þær virðast
ekki hitta á að læra á Jreim stöðum senr skap-
andi listútsaumur er í hávegunr hafður, eða
missa álrugann þegar lringað er konrið. Að
minnsta kosti bera vorsýningar lrannyrða-
skólanna, þeirra sem hafa útsaunr að aðal-
grein, ekki vott unr stórstígar franrfarir.
Þessar sýningar eru sérstæð fyrirbrigði, eiga
ekkert skylt við það senr átt er við með út-
saunrskennslu nú á tínrum. Hvergi gætir
áhrifa frá Jreinr listakonum sem nrerkastar
eru á hinum Norðurlöndunum, en ganran
væri að segja nánar frá verkunr þeirra á þess-
MELKORKA
11