Skutull - 01.04.1932, Blaðsíða 2
SKDTULL
2
Tap eða gróði
af verkfallinu i vor.
—o—
í eiða9ta tbl. nVesturlandu8 rit-
ar Jón E. Ólafsson um verkfallið.
sl. vor. Kveðst hann hafa, á9amt
tveim dætrum sinum, unnið hjá
Hálfdáni i Búð að fiskverkun.
Heiknast Jóni þessum svo til, að
hann hafi tapað 600 krónum
við þessi vandræða „eftirköst*1,
er hann telur, að verklýðssamtök-
in verði að sneiða hjá, eigi þau
að teljast „góð“.
Af þvi líkt er ástatt bjá mér,
hvað vinnuafl snertir, þá ætla ég
til fróðleiks að gera samanburð á
þvi, hvernig áhrif verkfallsins
komu fram i kaupi mins fólks.
Við erum þrjú vinnandi á heim-
ilinu — einn karlmaður og tveir
kvenmenn.
Mér reiknast svo til, að vinDa
okkar haíi á engan hátt rýrnað,
hvað vinnutima anertir, vegna
verkfallsins. Vinna okkar varð
ekki minni en árið .áður, og út
Htur fyrir, að hún verði ekki
meiri i ár, þó engu verkfalij sé,
eða hafi verið til að dreiía.
Astæðurnar fyrir þvi 'eru m.
Fiskuriun þornaði ekki, meðau
hann var ekki breiddur (þó veðr-
ið væri gott.) Hann lá líka
óþveginn, meðan ekki var snert
á honum til þvottar. Vinnu þess-
ari var því frestað, en hún tap-
aðist ekki. Vörurnar, sem koma
áttu hingað með „Esju“, en fóru
fram hjá, komu aftur með „Súð-
inni“, svo ekki tapaðist vinnan
við þær. — Svona mætti telja
áfram.
Útreikningur Jóns þessa um
vinnutap, styðst því ekki við
nein rök. Og blutir ejómanna
minnkuðu ekki á nokkurn hátt,
þvf öll sú vinna, er miðaði að
þvi að koma biautum fiski i
land, og ná salti i hann, var
leyfð.
Það sem vannst, var i fyrsta
lagi það, að ákvörðunarréttúrinn
um kaupið var i höndum verk-
lýðsfélagsins, eins og vera ber, en
apaðist ekki til atvinnurekenda.
annan stað hækkaði dagkaup
karla og kvenna um 10 aura á
kl.st. Vinnustundir minar yfir
árið urðu 2555. Varð þvi kaup
mitt með 1.20 kr. kaupi 30GG 00
en hefði orðið með
1.10 kr. kaupi 2810 50
Beinn gróði minn á--------------
verkfallinu þvi 255 50
eða 10 áurar á hveija klukku-
stund.
Nú mun það vera svo, þvl er
nú ver, að fæstir munu hafa náð
þessum vinnustundafjölda, og er
kaup þeirra þá þeim mun lægra.
Sýnir það betur en annað, hve
nauðsynlegt var að fá þessa litlu
- hækkun.
Vinnustundir konunnar urðu
1441, er gerðu með 85 aura
kaupi kr. 1224 85
en hefðu gert með 75
aurum kr. 1080 75
Gróðinn þvi „ 144 10
Kaup dótturinnar|,var það sama,
þó ekki feæmi það heimilinu til
góða, sem kemur vitanlega ekki
roálinu við. Samkvæmt þessu er
beinn hagnaður okkar þriggja af
verkfallinu yfir árið:
Kaupmismunur minn kr. 255 50
„ konu „ 144 10
„ dóttur „ 144 10
Alls kr. 643 70
Nú kemur annað til greina,
sem Jón hefur ekki tekið með i
reikninginn. — Atvinnurekendur
sögðu samningnum upp, og vildu
fá hann lækkaðan, en fyrir raátt
samtakanna stendur hann óbreytt-
ur enn næsta ár. Engom, sem til
þekkir, blandast hugur um, að
hór eru áhrif verkfallsins að koma
fram. Hefðu atvinnurekendur átt
sigri að hrósa eftir verkfallið i
fyrra, hefðu þeir að sjálfsögðu
Iagt út i verkfall á ný i vön um
annan sigur. Hér hefur þvl verið
um stærri sigur að ræða. en
verkamenn i fyrstu gátu gert sér
Ijóst. Verkfallið liefur ekki ein-
ungis komið þvi til leiðar, að
kaup hsókkaði það ár, heldur erú
áhrifin einnig þau, að átvinnú-
rekendur ganga að tilboði verk-
lýðsfélagsins nú, þrátt fyrir gerða
kauplækkunarkröfu Óhætt mun
að fullyrða, að fenginni reynslu i
þeim éfnum, að verklýðsfélagsfólk
hefði staðið einhuga gegn hvers-
konar kauplækkunarkröfum, enda
mælir öll sanngirni á þá leið.
Hinsvegar er það lika vist, áð
þó kaupið hefði ekki verið nema
Æfljnffs Reiaalda pósts og nflsifenr
•Imeot.
Oft héf ég ergt mig yfir þvi,
hve fátt við íalendingar eigum af
æfisögum frá seinni öldum. ís-
leq.dingasögurnar og Sturlanga
eru okkur ótæmandi og ómetanleg
uppapretta til þekkingar á dag-
legu lifi, siðpm ■og húgsunarhætti
feðra okkar á* fyrstu öldunum
eftir að landið bygðist, en úr þvi
ér að fáu að hallá sér fyrir þá,
'sem kynnast vilja alþýðumenn-
ingu, siðum, daglegu máli og
viðhorfi almennings til andlegra
og verklegra vandamála. Æfisaga
Jóns Sreingrimssonar er að sumu
leyti góð sem alþýðleg heimild
um lif manna og hugsunarhátt á
18. öld, og hún lýsir snildarlega
höfundinum og ýinsum, er hann
hefir saman við að sælda. Prá 19.
öldinni er saga Sigurðar Ingjalds-
sonar langveigamesta æfisagan —
kr. 1.10 nú, þá hefðu atvinnurek-
endur eigi að síðu' farið fram á
ka plækkun, eins og sakir standa.
Og kauphækkun hefði ekki feng-
isfc nú (þó kaupið hefði verið kr.,
1.10), nerna með harðvitugu verk-
falli.
Af framansögðu er Ijóst, að
kauphækkun sú, á árinu 1931, að
upphæð kr. 643.70, er vannsts
fyrir verkfallið til okkar þriggja,
endurtekur sig aftur i ár að
óbréyttum vinnustundafjölda, þann-
ig að á þessum tveimur árum
höfum við grætt á annað þúsund
krónur vegná verkfal'sins. Upp-
hæð þessi hækkar eða lækkar að
ejálfsögðu með hækkun éða lækk-
un vinnustundanna. Enginn er
kominn til með að segja nemá
áhrif verkfallsins komi einnig i
Ijós við næsta samninga, þannig
að atvinnurekondur sneiði hjá
kaupdeilu vegna fenginnar reynzlu.
óbeini hagnaðurinn er þvi ó-
métanlegur. Hér skýtur
þvl nokkuð skökku við. í stað
taps kemur beinn 0g óbeinn
hagnaður og ákvörðunarrétturinn
i hendur vinnaseljenða) en það
verður hvorugt metið til peninga*
VcrMýðtfélagi.