Melkorka - 01.03.1955, Blaðsíða 13

LAUSARABB
Eftir Drifu i’iOar
Ferðalag Kertasníkis til útlanda
Kg hef alltaf hugsað mér jólasveinana fjallamenn, og
áður fyrr datt engum í hug að þeir gæfu neinum ncitt;
frekar gekk sú saga unt þá og þeirra lið að þeir snfktu á
bæjunum og voru frekar leiðir en ljúfir. „Varaðu jrig,
annars kentur jólasveinninn," itef ég heyrt gamalt fólk
segja. I>á voru þeir ekki þessir skrípakarlar sem þeir eru
núna orðnir í útvarpi og frjálsri verzlun. I>á voru þeir
ckki að syngja með annarlegri raust einhverjar skrípa-
vísur, heldur skilst mér þcir hafi vcrið í felum og lcitað
færis að krækja sér í bjúga eða hangikjöt í pottinn
Grýlumömmu eða eitthvað þvilíkt.
Nú er öldin önnur, nú fata þeir með hafskipum, eða
taka sér far til útlanda og við sitjum eftir jólasveinalaus
og má gott heita ef þeir kunna hreina íslenzku þegar
þcir koma til ltaka.
Mér er spurn livað íslcnzkur jólasveinn liafi til útlanda
að sakja, þar sem ekkert cr hangikjöt og engin fjöll og
ekkert er skjól, cn eilífur stonubeljandi? Ertt jólasvein-
arnir aðeins að skreppa í söluferð lil að auglýsa súkktt-
laði fyrir einhverja efnagerð eða eru þeir að auglýsa
ljóðagerð okkar, þulur og sögur? Auglýsa það í útlönd-
um, sem hontim láðist heima?
Aldrei gæti jólasveinninn fslenzki lagt sailgæti í skó
harna eins og í Hollandi, en þeim sið cr verið að reyna
að troða inn hjá íslendingum. Jólasveinninn virðist apa
allt cftir öðrum og álítur sig engum siðum né venjum
hundinn, „enda á hann ekki til góðra að telja." Þær lág-
markskröfur gerum við til hans, að hann haldi fast við
sína gömlu siði, sem hann er sprottinn úr, það eru nógu
margir aðrir sem tapa þeim niður.
Ungu skáldin
Það er ekki von mcnn lcsi eftii ungu skáldin, þau eru
uppskafningar með makka og yrkja ekki, cða ef þau
ytkja, þá yrkja þau atómljóð, og cf þau ekki yrkja atóm-
Ijóð, hal’a þau sluðlasetningu og rím og aðrar hindranir.
Allt sem skáldin gera er talið þeim lil lasts. Ekki nennir
almcnningur að fylgjast með ljóðum þeirra, en lætur sér
nægja þessa sleggjudóma og fær þá upphót við að skálda
þctta. Allt kaupir fólk fyrr og fremur en ljóð ungra
skálda, morðhækur, liasarhlöð, og enginn sér eftir aurun-
um í það. Ljóð skáldanna eru öll tnæld á sama mæli-
kvarða, úthrópuð á manhfundum og engin önnur tæki-
fa'ri til að koma þeini á framfæri.
En ef menn lesa ljóð ungra skálda leynast þar spírur,
jafnvel hæfileikar, allt upp í snilli, og segja þeir flestir
hrcinl ckki skilið við hið hefðhundna ljóðform. Sumir
gera nýstárlegar tilraunir til að lcysa upp gömul form og
smíða úr þeim ný. AllLaf miðar allt að formi, síðan upp-
lausn og síðan formi á ný. lslenzkan er falleg á ljóðum
þeirra. En þau ciga alls ekki sjö dagana sæla, sízt fjöl-
skyldumenn, sem þurfa að grípa í ljóðagerðina í hjáverk-
um.
Því furðar mig á því, þegar þjóðskáldið Davíð segir
almenningi frá því, að skáldunum líði miklu betur núna
hcldur en þeim hafi liðið áður. Er það sökuin þess, að
skáldin eru ekki ríkir húhöldar eða á sérstökum ríkis-
styrk sem heiðursverðlaun að þeir fá sinn útlcgðardóm
hjá almenuingi: ljóðin þeirra seljast ekki?
Sætabrosið
Nú er erfitt að segja að fólk lcsi þelta og liitt og vilji
ekki lcsa iiitt og þetta. En hakurnar tala. Þegar scm
minnst er keypt af íslenzkum hókum eftir ungu skáldin,
selst hinsvegar mest af útlendum blöðum og tímaritum,
t. d. Colliers, Look og Life.
Ef maður hlaðar í þessum tímaritum verður fyrir
manni svo rnikið af nryndum að honum skilst, að þau
sé frekar til að skoða en lcsa. En ef menn glepjast á að
lesa þau eru sögurnar alltaf um einhvern hrylling, það
verður að vera nógu æsandi til þess að líma hug lesenda
við lesmálið, því að cf hrjóta þarf heilann og skilja eitt-
hvað, selst ekki hlaðið. Nú skal gera grein fyrir eintaki
hins víðfletta Colliers:
Greinarnar eru um mannsmorð, ógnir, vondan mann,
sem er kommi. Það er djúp staðfcst milli þessara ógnar-
sagna og hlæjandi mynda. Og þó. í myndunum ríkir al-
gert smekkleysi hæði í teikningu og litavali. þarna á að
auglýsa meira en teikna.
Eyrst verður fyrir manni hjólharðaauglýsing: mynd af
hlæjandi dýrum.
Næst cr síminn að hringja, og koma fjórir fjölskvldu-
mcðlimir hlaupandi, allir mcð sætabrosið. Þetta er aug-
lýsing fyrir slmann.
3. Maður að raka sig hlæjandi, af því hann á góða
rakvél.
MELKORKA
13