Skutull - 02.09.1932, Blaðsíða 3

3
svo sem á því getur stafiið. Hún
kom út áiiö 1930, og tveir af
þjóðkunnustu menntamönnum okkar
hafa valið efnið í hana og skrifað
hvor sína grein sem inngang. Hún
flytur ljóð, leikrit sögur og ritgerð-
ir eftir 29 karlmenn og 2 kven-
menn vestan hafs. Og hún er
hvorki meira né minna «n 800
blaðsíður.
Iongangur þeirra Guðmundar og
Eiuars er prýðiiega skrifaður og til
góðrar leiðbeiningar fyrir þá sem
bókina lesa, en aðalatriðið er auð-
vitað úrvalið úr bókmenntum Yest-
ur-íslendinga.
Þarna koma fram höfundar, sem
eiu alóþekktir aí öllum þorra manna
hór heima, en iika eru þarna Jjóð,
sögur og ritgerðir eftir menn, sem
eru íynr löngu oiðnir hér þjóð-
kunnir. Því ber ekki að neita, að
Siephan G. ber höfuð og herðai; ylir
allau skaiann, en margt er þarna
læsilegt eítir aðra og sumt sérlega
eltiitektarveit. Fjölbreytni er all-
mikil í efni og efnismeðferð. Sumir
höfundainir eiu mjög alvarlegir, en
aðiir sérlega gamansamir. Og fróð-
iegt er að sja, hversu þaina haldast
í hendur aifgei-g íslen-k áhrif(i
lormi og hugsunarhætti og andbiær
nýrra og annarlegra lifsskilyrða.
Væri mjög fióðlegt, að einhver
bókmenntafiæðingur tæki bókina
til lækilegiar athugunar og skrifaði
um hana frá bokmeuntalegu og
þjóðfiæðilegu sjónarmiði. En þeir af
almenningi, sem geta lesið annað
eu sykuisætustu ástarreyfara eða
hioðalegustu glæpasögur, ættu að
lesa hana, hvað sem öðiu liður.
Hér í safninu eru til af henni tvö
eintök.
Guðiiiniiðnr Gislngou Hng-alin.
Tapast
hefir skjalataska. — Skiliet til
Guðm. Hagalins.
Rum til S0lu
handa stálpuðum kiökkum. —
Afgr. visar á
GjalUdufi Skntnls
var 1. jrkiri og nú liggur hon-
um mikið á greiðslunni.
Best ad auglyia í SKDTLI
SKCTULL
Horfin æska.
Klýf ég sjóinn djúpa, dökkva,
dugið hönd og. fótur mér.
Undan bijósti boðar hiökkva,
braut mín löng og toiveld er.
Fyrr ég leið með stiltum straumi,
strönd og sæ ei vissi af.
Eg hefl flotið fram í draumi
fljóts að mynni og út á haf.
Boðar rísa — bárur deyjá,
bliða og kuldi skiftast a.
Sjór og stormur styrjöld heyja,
strið ég sjalfur heyja má.
Þar stefni ég að, sem bjarmar búa
bjaita heims við sjónariönd.
Aftur fæ eg ekki snúa,
er mér bönnuð horön stiönd.
Ekkert fjall i fjarska blánar,
flnn ég magnlaus stiiðnar höud.
Þó skal kljúfa rastir ranar,
röðulfagra' unz sé ég stiöud.
Jilfur Magnússon.
Saga Alþingis.
Regln fjarmálalioeyksii.
í þinglokin 1922 var borin fram
í Neðri deild Alþingis þmgsálykt-
unaitillaga svohljóðandi:
,Alþingi ályktar að heimila
st-jórninni að láta rannsaka og rita
sögu Alþingis. Skal því verki lokið
fyrir 1930. Euöfremur er stjórninni
heimilt að verja til þess fé eftir
Jtörfum“.
í greinaigeið fyrir tillögunni er
þess getið, að þar sem að eins
sóu @ ár þangað til 1000 ára af-
mæli Alþingis renni upp, þá sé
sjalfsagt að hefjast haDda um samn-
ingu itarlegrar alþingissögu þegar
a árinu 1922.
Tillaga um að fresta þessari
samþykkt til næsta áis var felld,
því málið þyldi enga bið. — Bjarni
frá Vogi, sem fengið hafði á 7 ár-
um rífar sjötíu og níu þús. kr.
hjá Alþingi fyrir ýmisleg auka-
störf, kvaðst við þetta tækifæri
þekkja svo „höíðingsskap* þessarar
þjóðar, að hún mundi ekki telja
eftir það fé, sem þyrfti til þess að
verk þetta yrði sómasamlega af
hendi leyst. Nefndi hann & þús. kr.
í þessu sambandi sem líklegt
kostnaðarverð, en 10 þús. kr. það
allra hæsta. — En hvað skeður
svo í þessu máli? Framsóknarmað-
uiinn Benedikt «veinsson — þáv.
forseti Neðii-deildar — er frá 1.
júní 1922 skipaður ritstjóri hins
fyrirhugaða rits með 5000 kr.
árslaunum og dýrtíðaruppbót að
auki. Þessi skipun var verk þá-
verandi ráðherra, Sigurðar Eggerz.
Ber honum og flokki hans því heið-
urinn af máli þessu í bráð og lengd.
Nú líða tvö ár. Enginn spyr um,
hvað verkinu líði, eu framsögumað-
ur fjárveitinganefndar getur þess
(1924), að 5000 kr. megi skoðast
sem föst fjárveiting fram
til ársins 1930 fyrir ritun bókar-
innar. — Eun liða 2 ár. Á frv.
stjornarinnar til fjárlaga 1926 er
farið fiam á 4500 krónur til rit-
launa við alþingissöguna auk hinDa
föstu 5000 króna og dýrtíðarupp-
bótar, sem þetta ár var 2700 kr.
Þetta eina ár var því kostnaður-
inn við verkið hvorki meiri nó
minni en 13 300 kr.
Átta árin liðu. Arið 1930 ranD
upp. Afmæli Alþingis var hatiðiega
haldið með „P/omp og Pragt*, en
Alþingissagan var ekki komin út.
Sögðu sumir, að titilblaðið væri þá
um það fullbúið. Bebedikt Sveins-
son kom fram á Þingvöllum og
hélt lofræðu um hina höfðings-
lunduðu þjóð, og var það vel til
fundið að margra dómi.
Tiu ár eru liðin frá því Benedikt
var skipaður ritstjóri Alþingissög-
unnar af Sigurði Eggeiz. — Bokin er
ekki komin enn svo menn viti. —
Hefir Bdnedikt orðið af kaupinu, þó
2 ár séu liðin fram yfír þann tima
sem bókin átti að veva búin ? Nei,
því fer fjarri. Og sennilega situr
hann á fullum lauuum ennþá við
söguritunina, þrátt fyrir alla kreppu.
Kostnaðurinn mun kominn á anuað
hundrað þúsunda, og svo er þá
altaf útgáfan eftir og e.t.v. nokkur
árslaun ennþá. — — Svona dæmi
eru til um fjármálaspeki íhaldsins,
sem einusinní á þessu timabili
bét jSparnafiarbandaiag*,
Svona hafa framsóknar- og sjálf-
stæðismenn hjálpast a& við að
halda uppi heiðri og liöíðíngs-
Skap þessarar þjóðar.
Þvíiiku reginhneyksli í fjármal-
um hefír ekkert opinbert blað
leyfl til að þegja yflr. — Þessi