Skutull - 20.09.1936, Blaðsíða 1

Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Hannibal Valdimarsson.
XIV. ár
ísafjörður, 20. gepfc 1986.
29. tbl.
Útgefandi: Alþýðusamband Vestfirðingafjórðungs.
■ --------- ^ - - - --
íslenzkar kviktnyiidir eitir Loft
verða sýndar í vikunni.
Eru það myndirnar:
ísland í lifandí myndum
(6 þættir) og
Alþingishátiðarmyndin 1930.
Frk. Anna Ólafsdóttir leikur
undir íslenzk lög á Flygel.
Nánar auglýst síðar.
Stórsigur jafnaðarmanna
í Danmörku.
Þeir bættu við sig 62000 nýjum atkvæðum, en vinstrimenn
töpuðu 36 000 atkvæðum. Jafnaðarmenn fengu nú 30 kjör-
menn, en höfðu áður 28. fíadikali flokkurinn fékk 7 kjörmenn
eins og áður. Vinstrimenn fengu 22 kjörmenn, en höfðu 27.
Hægrimenn fengu 15, en höfðu áður 13.
Hlutkesti á Borgundarhólmi ræður úrslitum um það, hvort
stjórnarflokkarnir ná hreinum meirihluta í Landsþinginu.
Á þessu hausti íara fram þing-
kosningar í öllum nágrannalöndum
okkar, Danmörku, Noregi og Sví-
þjóð. Þann 15. þ. m. fóru fram
kosningar til Landsþingsins danska,
Kosningar til þess eru mjög gamal-
dags. Kjörmenn velja þingmenn
Landsþingsins, en enginn tekur
þátt í kosningu kjörmanna nema
hann sé orðinn 35 ára gamall.
Landsþingið heflr því verið aðalvígi
íhaldsins danska fram að þessum
tíma. Unga fólkið heflr verið úti-
lokað frá að taka þátt í kosningum
til þess, og þar í landi, eins og
annarstaðar laflr íhaldið á ellinni.
XJndanfarin ár hafa stjórnarflokk-
arnir í Danmörku yerið í minni-
hluta í Landsþinginu, og hafa þar
orðið að semja um framgang mál-
anna annaðhvort við vinstrimenn
eða hægrimenn. Þannig hefir íhald
Landsþingsins verið eins og myilu-
steinn um háls frjálslyndra um-
bótamanna í Danmörku. Enda hafa
jafnaðarmenn barist um það við
tvennar seinustu landsþingskosn-
ingar að geta afnumið Landsþingið,
og fengið þannig óbundnar hendur
og hreinan meirihluta í báðum
deildum þingsins.
Úrslit urðu nú þessi: Jaínaðarmenn
fengu 30 kjörmenn, en höfðu áður
'28. Þeir unnu 62000 ný atkvæði.
Stuðningsflokkur þeirra, Radikalir,
fengu 7, eins og áður og bættu við
4000 nýjum atkvæðum. Færeyingar
Aðalfundur
Prestafélags Vestfjarða
var að þessu sinni haldinn á
Flateyri í Önundarfirði — í hinni
nýju kirkju, sem vígð var á þessu
sumri. Fundurinn hófst laugardag-
inn 5. september kl. 6 síðdegis.
Ellefu prestar víðsvegar af \est-
fjöfðum voru mættir.
fengu 1 kosinn og höfðu áður 1.
Vinstrimenn, þ. e. Bændaflokkur-
inn danski hafði áður 27 kjörmenn
en fékk nú 22 og tapaði 36 000
atkvæðum. Sýnir það bezt hrað-
vaxandi fylgi danskra bænda við
jafnaðarstefnuna, Hægrimenn, þ. e.
íhaldið, sem er lítill og áhrifalaus
flokkur í Danmörku, hafði áður
13 kjörmenn, en fékk nú 15.
Eins og nú standa sakii hafa því
stjórnarflokkarnir 38 kjörmenn og
stjórnarandstæðingar 36. En við það
er þetta að athuga: Á Borgundar-
hólmi hafa vinstrimenn haft meiri-
hluta. Nú fengu jafnaðarmenn þar
jafnmarga kjörmenn, og verður því
að fara fram hlutkesti á Borgund-
arhólmi milli eins kjörmanns vinstri-
manna og Alþýðuflokksins. Vinni
vinstrimennhlutkestið,verðurjafntefli
í Landsþinginu 37:37, en falli það Al-
þýðuflokknum i vil, hafa stjórnar-
flokkarnir 38 kjörmenn móti 36 hjá
íhaldi og vinstrimönnum. Er þá
aðalvigi ihaldsins danska þar með
hrunið til grunna, og stjórnarflokk-
arnir ganga t.il starfa í fyrsta sinni
óheftir aí úreltu kosningafyrirkomu-
lagi frá 18. öld.
En hvernig sem hlutkestið fer,
þá er sigur jafnaðarsteínunnar mik-
ill og meirihlutavald íhaldsttokkanna
hrunið í Landsþinginu. Er þá jafn-
aðarstefnan einnig komin í meiri-
liluta meðal eldra fólksins í Dan-
mörku.
Af tillögum og ályktunum, er
samþykktar voru á fundinum, skal
þessaia getið:
1. „Prestafélag Vestfjarða beinir
þeim tillögum til Sunnlendinga og
annara í hinu forna Skálholtsbisk-
upsdæmi, að vinna að þvi, að nýjar
kirkjur verði reistar 1 Skálholli
og á Þingvöllum. Einnig telur fund-
urinn sjálfsagt, að í framtíðinni sitji
prestar á Hólum 1 Hjaltadal, á
Þingvöllum og í Skálholti, og heitir
á þjoðina að vera samhuga um að
halda þessum fornhelgu stöðum í
heiðri."
Till. var samþykkt i einu hljóði.
2. „Fundurinn skorar á kirkju-
stjórnina að verða við þeirri ósk
safnaðanna í Dýrafjarðarþiugum,
að leggja þau ekki undir Sanda-
prestakall við næstu prestaskiíti,
heldur láta þau vera sérstakt presta-
kall áfram. Vill fundurinn benda
á, að vel færi á því, að presturinn
yiði þar einnig kennari við hér-
aðsskólann á Núpi“. Samþ. í e. hlj.
3. „Fundurinn skorar fastlega á
þing og stjórn að samþykkja lög
um hæli fyrir vanþroska og and-
lega vanheil börn, ennfremur
drykkjumannahæli og sjá um, að
slík hæli veiði reist hér í landi
sem allra fyrst“. Samþ. í e. hlj.
4. „Aðalfundur Prestafélags Vest-
fjarða mælist til þess við alla presta
á félagssvæðinu, að þeir stuðli til
þess, að mæðradagurinn verði al«
mennt tekinn upp í prestaköllum
þeirraú Samþ. í einu hlj.
B. „Prestafundur Vestfjarða álykt-
ar að skora á kirkjustjórn íslands
að hlutast til um það, að meðal
hinna mörgu íslendinga, sem dvelja
langvistum í Kaupmannahöfn, sé
stofnað til meiri kirkjulegrar starf-
semi, svo að hinn íslenzki æsku-
lýður eða þegnar yflrleitt, sem þar
dvelja, séu ekki lengur eins ein-
angraðir frá kirkju þjóðar vorrar
og hingað til heflr verið“. Sumþ.
í einu hljóði.
6. „Fundurinu skorar á kirkju-
stjórnina að beita sér fyrir því, að
eftirlaun presta verði framvegis
okki lægri en kr. 2500.00.“ Samþ.
1 einu hljóði.
6. „Fundurinn vill vekja athygli
á hugmynd Jens Bjarnasonar um
Vidalinsklaustur og óskar þess, að
kirkjuvinir taki rnálið til yflrveg-
unar“. Samþ. í einu hlj.
7. „Fundurinn skorar á Alþingi
að veita ríllogan styrk til bygging-
ar aðsoturs hauda uppgjafaprestum,
og pre8tsekkjum. Telur fundurinn
nauðsynlegt, að stefnt sé að því
markmiði, að fátækir uppgjafa-
prestar og prestsekkjur geti fengið
ókeypis dvalarstað á aðsetursstað
þessum í elli sinni." Samþ. í e. hlj.
8. „Fundurinn skorar á kirkju-
stjórnina að greiða dánarbiium
presta full laun í 6 mánuði eftir
fráfall prest,s.“ Samþ. í e. hlj.
9. „Að gefnu tilefni í yflrlits-
Bíó Alþýðuhússins.
Hin langþráða og margeftir-
spurða mynd
Gull til Singapore
er loksins komin. Hún er sýnd
Sunnudag kl. 9.
Aðallcikendur eru:
Clark Cable
Jean Harlow
Wallace Beery
Sjónarsviðið er í austurlöndum.
Þar er samankomið fólk, sem
orðið er sárþreytt af menningu
Evrópu, en sólgið í ævintýri,
hættur og spenning.
Hin bráðskemtiiega sænska
mynd
Heimilisplágan
er sýnd með lækkuðu verði
kl. 5.
skýrslu biskupsins yflr íslandi, þar
sem hann lætur þess getið, að
mjög horfi óvænlega um byggingar
á prestssetrum landsins á næstu
árum vegna féskorts, þá skorar
aðalfundur Prestafélags Vestfjarða á
kirkjustjórnina að vinna að því við
Alþingi og ríkisstjórn, að sé kirkju-
jarðasjóður þurausinn, verði prest-
um landsins gert kleift að fá lán
til húsabóta hjá sér úr ræktunar-
sjóði eða veðdeild Landsbankans,
með kjörum, er samsvari láoshlunn*
indum laganna frá 1931 um hýsingu
prestssetra." Samþ. í e. hlj.
Stjórn Prestaíelags -Vestfjarða var
endurkosin á fundinum. En hana
skipa: séra Sigurgeir Sigurðsson
prófastur, fsafirði, séra Böðvar
Bjarnason sóknaiprestur, Raínseyri
og séra Halldór Kolbeins sóknar-
prestur, Stað i Súgandaíirði.
Fundurinn var yflrleitt hinn á-
nægjulegasti. Voru málin rædd með
áhuga og fjöri. Viðtökur á Flateyri
voru mjög góðar og rómuðu fund-
armenn allir gestrisni Flateyringa.
Auk þessara tólf presta, er mættir
voiu á íundinum, voru þar mættir
á þriðja tug íulltrúa, er sátu hinn
almenna kirkjufund. Guðsþjónustur
tvær fóru fram í sambandi víð
fundina. Séra Böðvar frá Rafnseyri
flntti opinbert erindi kl. 2 sunnud.
6. sept., og umræður um mál þau,
er hinn alm. kirkjuíundur hafði til
meðferðar fóru fram í heyranda
hljóði. Voru allar þessar samkomur
ágætlega sóttar og óskuðu allir, að
fundartími hefði getað orðið lengri
Ógreidd sóknargjöld, sern féllu f gjalddaga 31. des. s. 1., óskast greidd sem fyrst.
Jónas Tómasson.