Melkorka - 01.04.1950, Blaðsíða 9

né þjóðir sælar, ef þekkingunni er ekki
stjórnað af kærleiksríku hjarta, sem á heim-
inn allan að föðurlandi og mannkyn allt að
bræðrum og systrum. Svo er nú hka komið,
að takist ekki að sameina þetta tvennt,
hjartað og heilann, munu dagar mannkyns
brátt taldir.
Hér skal nú ekki farið lengra út í að
ræða menntaviðhorf á heimsmælikvarða,
heldur snúið að heimilum og einstaklingum
hér á voru landi, íslandi. Miklar eru orðnar
menntaframfarir vorar á síðustu manns-
öldrum, bæði bóklegar og verklegar. Vissu-
lega hefur liagur þóðarinnar batnað að
sama skapi, lífsþægindi aukizt, afkoman orð-
ið auðveldari, möguleikar til lífsnautna,
bæði lieilbrigðra og óhollra, margfaldazt. En
hefur lífshamingja einstaklingsins aukizt að
sama skapi, og livað rnyndi það lielzt vera,
sem enginn getur vcrið án, sem hamingju-
samur á að heita?
Það er að vísu vitað mál, að mennirnir
sækjast eftir hinum ytri gæðum lífsins, sem
þekking og tækni getur verið iykillinn að.
Jafnvíst er það, að liægt er að vera óham-
ingjusamur, þó manninum liafi fallið þau
<)11 í skaut í ríkum rnæli. Tökum t. d. heim-
ili, þar sem allt er með hinum fullkomnasta
glæsibrag nútíma tækni og þæginda, og eng-
inn skortur á neinu. Börnin Iiafa notið
hinnar beztu menntunar, og standa allir
vegir opnir til áframhaldandi gengis og vel-
sældar. En á þessu heimili er ef til vill hver
höndin upp á móti annarri, enginn tekur
tillit til annars, heldur fer sínu fram, og
kærir sig ekki þó lífsvenjur hans baki öðr-
um óþægindi. Önuglyndi og illdeilur innan
fjölskyldunnar er daglegt brauð, jafnvel
leitað að sáryrðum til þess að ná sér sem
bezt niðri á þeim, sem átt er í höggi við í
það og jrað skiptið. Ég myndi segja, að þetta
heimili væri menntað, en menningarsnautt.
Líklega er lífshamingja mannsins engu
eins háð og því, hvernig honum tekst að
lifa með öðrum mönnum og umgangast þá.
Sá maður, sem sýnir öðrum ástúð og nær-
Litil islenzk
telpa i lappa-
búningi.
gætni, og er hjálpsamur og umburðarlyndur
í umgengninni við annað fólk, verður aldrei
einmana og heldur aldrei fyllilega óhanr-
ingjusamur, því ,,í sama mæli og þú mælir
öðrum, mun Jrér aftur mælt verða.“ Dagleg
lífshamingja okkar allra byggist að lang-
mestu leyti á samlífinu við þá, sem í kring-
um okkur eru. Það er í Jressu samlífi, sem
menning manna og Jrjóða kemur bezt í ljós.
Nú er Jrað fjarri mér að ætla, að Jretta
tvennt, menntun og menning, geti ekki far-
ið saman. Ég álít einmitt að fegursti ávöxt-
ur sannrar menntunar ætti að koma fram
sem menning hjartans í daglegri nærgætni
og háttprýði, Jrar sem reynt er að kornast hjá
að valda öðrum sársauka að gagnslausu. En
hefur þjóð vorri tekizt Jretta, hefur menn-
ing hennar aukizt að sarna skapi og mennt-
unin?
Ekki neita ég því, að mannúð liafi að
vissu leyti vaxið með þjóðinni, það er t. d.
yfirleitt farið betur með skepnur en var
áður fyrr. Það er líka farið betur með mun-
aðarleysingja og gamalmenni. Sumpart er
Jsetta af aukinni þekkingu og þar nteð skiln-
ingi, en J)ó sjálfsagt fyrst og fremst af því,
að Jrjóðin er ekki eins kvalin af sulti og
seyru og áður var, og hefur því efni á því að
MELKORKA
7