Skutull - 22.04.1932, Blaðsíða 2

SKUTULL
það ástand, sem nú ifkir í þessum
efnum og allir eru óánægðir með,
háttviitir flutning^menn frumvarpi-
ins ekki síður en aðrir. — Þegar
spánarvínin voru leyfð, var einnig
sagt, að það mundi draga úr freist-
ingunni til að smygla og brugga,
en reynslan hefir ekki orðið að
sama skapi. 0' þekking manna og
reynsla annarsstaðar í þessum efn-
um tekur af skarið um það, að
því meira sem drukkið er af léttum
vínum, því meira er líka drukkið
af brenndum drykkjum. Spánverjar,
sem drekka 87,8 1. af lóttum vín-
um á mann á ári, drekka þannig
4,25 I. á mann á ári af brennivíni.
Og Frakkar, sem drekka jifnframt
mikið af öli, drekka áilega sem
svarar 5,49 1. af breunivíni á hvert
mannsbarn, auk þess sem nautn
hinna léttari vína nemur þar í
landi 124 1. á mann á ári, eins og
ég áðan sagði. — Það ber þess
vegna allt að sama brunni í þessu
efni. Því meira sem drukkið er af
öli, því meira er diukkið af lét-tum
vínum, og því meira sem drukkið
er af léttum vínum, því meira er
lika diukkið af brenndum drykkjum.
Þessar tölur hagskýrslnanna veiða
ekki rengdar, og hér (ýðir því ekki
að standa upp og vitna og srgja
sína skoðun. í þessum efnum sem
öðrum verða menn að hlíta dómi
reynslú og þekkingar.
Éí get nefnt nokkur einstök dæmi
í viðbót um þetta. É* vil þó taka
þ ið fram, að töluinar eru oiðnar
nokkurra ára gamlar, en þær missa
auðvitað ekki gildi sitt fyrir því. í
Márirch 0-itrau sem er bær í Tjekko-
S ovakíu, en mun áður hafa tilheyit
B eheimi, eru drukkin feiknin öll af
öii. fbúainir eru 30 þús., 2 — 3 þús-
ucdum fleiri en hér í Reykjavík,
og bjóidiykkjan nemur þar 150 1.
á hvern mann á ári. Maður skyldi
nú ætla, að íbúarnir létu sér nægja
ekki minna af þessum „holla diykk6
og sneiddu alveg hjá nautn annara
áfengra diykkja. En það er nú eitt-
hvað annað en að svo sé, og þeim
mundi jafnvel ekki nægja allur sá
„höakuldui* í viðbót, sem að sögn
er framleiddur hér á landi, þvi að
íbúar þessa bæjar eyða 15—50°/0 af
launum8Ínum í brennivin eingöngu.
50 pCr. ibúanna drekka til uppj ifnað-
ar 28 1. af brennivíni á ári auk alls
ölsins, og 30 pCt. af íbúunum d ekka
50 1. af bienmvini ofanáþessa 150
I. af öli, sem hver maður drekkur
árlega 1 þessum bæ. — Þá skal ég
geta þess til fróðleiks af því að hér
heflr verið drepið á kartöflur í
sambandi við ölbruggun, að í Bæ-
heimi er einn þjóðiétturinn kait-
öfiusúpa, sem er þannig til búin,
að kartöflurnar eru soðnar í brenni-
víni. — Ég sé að háttvirtur þing-
maður Borgfirðinga (Pétur Ottesei),
sem er mikill kaitötluvinur eins og
ég, hristir höfuðið, og er reyndir
ekki að fuiða (Pétur Ottesen: Þær
eru ekki vel notaðar kaitöflurnar
þar). Nei, iranni viiðist svo.
Eilend reynsla í þessum efnum,
og við höfum ekki annað áreiðan-
legra við að miða, er því öll á þá
leið, að því meira, sem drukkið er
af öli, því meiri verður líka fýsnin
í vín og aðra sterkari dtykki. Auk
þess er á það að líta, sem hæst-
virtur forsætisráðherra (T/yggvi
Þórhallsson) léttilega drap á, að öll
líkindi eru tii þess, að d ykkjuskap-
urinn breytist, ef ölið veiður leyft.
Þannig að aðrir fara að drekka en
nú gera það aðallega. Þannig er
enginn vafi á þ\í, að ölið mundi
leiða margan veikamanninn út í
diykkjuskap, og jafnvel börnin iíka.
Ölið er tiltölulega ódýr drykkur, og
mundi því b'átt geta orðið á boiði
hvers manns, sem ráð heflr á fáum
aurum, og þannig leiða til daglegr-
ar áfengisnautnar. Eins og nú er,
er engin hætta á þessu, af því að
spánarvínin eru svo cýr, að menn
alment hafa ekki ráð á að veita
eér þau. Fyrir bannið höfðum við
hér nær eingöngu drykkjuskap
karlmanna. Með spánarvínunum
bættist kvenfólkið í hópinn, og það
er enginn vafi á því, að með ölinu
mundi röðin koma að börnunum.
É' segi þetta ekki út í bláinn, þvi
að það styðst við reynslu annara
þjóða í þessum efnum. Diykkju-
skapur barna er því miður all al-
gengur með öðrum þjóðum, eink-
um hinum miklu öldiykkjuþjóðum.
Og þetta er eðlilegt, því að þar
sem öl alment er notað með mat
og ölglas stendur á hveiju botði,
veiður jifnan einhver meiri eða
minni lögg eftir í hverju glisi fyrir
börnunum, sem fljótlega venjast á
ölið með þesBU móti engu síður en
fulloiðna fólkið. Skal ég til fróð-
leiks lesa nokkrar tölur um þetta
efni, og eru tölurnar að vísu orðnar
nokkurra ára gamlar, en halda þó
Kyndill.
Þrjú undanfarin ár hafa ungir
jafnaðarmenn gefið út mánaðar-
blaðið Kyndil, en nú hafa þeir
breytt blaðinu í tímaritsform. Kem-
ur Kyndill nú út 4 sinnum á ári
og kostar heftið aðeins 75 aura.
Efni fyrsta heftisins, sem nú er
nýkomið út, er þetta:
Ég er svangur (kvæði), Jafnaðar-
stefnan eftir V. S. V., Þrjú gler
eftir Edmond Privat, Alþýðuhreyf-
ingin eftir Árna Ágústsson, Ekki er
hana at borgnara, þótt hæna beri
skjöld, Siðasta orðið (saga), Hlutverk
F. U. J., Stóiveldin hervæðast og
Við eldana.
Breyting þessi á Kyndli var
sjálfsögð og verður vafalaust til
þess að auka mikið útbreiðslu
hans. — Ungir jafnaðarmenn kaupa
auðvitað allir Kyndil og kosta
kapps um að útbreiða hann um
allar byggðir landsins.
gildi sínu engu að síður. — Sam-
kvæmt skýrslum skólalæknanna
í Bailín drekka 4/5 barnanna þar
meira og minna. 39 pCt. af böin-
unum þar drekka einn bjór a viku
og 11 pCt. einn snaps á viku. 33
I Ct. af þðrnunum drekka bjór dag-
leða og 2—3 pCr. snaps á degi
hverjum, enda segja skólalæknarnir,
að drykkjuskapur barna sé þjóðar-
siður. í Gera fór einnig fram slík
rannsókn á skólabörnum, 515
drengjum og 554 stúlkum. Reyndist
þar svo, að aðeins 4 drengir og 8
stúlkur höfðu aldrei smakkað á-
fengi. 235 drengir af þessum 515
neyttu vícs og 109 bjóra daglega.
Af stúlkunum neyttu 257 vins og
130 bjórs á degi hverjum. í Miinchen
fór rannsókn fram á 4562 skóla-
börnum. 13,1 pCt. voru í bindindi,
55,3 pCt. drukku að staðaldri, 6,4
(Cf. voru snapsadrykkjumenn og
4,5 pCt. reglulegir ofdrykkj-
u m e n n. í Nordhausen var rann-
sakaður drykkjuskapur barna í fyrsta
og fjóiða bekk barnaskóla þar. í 1.
bekk skólans voru 49 sjö ára börn.
38 drukku vin, 40 þeirra snaps og
öll drukku þau bjór. í 4. bekk skól-
ans voru 28 stúlkur. 27 þeirra
drukku vín, 24 snaps og allar bjór.