Skutull - 21.05.1932, Page 1

Útgefandi: Alþýðusamband Vestfirðingafjórðungs.
X. ár.
ísafjörður, 21. mai 1932.
19. tbl.
Yamir gegn okri.
—o—
Á þessu þingi flytur Haraldur
(ýuðmundsson ásamt Halldóri
Stefánssyni frv. um verðhækkun-
arskatt á fasteignum. Er svo til
aet'.ast, að ver^hækkun, sem staf-
»• af framkvæmdum eða umbótum
. 'janda, verði skattfrjáls, en allar
.jíðaukningar af völdum opin-
jeira framkvæmda á að skattleggja
stighækkandi samkvæmt frum
varpinu- Þetta virðist vera sjálf
sagt mál. — Það nær ekki nokk-
urri átt, að fé, sem greitt er ur
eameiginlegum sjóði landsmanna
— fé, sem pínt hefir verið út ur
þjóðfélagsþegnunum öllum með
sköttum og tollum — skuli verða
séreign örfárra manna, sem fast-
eignir teljast eiga, á þann hátt að
eignirnar hækka skyndilega i
verði vegnaopinbarrafiamkvæmda.
Flm. leggja til, að myndaður
sé sjóður af verðhækkunarskattin-
um, Og verði honum eingöngu
varið til kaupa á jarðeignum og
lóðum. Eigendur sjóðsins eru rikið
að hálfu og bæja- og sveitafélög
að hálfu.
Alþýðuflokkurinn hefir altaf lit-
ið svo á, að jörðin ætti ekki að
vera eign einstakra manna heldur
þjóðfélagsins. Enda benda flutn-
ingsmenDÍrnir á, að eðlilegast sé
að þeirra dómi, og æskilegast, að
fasteignir, einkum lönd og lóðir,
væru i opinberri eign. Þá Dytu
borgararnir sameiginlega þeirrar
verðhækkunar, sem þeim að réttu
ber, án nokkurrar skattlagningar.
Það skal að vÍ9u játað, að full-
bomið réttlæti næst ekki með
þessari leið, að taka skatt af
verðhækkun fasteigna við kaup
og sölu, en það er 6por i rétta
átt. — Á þennan hátt er það
trygRt, ef að lögum yrði, að nokk-
ur hluti þeirrar verðhækkunar,
eem kemur fram án'tilverknaðar og
verðleika fasteignaeigenda sjálfra,
hveifi þangað, sem hún er runnin
frá, til hins opinbera. þ. e. þegna
þjóðfélagsins sameiginlega. Það
sem á vantar, er því eðeins það,
að slik verðhækkun renni öll til
hins opinbera, en það er vart
hægt nema með einu móti —*
þjóðareign á öllu landi.
Gért er ráð fyrir, að nemi verð-
hækkun 25 pCt., skuli hennar
renna í verðhækkunarsjóð. Nerni
verðhækkunin 100 pCt. og alt að
150 pCt., skal helmingur hennar
falla til sjóðsins. En nái verð-
hækkunÍD 200 pCt, skal hún öll
takast með verðhækkuDarskattin-
um i eign ríkisins og bæjar- eða
sveitafélags.
Tvent ætti að vinnast með
frumvarpi þessu, ef að lögum
yrði. Það ætti að draga úr til-
hneigiugu stórbænda tij að s-kiúfa
upp verð á jörðum i þeim eina
tiigangi, að pÍDa út gildari sjóði
í vexti og atborganir af striti
leiguliða og skuldugra kotbænda
— Og eiunig mundi á þennan
hátt fást talsvert fe til almenn-
iugsgagns.
Sem dæmi um núverandi ástand
mætti t. d. nefna, að veiðhækk-
un á lóðum innan lögsaguarum
dæmis Reykjavíkur siðustu 20
árin, Dernur sem næst einui milj-
óu króna á ári að meðaltali, eða
a. m. k. 20 miljónum króna alls.
Verðhækkun þessi er ekki af-
leiðÍDg af umbótum lóðaeigend-
anna sjálfra, heldur af þjóðfélags-
þiöun, er leitt iiefir af sér hinn
öra vöxt borgarinnar. En verð-
hækkunin er samt sem áður greidd
af bæjarbúum i rándýrri búsa-
leigu, auknum býggingarkostnaði,
og dýrara vöruverði, þvi ekki er
húsaleiga verzlananna öðruvisi
tekin en meö álagningu á vörur.
Fá menn nú brátt að sjá, hvort
þingmenn þjóðarinnar koma al-
ment auga á nokkra breytingaþörf
á þessu sviði.
. Yerklýðsmál.
—o —
KTeiiiHtaflr ogr lýgl.
I dagblaðinu Visi i Reykjavík
birtist nýlega grein um Verklýðs-
félag Bolungavikur. Ber greinar-
höfundur sig hörmulega yfir þvi,
hvað illt sé að eiga heima- í Bol-
ungavik, siðan þetta ruppreisnar-
félagu var stofnað. Þar er sagt frá
þvi, að rnenn hafi sagt sig úr fé-
laginu unnvörpum, udz eftir voru
aðeins 14, þar af 4 börn. Fleiru
er þar logið i likum sti', en því
verður svarað siðar. Þess skal
að eins getið, að félagar i Bol-
uDgavík eru rúmir QO-
■Verklýðsfélag: Sléttnhrepps
leggur aðaláherzlu á það samn-
ingsatriði, að héraðsmenn, sem dú
eiu allir, að heita má, i fólaginu,
gaDgi fyrir utanhéraðsmönnum ura
vinnu. Er þetta eðlilegt því þaðhefir
verið venja bjá Kvöldúlfi áHesteyri
að sniðganga hérað.-búa sem rae-t,
og flytja þangað stúdenta og útleud-
iuga til þess að svifta hóraðsbúa
atvinnunni.
Verði gerð tilraun til að hefja
vínnu á HesGyri með aðkornu-
fólki í sumar, áo þess að verka-
lýðsfólaginu verði gefinn kostur
á að fó vinnu handa fólagsmönn-
um, hefir formaður fólagsÍDS til-
kjrant, að vinDnstöðvun verði
tafarlaust framkvæmd. Formaður
verkamálaráðsins, Héðinn Valdi-
marsson, hefir nú fengið umboð
frá fólaginu til að semja við
Kvöldúlf, og mun þessa atriðis
verða vandlega gætt.
Eru menn liérmeð alvarlega
varaðir við að ráða sig til Hest-
eyrar, fyr en samningar hafa
tekist.
Verklýðsfélagið Súgnadl
héfir náð samningum við Jón S-
Edwald, sem rekur nú fiskveikun
4 Suðureyri.