Skutull - 12.08.1932, Síða 1
sSKUTDLL*
Útgefandi: Alþýðusamband Vestfirðingafjórðungs.
X. ár.
Atvinnnrelistur
sjbmanna og verkafólks.
Það væri efni í þykkar bækur, ef
safnað væri á einn stað öllu því,
sem íhaldsblöðin hafa ritað um
hina svokölluðu vinnuveitend-
ur í landinu tvo til þijá seiuustu
ái atugina.
Þar hefir nú ekki verið skammt-
að spailega smérið. Lofið um mátt-
arstólpa þjóðfélagsins heflr ekki verið
skorið við neglur. Aðdáunin og viið-
ingin hefir skimð út úr hveiri línu
hjá ihaldsritstjórunum, því á íénu,
sem þessir jöfrar fengu úr bönk-
unum, lifðu þeir sjalfir og blöð
þeirra. — Og til þess að allt væri
fullkomið, skrifuðu atvinnudrottn-
arnir og þjónar þeirra ótal greinar
undir dulnefnum eins og „bóndi",
,sjómaður“, ,verkamaður“, og þar
var mönnunum, sem voru svo góðir
aö J)'veito.u fatækri alþýðu vinnu
og brauÖ, þakkað með hjartnæmum
orðum og hlýjum innileik.
Nú hafa sjómenn á nokkrum
stöðum á landinu gerst sínir eigin
atvinnuveitendur í samvinnu við
verkafólk í landi. Það hafa verið
stofnuð útgerðarsamvinnufélög, sem
nú hafa stóifelldan atvinnurekstur
með höndum.’ Svo er t. d. hér á
ísafirði. En gagnvart slíkum fyrir-
tækjum heflr hljóðið verið nokkuð
annað í dálkam íhaldsblaðanna. —
Þegar minnst htfir verið á þau i
Hoggum íhaldsins, hafa skammirnar
og niðið, dylgjurnar, óhróðurinn og
álygarnar gengið fjöllunum hærra.
Er mönnum ennþá í fersku minni
róggreinar Morgunblaðsins og Vest-
urlands siðastliðinn vetur um Sam-
vinnufélag Isflrðinga. Þá var fiskur
félagsins óseldur, skuldir miklar, eins
og hjá öðrum atvinnurekendum,
sem fisk hafa keypt i fallandi veiði
aeinustu ára, og fjáihagurinn því
afar erfiður. Þá var ekkert minnst
á blessun þeirrar atvinnu, sem
íélagið hafði veitt bæjarbúum, og
engin þakkarávörp birt Mogga. Lá
ísafjörður, 12. ágúat 1932.
átti að níða lánstraust og tiltrú af
félaginu, þó það kostaði að leggj t
atvinnulif ísfiiðinga í rústir. Ekkeit
var til sparað, til að koma atvinnu-
rekstri sjómanna og verkamanna
fyrir kattarnef. — En þessar til-
raunir ‘ihald-iins uiðu allar árang-
urslausar, — og takast vonandi
aldrei.
Nú verður ekki hlifst við að
benda á nokkrar staðreyndir í sam-
bandi vib samvinnufélagið.
Á sama tima og atvinnutæki
íhaldsins ligeja bundin hér á höfn-
inni, eru 112 sjómenn i atvinnu
á bátum Samvinnufélagsins. Hér
og á Siglufirði eru iéLt við SÖO
verkamenn og veikakonur 1 þjóu-
ustu íélagsins við fiskverkun og
sildarvinnu á landi.
Veikalaun, sem félagið greiðir
yfir sumaitimanu á landi og sjó
nema hundruðum þúsunda.
Raykjavik er sem næst 12 sinn-
um folksfleiri en íiafjörður, og. þyrfti
því atvinnurekstur þar að vera 12-
faldur á við Samvinnufélagið til
þess að hafa sömu þýðiugu fyiir
atvinnulif höfuðstaðarins eins og
það hefir fyrir ísafjöið.
Slíkt fynrtæki 1 Reykjavík þyifti
sem sé að hafa 112 X 12=--l‘i44:
sjómenn í þjónustu siuni og auk
þess 200 X 12=í2-AOO verka-
manna og kvenna. Slikt risafyru-
tæki er ekkert til i Reykjrvík.
T. d. munu sjomenn þeir, sem hja
Kvöldúlfl vinna alls ekki vera yfir
200.
Það verður þvi ekki með tölum
hrakið, að ekkert atvinnufj riitæki
ihaldsmattarsiólpinna hvar sem er
a landinu, hefir nánaar nærri jafn
mikla þýðingu fyrir hérað sitt, eins
og atvinnurekstur Samvinnuftlags
Isfirðinga heflr fyiir ísafjöið. M <n
þvi ekkert stoða þó allir íhaldnit-
Btjórar og rógberar ieggi saman og
spúi eitri og eldi að samtökum
sjómanna og verkamanna, sem að
þessum atvinnurekstri standa.
«1. tbi.
Verklýðsmál.
Fyrirspnrn
■ hefir blaðinu borist svohljóð-
andi:
Er það satt, að ofbeldismönn-
unum i Bolungavík verði leyft að
fá skipiúm á Ö»ve, ef hann fer
á sild ?
S v a r:
Þó að samtökio t. d. í Noregi
lej’fi ekki verkfallsbrjótum að
vinna með félagsbundnu fólki ár-
um saman, eftir stærri brot, þá
hafa stjórnendur íslenzku verk-
lýðssamtakanna verið tiltölulega
rnildir við slikt fólk, eftir að
samningar liafa tekist.
Að visu getur slík mildi orðið
til þess, að verkfallsbrot verði
tiðari, en þá veið,ur líka tekið til
strangari aðferða. Lög verklýðs
félaganna mæla svo fyrir, að ræka
félaga megi ekki taka áftur i
félagsskapinn fyr en að ári liðnu,
og eru þeir því að mestu i
vinnubanni þann tima. Virðist þvi
i alla staði sjálfsagt, að láta ófé-
lagsbundna fjuudm mn samtakanna
ekki sæta væ^ari víbum.
Bér hðfir þetta mál ekki enn-
þá verið lagt fyrir sambandistjórn,
en ég lit svo á, að fyrst aðalíor-
spiakki ofbeldismanna, — Högni
Gunnarsson — hefir nú fengið fullt
atvinnufrelsi með samningum, þá
eó líkt um of eftir islenzku rikis-
valdi, með því að taka «jómenn
þessa harðari tökum. — Hafa þeir
vissulega látið stjómast af sér
verri mönnum. Mun ég því ekki
gera kröfu um, að hötnlur sóu
lagðar á atvinnufrelsi þeirra í
þ4ta 8inn. Þó mun ég gera kröfu
um, 1) að þeír gangi í sjómanna
félag innan Sambandsins og 2)
að þeir verði boycottaðir mis-
kunnarlaust, ef þeir gera sig aftur
seka um svipað athæfi, eða beio
verkfallsbrot.
Hanuibal Taldimarsson.