Skutull - 19.08.1932, Blaðsíða 3

S K U T U L L
en við eigum að venjast. En t>ó er
hjá Kósökkum um aÖ ræða andlegt líf
og fastmótaða,. sérstæða og að
sumu leyti stórbrotna menningu.
Húu er borin við brjóst frjalsrar og
tilkomumikillar náttúru, og þeir,
sem eru fulltrúar hennar, eru ekki
fágaðir og setja tilfinningum sínum
litt takmörk. Hugir þeirra og til-
finningalif minnir á sléttuna, sem
ber háan og kjarnmikinn gróður,
en er að sjá víðfaðma og óendan-
leg eins og úthafið.
Yfiileitt gengur raunar lifið í
Kosakkaþorpinu sinn vanagang,
mótað gömlum ættar og eifðavenj-
um. Ailt er stillt, eins og logndag
á sléttunni, er grænt grasið og
gullið kornið bærist ekki. Við og
við kemrt á kvik á stöku stað, en
nær sjaldnast að óróa heildína. Það
er íétt hvislað í laumi mann frá
manni — eins og þegar vindblær
vekur öilitla hreyfingu i hávöxnum
sléttugróðrinum. Að eins einu siuni
í öllum fyrri hluta bókaiinnar
kemur andblær lengra að — utan |
úr þeim heimi, sem Kosakkarnir
annars hafa svo litið af að segja,
nema þegar Zirinn þaif á sverð-
unum þeirra að halda. —
Svo kemur heimsófriðurinn. Kó-
sakkarnir fara í herinn, þeir kynn-
ast lífinu og mönnununr uudir
hinum hörmulegustu kringumstæð-
um og hugsa nýjar og nýatárlegar
hugsanir. Og aður en varir er
jarðveguriun hjá þeim búinn undir
það, sem er í vændum. Byltingiu
er ekki skollin á, — en við
ejáum hylla undir hana eins og
þ umuský við sjónarrönd og getum
hugsað okkur af því, er viö höfum
kynnst hinum þróttmikla gróðri,
hver feikn og undur muni vera í
nánd.
í bókinni er mesti fjöldi mann-
lýsinga, og þær, eins og myndirnar
a£ náttúrunni og háttum manna,
íða af lífi, glóa í óendanlegri fjöl-
breytni, ólga af blóðhita og frum-
rænum þrótti. Hver, sem les þessa
bók, hlýtur að undrast skáldhæfi-
leika höfundarins og um leið sann-
færast um það, að þarna er lýst
þjóð, sem á óendanlega ríka og
fjölbreytta möguleika — ekki að
eíns vegna þess, að hún hefir til
aínota stóit og gott land, heldur
líka hins, að í henhi sjálfri er
Undursamlegur þróttur Og furðulegt
1 frjómagn. Áður hafa nokkrar höfð-
ingjaættir náð þarna fram til vegs
og gengis og oiðið menningar
aðnjótandi, og þær hafa í vísindum
og list.um lagt sinn ríkulega skerf
á borð okkar aHra, sem búum i
hiuum svouefndu menningailöndum.
Nú koma tugmilljonir út i biituna
og daginn — og öðlast eftir nokkur
ár menningarskilyi ði þau, semvO'U
áður sériéttindi sárfárra manna í
Rússlandi, tugmilljóniv, ' sem ‘e'iga
náttúrlegan þ'óit, framsækni og
fiumræna tilfinnmgadýpt í ríkuieg-
um mæli. — Og svo þykjast sumir
í hinum móðursjúka, vestiæna
heimi hafa efni á að láta sem sig
varði ekkert um það. er garist
austur í nki hinna 160 milljóna,
ríkinu, senr er að víðattu tutiugu
og ein milljón tvö huDdruð sjötiu
og fjögur þúsund og tvö huudiuð
ferkílómetrar, en a óendanlegar
óbrotnar, en fijóefnum þrungnar
leudur í heimi andans.
Miklii meun erum við Hrólfur
minn !
Gnðinniidur Gislason Ilagnlíu.
Guðm. Skarphéðinsson.
(Framhald fia 1. siðu).
bindindissamur hófsmaður um allar
nautnir, en gleðimaður þó. Hann
var prúðmenni hið mesta, friður
maðar og glæúlegur og kunrii vel
að vera með tignum mönnuon. Bar
þó af, hve svipur hans var bjartur,
hýr og drengilega hreinn,- er.da var
hann hvers manns hugljúfl og þó
helst-þeiira, er þekktu hann best.
Guðm var afbuiða heimilisrækinn
og unni heimili sínu, konu og
börnum um alla hluti fram. Dvaldi
hann heima öllum stundum, er hann
mátti. Var það furðulegt hve oft
var hægt að hitta Guðmund heima,
jafnhlaðinn og hann var störfum,
er kiöfðust mikillar fyrirhafnar og
fundahalda utan heimilis. En hann
var einn af þessum fágætu mönu-
um, sem virðast hafa tima til alls,
af því að þeir láta enga stund
ónotaða til nytsamra starfa. — —
— óhætt er að fullyrða það, að
Verkamannafél, a engum einum
manni jafnmikið gott upp að inna
eins og honum. Hann notaði aldrei
stóryrði og ofsa, eins og sumir
þeirra manna gera, sem telja sig
hæfasta til að leiða verklýðsbarátt-
una, en meðfædd prúðmenska og
óbifanleg trú á góðan málstað gerðu
honum ,oft kleift að framkvæma
maigt og mikið, sem aðrir voru
;ekki færir um að raða fram úr,
enda var það svo, að á meðan
hans naut, við, voru samþykktir
VetkamannafélagMns í kaupgjald«-
rnálum sem lög fyrir atvinnurek-
endur. —
Nú er þessi glæsilegi starfsmaður
horfinn. — A ölíum sviðum hans
,vmargbrotna starfs biðu hans óleyst
viðfangsefni, sem öllutn þótti mikils
um veit að vel tækist með fram-
kvæmdir á. — Og flestum fannst
Gaðmundur sjálfkjörinn til að leysa
þau vandamal og hotium treystu
allir bezr.
Stmherjar hans í stjórnmálum
syigja fortngja sittn, æ-ikulýðurinn
leiðtoga sinn, hinir bágstöddu þá
hjálparhellu, er áldrei brást, vinirnir
raðhollasta vininn, ástvinirnir traust
sitt og styikustu stoð, yndi sitt og
eftirlæti, og mótstöðumeun hans
hreinskilinn, vígdjarfan og dreng-
lyndan auditæðing, sem æfmlega
harðist fyrir opnum tjöldum undir-
hytrejulaust —“
Guðmundur Skarphéðinsson var
aðeins 36 ára gamall og lætur eftir
sig konu og 3 drengi í æsku.
Álfttr Magnttsson.
í lok júnímanaðar arið 1898 hvarf
Álfur Mngnússon af fiskiskipi héðan
frá íiattrði, og töldu fleatir, að hann
hefði fyrirfarið sér. Annars vissu
menn ekkert. um afdrif Álfs, því
sunnudagsmorgun þann, er hann
hvarf, voru skipverjar allir i svefni
og utðu þess aðeius varir, að hann
gekk upp á þilfar. Var haun horfinn,
er sktpverjar komu upp nokkru
stðar.
Álfur Magnússon var gleðimaður
mikill, Bkáldmæltur vel, söngmaður
ágætur og syndur eins og selur.
Kvennakær var hann í meira lagi
og drykkfeldur.
Með Goðafossi seinast var kona
ein, sem mtktð spurðist fyiir ura
dóttur Álfs Magnússonar. Var það
systurdóttir Álfs búsett. í Kaup-
mannahöfn. Skýrði húu svo frá, að
Álfur hefði komist til Ameriku, og
hefði hann skrifað þaðan unr hagi
sina. Væri hann kvongaður og hefði
búið við ailgóð kjör, er seinast
fréttist.
Hefði hann i bréfum sínum spurt