Skutull - 18.03.1932, Qupperneq 1

sSKDTDLL*
Útgefandi: Alþýðusamband Vestfirðingafjórðungs.
X. ár.
ísafjörður 18. rnarz 1932.
10. tbl.
Verklýðsmál.
Kosningaréttur og kjördæmaskipun.
-0-0-0-
Helgasti réttur þjóðfélagsþegn-
anna i lýðræðislöndum er óefað
koaningaréttarinn. Með honum
átti að framkvæma þá byltingu,
að verkamenn og sjómenn, bænd-
ur og búaliðar tækju i sinar
hendur sameiginlega allmikinn
hluta þeirra valda, eem fyr voru
algerlega i höndum einvalda kon-
unga og keisara. En þessi bylt-
ing i þágu réttlaetisins er eKki
komin ennþá i framkvæmd, nema
að mjög litlu leyti. Kosningarétt-
urinn er ekki almennur nema á
pappírnum. Fyrir fátæktar sakir
eru menn viftir* honum, og ekki
er hann veittur að fullu hjá þess-
ari þjóð, fyr en inenn eru búnir
að lifa sitt fegursta. Hálffertugir
þurfa rnenn að verða, til þess að
deyja ekki aftur án þeirra létt-
inda, sem hmn almenni kosninga-
réttur veitii. Fleira er þessu líkt
um úthlutuu þjóðfólagsins á
kosningaréttinum til þegna sinna.
Málum þjóðarinnar er skipað á
AlþÍDgi íslendinga. Þegnarnir
kjósa þangað fulltiúa fyrir sina
hönd og neyta til þe9s kosninga-
réttar sins. En þá kernur það i
ljós, að svo er bonum jafnt skift
milli landsins barna o; háttviitra
kjósenda, að fifi i einu kjördæmi
getur haft alt að þvi 5 sÍDnum
meiri áhrif á val þessara fulltrúa,
eu skarpvitur þjóðsköruDgur, sem
búsettur er einhverstaðar annar-
etaðar á landinu, jafnvel þó i næstu
sýslu só, getur haft á þetta val
ineð sinu atkvæði.
Ilanglæti þetta hefir Alþýðu-
flokknum verið Ijóst, frá þvihaDn
var stofnaður, en löngum átti
liann þar við að striða megnustu
aDdstöðu hinna stærri flokka i
þessu sjálfsagða mannróttinda
ináli — eins og öðrum. Þeir höfðu
báðir bag af raDglætinu og litu
eihs og fyrri daginn ekki á má’.in
frá öðru sjÓDarmiði, en sjónar-
miði eiginhagsmunanna.
Nú hefir aðstaðan breyzt þann-
ig hjá ihaldsflokknum, að hann
fær færri þingfulltiúa, en honum
ber eftir atkvæðamagni sinu. Og
jafnskjótt er bieytt i bonum
hljóðið i kjördæmamálinu. Nú
tekur hann einróma undir þessa
gömlu kröfu Alþýðuflokksins:
K j ördæmaskipun, er
kryggi öllum pólitisk-
um flokkum þingmanna-
tölu i róttu hlutfalli
við kjósendatölu þeirra.
Eii þó uð ihaldsflokkurinn eó að
þessu síddí orðinn raálsvari rétt*
lætisins út frá flokkshagsmunum
sínum, þá er þö mjög tvísýnt
ennþá um úrslit kjördæmamálsins
á þessu þingi, og ekki gott að
segja til hvaða atburða kunni að
draga, vegna andstöðu framsókn-
ar gegn þvi.
Ekki er það hugsanlegt, að
kjóseDdur landsins geti lokað
augunum til lengdar fyrir þvi
króplega raDglæti i þjóðfólags-
rnálum, sem viðhaldið er af
Fratnsóknaiflokknum með því að
halda i kina úreltu kjördæma-
skipun.
•Seinustu kosDÍngar leiddu það
i Ijós, að þriðjungur kjÓ9enda í
.landinu hefir nú aðstöða til að
fá meirihluta þingfulltrúa, en
kinir tveir þriðju hlutarnir verða
til samans að sætta sig við
minnihluta þingmanna. Til þess
að sjá ekki, að slíkt er algert
brot á öllu lýðraiði verða menn
að vera meira en lít.ið blindaðir
af flokks og ihaldsofstæki. Við
seinustu kosningar þurfti Alþj'ðu-
flokkurinn þiefalt kjósendafylgi á
við „framsókn11 til þess að lioma
að einum þingmanDÍ, eins og sjá
má af þri að hver þÍDgmaður
framsóknar heíir til jafnaðar ein
- 0 —
Frá Patreb8flrðl.
Tveim dögum eftir að Ólafur
Jóhannesson konsúll á Patreks- ■
i'irði hafði UDdirskrifað samninga
við verklýðsfólagið, skrifaði liann
þri bróf, er bj'rjaði eittbvað á
þessa leið: Hér veiður ekki hand-
tak að gera i sumar hjá mér, og
JöhanD skip9tjóri (sá, sem.var með
„LeikDÍu) fer suður með „Goða-
fossui til þess að leita sér at-
vinnu. Þö myndi ég gera alt,
sem í minu valdi stæði, til þess
að hór yrði svipuð atvinna á
sum>i komanda og verið befir að
undiintoinu, ef verkaiölkið vildi
sýna mé* þá samúð að vinna
íyii*’ O,9o au. kartöi og o,6o au.
konur o. s. frv.
Bróf þetta var auðsæ tilraun
til að hræða fólkið i verklýðsfé-
laginu til að ómerkja gerðir
stjórnar og samninganefndar, sem
allir höfðu þó samþykt á félags-
íundi. Það átti að læða þeiui
Framh. á 3. siðu.
6v50 atk v æ ð i að baki sér en
hver þingmaður Alþýðuflokksins
full 3000 a t k v æ ð i. ökoðana-
frelsi er ekki tii í landinu, uema
á pappírnum, meðan svona er
ástatt; og hneykslanlegt þvaður
er alt tal um almennan kosn-
ingarétt i sambandi við slikt
ástand, sem að framan getur.
Allir réttsýnir kjósendur heimta
nú það eitt af Alþingismönnum
þjóðarionar, að þeir geri rétt-
lætinu hærra undir liöfði en
iangsleitninni i kjördæmaskipun-
armálinu, hvaða flokk sem þeir
fylla. En tins -og Alþýðuflokkur-
inn hefir jafnan haldið fram.
næst ekki fullkomið réttlæti í
þe9sum inálum, fyr en h 1 u t-
fallskosningar eru við-
hafðar og ls"dið alt eitt