Skutull - 15.04.1932, Blaðsíða 1

X. ár.
ísafjörður 15. apríl 1932.
14. tbl.
AlþfÍDtrjflöingar.
-0-
Það er eftirtektarvert um is-
Ier.zka löggjöf, að á næstum
lrvaða sviði lienuar sem er, rekurn
vér oss á umbyggju löggjafanna
fyrir hverskonar fánýti, árum og
áratógum áður en lög eru sett tii
eflingar andlegri og likamlegri
velferð og þroska þjóðfélags-þegn-
anna.
Ekbi bregður út af þessu í
tryggin'garmálunum. Fasteignir og
lausafé er yfirleitt tryggt bér eins
og hjá öðrum þjóðum. Hús og
skip eru tryggð gegn eldsvoða
og sætjóni, búpeningur gegn felli,
vörur og búsbúnaður gegn livers
konar grandi, en aðalverðmæti
— j á , eina verð-
mæti alþýðunnar:
Ntarísorkan, er
ótryggð látin.
Menn halda e. t. v. að velmóg-
nn só svo almenn meðal þessarar
þjóðar, að þess gerist engin þörf
að tryggja alþýðu manna. Ef
nokkrir eru svo einfaldir að hafa
)agt tiúnað á prédikanir ihalds-
manna um, að hér þekkist engin
fátækt, er gott fyrir þá hina sömu
að setja þekkingu i stað trúar.
Óiækar skýrslur sýna, að tæpar
5000 manns á öllu landinu, eða
<~iu 12 % af framfærendum, eiga
svo miklar eignir, að skattskyld-
ar séu til eignaskatts, þ. e. 5000
krónur. Hinir allir, eða 88 %
eiga minna, og flestir engar
eignir, eða nær enear — nema
rtarfsorkuna, getuna til að vinna.
Hún er eiria varðmæti alþýðunn-
ar. En komi ,það fyrir, að húu
glatist, eða verði óseljanleg, er
afkoma hinna vinnandi manna
og skylduliðs þeirra i voða.
Að visu mælir stjórnarskráin
svg fyrir, «ð hver sá,. sem eigi sé
fær um að sjá fyrir sér og sínum,
skuli eiga r é tt á sæmileg-
framfærsluéyri. En eqíIIí þess-
ara fy.irkeitnu gæ'1a stjórnarskrár-
innar og öreiganna hefir verið
kyntir eldar er sjúkir menn, ör-
kumla, örvasa og eignalausir hafa
orðið að vaða. — Sveitaflutning-
ur og réttindamissir liefir verið
og er enn notað til þess að fæla
snauða menn i leDgstu lög frá
þvi að krefjast þess réttar, sem
þeim þó ber samkvæmt stjórnar-
skrá ríkisins. — Og þegar yfir
eldinn er komið, er hjálpin svo
veitt sem ölmusugjöf og náðar-
brauð.
Það er ekki þyngsta byrði
verkalýðsins að strita frá morgni
til kvölds, dag eftir dag og ár
eftir ár heila mannsæfi, heldur
öryggisleysið. —
kviðinn fyrir komandi degi —
meðvitundin um það, að hvað
sem út af beri: slys, veikindi,
atvinnuleysi, örkural eða.elli, þá
verði allar bjargir bannaðar aðrar
en afarkostir bónbjarganna. Þessi
byrði leggst ofan á hið daglega
strit og á vissulega mestan þátt-
inn i að lama starfsþrótt og lifs-
gleði verkalýðsins.
Allar menningarþjóðir, að einni
undantekinni — Islendingum —
liafa sett hjá sér víðtæka löggjöf
úm alþýðutryggingar og opinbera
forsjá. Fatækralöggjöf vor er
óraenningarstimpill á þessari þjóð,
þvi svo rik áhersla er lögð á
þessi mál meðal siðmenntra þjóða,
að menning þeirra er mæld á
þann kvarða, hve langt só komið
tryggingamálum alþýðu, og það
talinn órækasti menningarvottur,
að þær sóu sem viðtækastar og
fullkomnastar. Eru þess engin
dæmi, að þjóð, sem sett hefir lög
um almennar alþýðutryp°'ngar,
hafi aftur fellt slika löggjöf
niður.
Frændþjóð vor, Danir, verja
árlega 165 miljónum og 700 þús-
undum króna til alþýðutryggingár,
en í blutfalli við fólksfjölda
er það sama og við legðum 8
miljóuir til þeirra mála hjá okkur.
I .Englandi og Þýzkalandi eru
Yerklýðsmál.
-0-
Bletnlnósðeilan.
Henni er nú lokið. Voru samn-
ÍDgar undirskrifaðir i gæc. Verka-
menn buðu i byrjun 5 pCt. lækk-
un, ef samkomulag gæfci þá náðsfc,
en kaupfólagið heimtaði. 15 pCt.
lækkun. Gekk kaupfélagið nú að
tilboði verkamanna. Þá hafa
kaupfólagsmenn setið fyrir við
sláturhúsvinnu og offc lika við
skipavinnu en nú skal verklýðsfé-
lagið altaf hafa íorgang handa 10
mönnum og fyrir helming þeirra,
sem umfram þá tölu eru við
vinnu. Kaupgjald er því nú á
Blönduósi 95 aurar í dagvinnu og
1.20 kr. i eftirvinnu.
framlög til þessara mála þó ena
hærri á ibúa hvern, i Frakklandi
og Svíþjóð svipuð, en að eins
litlu lægri i Noregi.
Búasfc ,má við, að sumum of-
bjóði þessar uppbæðir, og fullyrði,
að os8 íslendingum séu slikar
fjárhagslegar byrðar ofurefli, ebki
síst á slíkum kreppu-timum og
nú eru. En ef rótt er athugað,
er hór um engan, eða nær engan
viðbótarkostnað að ræða við þann,
sem nú er borinn. Því atvinnu-
leysÍDgjar, ejúklingar, öryrkjar og
•óvinnufær gamalmenni eru nú
framfærðir ýmisfc af vandafólki,
sveitar- og bæjarfólögum eða lifa
á beinum eða óbeinum bónbjörg-
um. Og það gerist auðvitað ekki
kostnaðarlaust. Munurinn er ein-
ungis Qá, að með tryggingalög-
gjöf eru settar ákveðnar reglur
um, hvernig kostnaðinuin skuli
skiffc niðúr, og þeim, sem styrkja
njóta, veittur réttur til ákveðínn-
ar upphæða, i sfcað þess að nú
eru þeir veittir með ótiúlegU8tu:
afarkostum sem ölmusa til gu-itu.k- •
amanDa.