Skutull - 15.07.1932, Blaðsíða 2

s
S K U T U L E
Fyrir heimsstyrjðldina miklu var
m ki8 rætt og ritaB um íriö —
ráRstefnur haldnar og raefi kossi
og handabandi innsigluð eindrægni
þjófthöf&ingja og þjóða.
Svo kóm 4 ára heimsstríö.
Tíu miljónir manna féllu.
Fimmtán miljónir týndust.
Hundrub þúsunda uiðu örkumla-
menn.
Konur og börn dóu úr hungri
og sjúkdómum, er leiddu af litlu
og illu viðurværi.
Og stríðiö kostaði svo stóra upp-
hæð, aðnema mundi nokkrum t u g -
um króna á hverja
sekúndu fráKrists
burði til okkar daga.
Friður var saminn.
Þjóðabandalagiö stofnað.
Rrðstefnur haldnar um afvopnun
og talað um eilífan frið.
Og er þá ekki tryggt, að friður
haldist — er það ekki vilji allra
þjóða — er það ekki eindreginn
vilji þjóðabandalagsins ?
Hvernig er ástandið í heim-
inum?
Hór hjá okkur er atvinnuleysi og
kreppa. Ekki af því, að verkefni séu
ekki nóg, ekki af hinu að land og
sjór bregðist, heldur af því, að
aðrar þjóðir geta ekki veitt sér
hinn mikla og góða mat, sem við
höfum að bjóða.
í nágrannalöndunum er sama
maii að gegna. í Þýzkalandi eru
9 miljónir manna atvinnulausar og
búa við skort, f Bandaríkjunum eru
skráðir átvinnuleysingjar 12 milj-
ónir, en talið, að alls muni 15—18
miijónir vera atvinnulausar. Þar
er engin fátækraframfærsla. Þar
deyja nokkrar þúsundir manna á
hverjum degi úr hungri. Þar er
nógur matur, nægir peningar. Tug-
þúsundahópar atvinnulevsingja fara
um landið og er mætt með vél-
byssum og eitursprengjum.
í Austuráifu heims eru óeirðir
og skipulagsleysi. Þar hafaJapanar,
einn liður þjóðabandalagsins, barið
á kynbræðrum sínum, Kínverjum,
'óátalið af þeim háu herrumj er
Bandalaginu stjórna. Og Japanar
telja sig verða að leggja í nýja
styrjöld, af því að þeir við Man-
churíustríðið íéllu í áliti sem her-
veldi. Auðmönnum heimsins fanst
Japanar svo ónýtir að drepa Kin-
verja, að japönsk verðb'éf fóllu, og
Japanar fá ekki ríkislán, nema með
afarkostum. Og nú segja föður-
landsvinirnir j:<pönsku: Við verðum
að fá nýtt strið og vinna aftur álit
okkar sem stórveldi. Og nú á að
snúa sér gegn Ráðstjórnarríkjunum,
því þar er vellíðan, þar er ekki
atvinnuleysi. Og stónteldi Vestur-
landa bíða þess, að geta skorist 1
þann leik.
Auðmenn Vesturlanda óttast, að
fái Ráðstjórnarríkin enn um hríð
að f-ýna yfliburði hins nýja skipu-
lags, þá muni alþýða manna sjá, að
eins og er, er hún á vitörringahæli,
vitflrringahæli. þar sem sumir svelta
og deyja og aðrir velta sór í hveiti
ög klæðahrúgum, og enn aðrir
brenna mat og fötum og horfa
hrifnir á bálið.
Ný heimsstyijöld biýzt út fyr en
varir. Það mun enginn geta gengið
gruflandi að því. Og Foch, hinn
franski hershöfðingi, heflr lýst henni
svo, að hún verði voðalegri en
nokkur önnur. — Eiturgasið verði
aðalvopnið — og þá veiði engar
sérstakar vígstöðvar '— öll lönd
ófriðarþjóðanna frá norðri til suðurs
og austri til vesturs verða vett-
vangurinn.
í lok seinasta ófriðar voru til
kringum 30 tegundir af eiturgasi
nothæfar í ófriði. Nú eru til yfir
þúsund tegundir. — Sumar blinda,
aðrar valda vitflningu, enn aðrar
berast á skóm inn í húsin og eru
ætlaöar til að eyöileggja viðkvæma
húð bainanna. Sumar eru svo
steikar, að þegar mannlegt hold
haflr orðið fyrir áhrifum þeirra, má
tæta það meö flngrum eins og
blautan pappa. Enn eru til tegundir,
sem eru seinvirl?ar, sem eru eins
og eldur í líkama mannsins dögum
og vikum saman. Aðeins ein verk-
smiðja í hinum hungurþjökuðu
Bandaríkjum býr til 50 smálestir
af eiturgasi á dag.
Þá er líka hugsað um að geta
eyðilagt húsdýr og nytjagróður
landanna. Miltisbrandsbakteríur eru
framleiddar í stórum stíl, og sveppa-
tegundir, sem breiðast afar fijótt
úl í jurtaríkinu og eyðileggja gróð-
urinn.
Þegar svo heimsstríð biýzt út,
fara af stað hundruð flugvéla,
hlaðnar eitursprengjum, miltis-
brandsbakterium og eyðileggjandi
svepptegundum. Flugvólarnar fljúga
Æglr 85. árg. « tbl.
Jáni-liefti Ægis er nýkomið og
hefst það á skýralu frá fiskifull-
tráanum á Spáni, Helga Briem.
Segir hann margt fróðlegt um
fiskátflutninginn. Meðal annars
telur hann, að islenzki fiskurinn
hati verið seldur fyrir óhsefilega
lágt verð i Portugal samanborið
við norsban fisk og sagir um
þetta m. a.
„Þó við verðum að sjálfsögðu
að gera eitthvað fyrir þvi að
okkar fiskur er minna þekktur,
en sá norski, virðist hann hafa
verið boðinn óhaSlega langt nið-
ur, þegar hann var seldur fyrir
svipað verð og norskur árgangs-
svo hátt, að ibúar landanna sjá
þær ekki fyr en þær lækka sig til
að lát.a d uiðanum rigna yfir allt lif-
and'. Tvær flngvélar telja Norðmenn
að gætu eyöilagt Oiló með 300
þúaundum íbúa. Londou, stæista
borg haimsins, mundi ekki standist
árás 10 flugvéla óvarin.
Og nú bar þess að gæta, að enn
eru búin til óaköp'n öll af öðrum
vopnum en þeim, er nú hafa verið
talin. Verksmiðja ein í Chiciga býr
til svo stetkar spi-engjur, að talið
er, að elnar þ-jár—fjórar nægi til
að gereyðileggja stærstu bo'girnar
á No, ðurlöndum. Ein mundi eyða
Reykjavik. Ein flugvél með 500
eitursp engjum gæti drepið a'lt
fólk í öllum þoipum landúns. Fá-
einar flugvélar með miltisbrands-
bakteríur og illkynjaða sveppa inn-
anboiðs gætu drepið búpening
landsmanna og eyðilágt nytjagróð-
urinn.
Framleiðsla slíkra vopna er frið-
arviðleitni stórþjóðanna. P estarnir
blessa hana í kirkjunum. Fulltrúar
þjóðanna hrópa klökkir á frið á
fundum Þjóðabandalagsins, en depia
sínum innri augum og segja við
sjálfa sig eins og strákur, sem þyk-
ist hafa leikið á aðra stráka í hnífa-
kaupum:
—‘ Fjandi plataði ég þá nú velt
Og við bölinu er engiu björgr
nema sameining verkalýðsins í
sveit og við sjó um allan heim —
allra þeirra, sem t«P« öllu á ófriði,
en vlnna ekkert við hann.
Gaðmundur Glslnton Hngalfn.