Skutull - 17.06.1949, Side 1

V
Byggingafélag verkamanna lætur byggja
foll nyjar ibuðir.
Byrjað er að grafa fyrir grunni sambyggingarinnar
og er ætlast til að henni verði að fuilu lokið á tveimur
árum.
Formaður félagsstjórnarinnar lief
ir látið Skutli í lé eftirfarandi upp-
lýsingar um störf byggingarfé-
lagsins.
Fyrri framkvæmdir.
Byggingarfélag verkamanna á
Isafirði var stofnað 2. nóvember
1934, — að undangengnum þrem
undirbúningsfundum. Verulegur
skriður komst þó ekki á starfsemi
félagsins fyrr en á árinu 1941. Á
árunum 1942—1944 lét félagið
byggja 16 íbúðir í 4 sambyggðum
lmsum við Grundargötu og Austur-
vcg. 10 íbúðanna eru 3ja herl)ergja
en 6 2ja herbergja. Siníði þeirra
var að fullu lokið í ársbyrjun 1945.
Ibúðirnar voru smámsaman teknar
i notkun á árinu 1944 og fram til
j>ess tíma að smíði þeirra síðustu
lauk. Guðmundur G. Kristjánsson,
skrífstofustjóri, var formaður fé-
lagsstjórnarinnar frá upphafi og
þar til í ársbyrjun 1946 og stóð
fyrir nefndum framkvæmdum. Jón
11. Sigmundsson, húsasmíðameist-
ari, tók að sér að koma bygging-
unni uj)]) fyrir félagsins reikning.
Frágangur allur er hinn vandaðasti
og eru eigendur íbúðanna mjög á-
nægðir með þær. Kostnaðarverö
byggingarinnar varð samtals kr,
1.106.608,56. Hver 3ja lierbergja í-
búð kostaði kr. 73.231,45, en hver
2ja herbergja íbúð kr. 62.382,35.
Eigendur íbúðanna lögðij fram um
16% af byggingarkostnaðinum,
samtals kr. 176.608,56. Lánveiting
byggingarsjóðs verkamanna nam
þannig samtals kr. 930.000.00. Lán-
ið er veitt til 60 ára með 2% vöxt-
um. Árleg greiðsla vaxta og afborg-
unar nemur kr. 26.754,21. Auk
þessarar upphæðar verða íbúðaeig-
endur að sjálfsögðu að greiða sam-.
eiginlegan kostnað annan, svo sem
lóðarleigu, fasteignagjöld til bæjar
og ríkis, vatnsskatt, brunabótaið-
gjöld, sanreiginlegt viðhald (aðal-
lega utan húss) o. fl. Til alls þessa
greiða eigendur 3ja herbergja íbúða
194 krónur mánaðarlega, en eig-
endur 2ja herbergja ílrúða 165
krónur. Með núverandi verðlagi
eru þetta nrjög hagstæð húsnæðis-
kjör. Þau eru þó enn hagstæðari en
þau yirðast vera .. fljótt á litið.
Nokkur híuti mánaðargjaldanna, og
hann eigi óverulegur, fer sem sé
til afborgunar af láni byggingar-
sjóðs. Á þann hátt eignast menn
smám saman íbúðir sínar. T. d.
hafa til þessa verið greiddar 4 af-
borganir al' láninu og með þeim
liefir hver 3ja herbergja íbúðareig-
andi eignast samtals kr. 2.222,49 í
íbúðinni, en liver 2ja lierbergja í-
búðareigandi kr. 1.897,26. Það, sem
af er, svarar afborgunarupphæð
hvers íbúðareiganda, (sem er inni-
falin í mánaðarleigúnni), til þess,
að hann hafi búið endurgjaldslaust
í íbúð sinni 4. árið. Að vísu verða
íbúðareigendur, auk mánaðar-
gjaldsins,i auðvitað að kosta sjálfir
viðhald innanhúss á ibúðum sín-
um. Til þessa mun sá kostnaður
hafa orðið hverfandi lítill, svo sem
eðlilegt er í nýjum íbúðum, sem
vandað var til í uppliafi
Þessi hagstæðu liúsnæðiskjör eiga
fyrst og fremst rætur sínar að
rekja til ágætra lánskjara hjá bygg-
ingarsjóði verkamanna. Lánskjörin
urðu þó enn betri, en unnt var að
gera ráð fyrir meðan húsin voru í
siníöum. Svo vildi til, að nokkuð
drógst, að gengið væri frá láns-
skjölum. Þegar það var gert, voru
nýju húsnæöislögin (frá 1946)
gengin í gildi. Þau veittu liag-
kvæmari lánskjör, en lög um verka-
mannabústaði gerðu áður. Stjórn
byggingarsjóðSins varð við tilmæl-
um félagsins, um að nota heimild
í nýju lögunum, til jiess að láta
tiætt lánskjör ná til lánsins, seni
byggingarfélagið fékk til 16 íbúð-
an na.
Félagið hefir tekið þann kost að
byggja sambyggingar, frekar en
sérstæð hús með 2 eða 4 íbúðum,
sem algengast mun vera að bygg-
ingarfélög verkamanna byggi. Til
þessa eru ýmsar ástæður. Lítið er
um byggingarlóðir í bænum og
spara verður landrými. Þá ættu
sambyggð hús, að öðru jöfnu, að
vera nokkuð ódýrari í byggingu en
sérstæð hús, viðhaldskostnaður
þeirra minni, lóðarleiga og girðing-
arkostnaður lægri, auðveldara um
ýms sameiginteg þægindi o. s. frv.
Sá er einn kostur við sambygging-
arnar — og eigi veigalítill, í kalda
landinu okkar — að þar er auð-
veldara að koma við sameiginlegri
upphitun, (auk þess sem sambyggð
tiús hljóta að vera hlýrri vegna
minni útveggja). Sameiginleg upp-
liitun, t. d. á 16 íbúðum, hefir á-
reiðanlega mikla kosti fram yfir
uppbitun á 1 eða 2 íbúðum frá sér-
stökum litlum miðstöðvum. Full-
komnari gæzla er þar mikilsvert
atriði, auk þess sem tækin eru
betri og eldsneytið notast betur í
þeim, en í littum miðstöðvum og
oft lélegum. Hitinn verður jafnari
og heitt vatn jafnan tiltækt. Enda
þótt íbúar verkamannabústaðanna
greiði um 500 krónur á mánuði fyr-
ir gæzlu miðstöðvarinnar, er þó tal-
ið, að upphitunin sé a. m. k. %
ódýrari, en almennt gerist í íbúð-
um af svipaðri stærð, þar sem upp-
hitunin er j)ó yfirleitl télegri og
ójafnari.
Fyrirhugaðar
framkvæmdir.
Þegar á miðju ári 1946 ákvað fé-
lagsstjórnin að ræöa við félags-
menn um byggingarfyrirætlanir
þeirra, fá uppdrætti af nýjustu
verkamannabústöðum annars stað-
ar — til athugunar, tryggja bygg-
ingarlóð undir væntanlega l)ygg-
ingu o. s. frv. — Flllefu félagsmenn
gáfu sig fram, þá um haustið, sem
væntanlegir íbúðarkaupendur. Að
kunnum undirtektum félagsmanna,
var gert ráð fyrir, að næst yrðu
byggðar 12 j)riggja licrbergja íbúð-
ir, í 3ja húsa sambyggingu. Fyrir-
komulag og herbergjaskipun yrði í
aðalatriðum eins og í 3ja herbergja
íbúðunum v i ð Grundargötu og
Austurveg, en þó yrðu húsin stækk-
uð títillega. — Bæjarstjórn Isa-
fjarðar ákvað félaginu leigulóð of-
anvert við Hlíðarveg, innanvert við
fyrirhugað framhatd Eyrargötu.
F'élagið sótti um lán úr bygg-
ingarsjóði verkamanna, en sjóðs-
stjórnin héfir eigi séð sér fært að
sinna lánbeiðninni fyrr en nú í
vor. Sjóðsstjórnin vildi takmarka
lánveitinguna við 8 íbúðir að þessu
sinni. En með litliti til mikillar
húsnæðisþarfar og til þess, að allur
undirbúningur, uppdrætlir og ann-
að, var miðaður við 12 íbúða sam-
byggingu, var fallist á að veita lán
til 12 íbúða. Þessu fylgir þó það
skityrði, að síðasti þriðjungur láns-
ins vel'ður eigi veittur fyrr en á
árinu 1951. — Vegna þess, hversu
lítið fé byggingarsjóðurinn liefir lil
útlána, var það skilyrði sett fyrir
lánveitingunni, að byggingarfélag-
ið kæmi sjálft í peninga skulda-
bréfum byggingarsjóðs, fyrir veru-
lega uppliæð, lielzt, allt að þriðj-
ungi áætlaðs lánsfjár. Trygginga-
stofnun ríkisins féllst á að kaupa
skuldabréf sjóðsíns fyrir 250 þús-
undir króna. Það fé verður vænt-
anlega fyrsti hluti lánveitingarinn-
ar til byggingarfélagsins. — Af
,sömu ástæðu leggur sjóðsstjórnin
áherzlu á, að framlög íbúðakaup-
enda verði sem mest, helzt 25%
af byggingarkostnaðinum, og að
lánstíminn verði eigi lengri en 42
ár. Þegar þetta er ritað, eru láns-
kjörin enn eigi endanlega ákveðin,
en sjóðsstjórnin mun hafa fullan
luig á, að liaga þeim þannig, að fé-
Gjalddagi SKUTULS
er 1. júlí.
Árgangurinn kostar
kr. 20.00.
lagsmenn, sem nú hljóta íbúðir, en
eru þess eigi fjárliagslega megnugir
að sæta nefndum lánskjörum, — t.
d. um að leggja fram 25% bygg-
ingarkostnaðarins, — þurfi ekki að
liætta við íbúðakaup þessvegna. —
Lögin um verkamannabústaði á-
kveða, að íbúðakaupendur verði að
leggja fram 15% af byggingarkostn-
aðinum a. m. k.
Fjárfestingarleyfi var veitt á síð-
astliðnu ári, en kom ekki að not-
um þá, vegna þess að lánsfé var
ófáanlegt. Leyfið hefir nú verið
endurnýjað og nær til 12 íbúða
sambyggingar. Leyft efnismagn var
þó takmarkað svo mjög, aðallega
að því er timbur snertir, að enn er
óvíst, hvort unnt verður að steypa
öll 3 liúsin í einu, en það verður
gert ef fært þykir.
Upiidrættir af sambyggingunni
voru gerðir á teiknistofu húsa-
meistara ríkisins, svo sem venja er
um verkamannabústaði. Otvegaðir
‘hafu verið uppdrættir af liitalögn
og styrktarjárnum í steypu. Upp-
dráttur af raflögn hefir enn eigi
verið gerður.
Um byggingarefni er það að
segja, að timbur og sement er fáan-
legl hér á staðnum. Sama máli
gegnir um flest annað, sem á þarf
að halda, til þess að bygging geti
hafizt.
Auglýst hefir verið eftir umsókn-
um félagsmanna í fyrirhugaðar í-
búðir. Þegar þetla er ritað — á síð-
asta degi umsóknarfrestsins — hafa
20 félagsmenn sótt um ibúðir. Fé-
lagsmenn fá íbúðir í þeirri röð,
sem þeir hafa innritast í félagið.
Félagsstjórnin hefir ráðið Jón H.
Sigmundsson, húsasmíðameistara,
til þess að koma sambyggingunni
upp, en hann byggði fyrri verka-
mannabústaðina, eins og áður er
getið og er auk þess trúnaðarmaður
byggingarsjóðsstjórnar hér á staðn-
um. Félagsstjórnin liyggur gott til
samvinnu við þennan reynda og
vandvirka byggingamann. — Jón
hefir vélar og áliöld, sem til þarf
og leigir félaginu þetta með sann-
gjörnum kjörum. — Grunngröftur
er þegar hafinn og undirbúningur
að ýmsum öðrum verklegum fram-
kvæmdum.
Um byggingarkostnaðinn verður
ekkert sagt með vissu fyrirfram.
Óþarft mun vera að gera ráð fyrir,
að hann verði meiri en á sambæri-
legum byggingum annars staðar á
landinu. Þess má geta, að ekkert
álag er á vinnu þeirra fagmanna,
sem Jón H. Sigmundsson ræður yf-
ir. Leitast verður við að fá allt
byggingarefni með sem hagkvæm-
ustum kjörum. Höfð verður gát á
□ ð stilla öllum kostnaði í hóf, svo
sem frekast er unnt, án þess að
slegið verði af kröfum um venju-
leg þægindi, vandvirkni og sóma-
samlegt útlit.