Skutull - 01.07.1949, Síða 1

1
Gjalddagi SKUTULS
er 1. júlí.
Árgangurinn kostar
kr. 20.00.
XXVII. árg. Ísaí'jörður, 1. júlí 1949.
■iiiiB ii iiiiii iiwiiriiiii ni finmn n iii ii ii tnmrn n i llll■lll■■■l—ni ■aninmiiii—iiTTiTHiiitinnTwriif hit nnnnrii—mi ri
21. tölublað.
Hvað vilja ihaldskommar í atvinnumálum bæjarins?
Málgágn Sj álfstæðisflokks-
ins, Vesturland, hefir um nokk-
urt slceið rætt atvinnumál Isa-
fjarðar með vægast sagt sér-
kennilegum hætti. Blaðið hef-
ir ýmist fárast yfir því að Finn-
ur Jónsson og Ilannibal Valdi-
marsson störfuou ekki nógu
mikið að útgerð í kaupstaðn-
uni, m.ö.o., að útgerð Alþýðu-
flokksmanna á Isafirði væri
ekki nægileg og þyrfti að auk-
ast, eða það hefir fjargviðrast
yfir þrengslum i bátahöfn-
inni, rétt eins og vélbátafloti
bæjarbúa væri of stór.
Þcssi skrif virðast þegar hafa
borið nokkurn árangur, þvi
vissulega hefir rýmkað í báta-
höfninni, án þess þó að margir
Isfirðingar hafi treyst sér til
að stunda atvinnu á þeim skip-
um, sem þar voru leyst úr fest-
um. Og þó heimtuð hafi verið
meiri útgerð, af Alþ.fl.mönnum,
þá er ekki annað sýnna en að
sá árangur, sem náðst hefir
með skrifunum um þrcngslin,
sé einmitt sú árangur, sem
blaðið kýs helzt að ná með
hugleiðingum sínum um þessi
mál, þ.e.a.s. að útgerð frá Isa-
firði minnki, og að sem fæstir
bæjarbúar leggi sig í það, að'
stunda atvinnu á vélbátum
liéðan.
Staðfestingu á því, að þessi
virðist vera höfuð tilgangur
Vesturlands, er að finna í blað-
iiiu 16. þ.m. i leiðara, sem heit-
ir: „Verkin tala.“ Þar segir
meðal annars svo um Sam-
vinnufélag Isfirðinga, sem íief-
ir nú í rösk 20 ár rekið meiri
útgerð frá ísafirði, en nokkurt
annað félag eða einstaklingur,
og ekki dregið úr útgerð sinni
á síðustu árum, þrátt fyrir stór
kostlega og vaxandi örðugleika
vegpa aflabrests og vaxandi
dýrtiðar:
„Að vísu starfar Samvinnufé-
lag Isfirðinga enn hér í bæn-
um. En þessa dagana réttir það
fram bettliloppn sína, biður
um stórfellda eftirgjöf á skuld-
um sínum til þess að ciga þess
kost að fá eftirgefið áðstoðar-
lán undanfarinna ára frá rík-
issjóði að upphæð 934 þús. kr.
Þetta fjöldskyldufyrirtæki
Finns Jónssonar hefur því
reynst einn þyngsti ómagi, sem
þessi þjóð hefur alið. Finnur
og lelagar lians hafa ekki spar-
að brópin er efnalitlir einstakl-
ingar hafa lent í f j árhagserfið-
leikum í atvinnurekstri sínum.
Þeir hafa miskunarlaust stimpl
að þá f j árglæframenn og bóí'a,
þeir hafa. ckki sparað lirópin
um gjaldþrota bæjarfélag. Nú
koma þeir skríðandi og biðja
bæjarfélagið að gel'a sér eftir
eina litlar 60 þús. krónur.
Vci yður þér dáðlausu hræsn-
arar.“
Þannig eru kveðjur Vestur-
lands, undir ritstjórn Sigurðar
Bjarnasonar frá Vigur, sem er
forseti bæjarstjórnar Isafjarð-
ar, og a. m. k. y2 sólarhringinn
þingmaður Sj álfstæðisbamda
við Isafjarðardjúp, til stæi'sta
útgerðarfélags bæjarins. Þann-
ig er S. I. þakkað, úr þessari
átt, fyrir að hafa veitt bæjar-
búum atvinnu í tvo áratugi.
Þannig er félaginu sendur
tóninn fyrir það, að hafa ó lið-
andi kjörtimabili forðað mörg-
um bæjarbúum frá svelti mcð
starfsemi sinni, og fyrir það að
hafa komið í veg fyi’ir, að
menn flyttu unnvörpum ’ úr
bænum í atvinnuleit. Er hægt
að skilja slikar glósur ó annan
veg en þann, að ekki sé óskað
eftir frekari björgunarstarfi af
hálfu S. I., í ríki hins milda
forseta, Sigurðar Bjarnasonar
frá Vigur?
Má ekki lgsa út úr þessum
ummælum að íhaldskomma-
foringinn ætli nú sjálfur að sjá
þegnum sínum fyrir nægri út-
gerð og atvinnu? Vissulega
verður þetta tæplega skilið á
annan veg, nema ef vera skyldi
að fyrir forsetanum vaki, að
ráða niðurlögum síðustu vél-
bátaútgerðarinnar í bænum, til
þess að atvinnulíf staðarins
verði í byrjun næsta kjörtima-
bils algjörlega í rústum, þann-
ig að ]>ess meirihluta bæjar-
stjórnar, scm við tekur i janú-
ar n. k„ bíði ekki eins það hlut-
vcrk, að koma málefnum bæj-
arins á réttan lcjöl, heldur
einrtig að reisa atvinnulífið við
að nýju, algjörlega frá grunni.
Þessi síðari túlkun á skrif-
um Vesturlands mun vera sú
rétta, því Sigurður frá Vigur
og félagar lians hafa oft áður
borið sig mannalega, og boðið
upp á liimnastiga og „athafnir
í stað kyrrstöðu,“ án þess þó að
mikið yrði úr. Forsetinn l'ékk
t.d. bæinn lil að leggja 20 þús.
kr. í kaup á selfangara. Skip
var keypt. Það er skrásett á
Isafirði, en hefir aldrei þangað
komið, livorki með sel né ann-
að, og Sigurður fró Vigur er
því enn þá eini blöðruselurinn
í kaupstaðnum. Á ]>essu skipi
liafa engir Isl'irðingar atvinnu,
og það er að öllu leyti gert út
frá Beykjavík.
Annað dæmi um ihalds-
komnia útgerð. Skip nefnist
Ásúlfur, skrásett á Isafirði. Að-
aleigendur þess eru frambjóð-
andi íhaldsins við síðustu þing-
kosningar, Kjartan .1. Jóhanns-
son læknir, og bæjarfulltrúi
kommúnista, Haraldur Guð-
mundsson. Um likt leyti og
Vesturland fór að skrifa um
útgerðarmál Isfirðinga, eins og
lýst hefir verið hér að framan,
brá svo við, að hætt var að nota
ísl'irzka sjómenn til verka á
skipi, og utanbæjarmenn ráðn-
ir í þeirra stað. Er þetta til-
viljun? Nei, þetta hefir verið
og er stefna íhaldskomma í út-
gerðarmálum bæjarins, saman-
ber það að í 1. stýrimannsstöðu
á b. v. Isboi’g hefir verið ráð-
inn utanbæ j armaður, enda
þótt völ væri á hæfum ísfirð-
ingum í starfið.
Það er augljóst af þessum og
fleiri staðregndum að íhalds-
kommar vilja heldur láta þau
skip, sem þeir ráða gfir, liggja
aðgerðarlaus hetdur en að láta
þau afla hráefnis fgrir íshús
og aðra aðila á tsafirði, sem
vinna úr sjávarafurðum. Það
er augljóst, að þessir menn
vilja heldur gera út skip sín er-
lendis frá, eða frá stöðum, sem
eru svo langt i burtu, að Isfirð-
ingar geti ekki stundað atvinnu
á skipunum. Það er augljóst,
að á þeirri litlu útgerð, sem
þeir enn hafa héðan, taka þeir
utanbæjarmenn fram gfir bæj-
arbúa.
Þannig tala verk þessara
manna um þeirra athafnir.
Þau tala skýru máli um
skennndarverk, sem úrræða-
lausir angurgapar grípa til áð-
ur en þeir lirökklast frá völd-
um, og síðasta skemmdarverk-
ið á svo að vera það, að spilla
fyrir Samvinnufélagi Isfirð-
inga og öðrum atvinnutækj um,
sem reynt er að starfrækja hér.
Má í því sambandi minna á af-
stöðuna til fiskimjölsverk-
smiðju Fiskiðjusamlags Ot-
vegsmanna, og kveðju þá, er
því fyrirtæki var send af meiri-
hluta bæj arst j órnar í sam-
bandi við afgreiðslu síðustu
f j árhagsáætlunar. Þá hefir
heldur ekki verið mikið gert til
þess að flýta fyrir lagningu
taugar í hina nýju og myndar-
legu byggingu Vélsmiðjunnar
Þór h.f., og hefir því flutningur
vélsmiðj unnar í hin nýju húsa-
kynni seinkað um fleiri mán-
uði. Þannig mætti lengi telja
dæmin um skemmdarverk
íhaldskomma, og er af öllu auð
sætt, að þeir ætla að skilja eft-
ir að baki sér „sviðna jörð“ í
fjármálum og atvinnulífi bæj-
arbúa, og málefnuifi bæjarfé-
lagsins yfirleitt.
Mér hefir þótt rétt að vekja
athygli á þessum staðreyndum
í sambandi við árás Vestur-
lands á Samvinnufélag Isfirð-
inga, til ]>ess að skýra fyrir
mönnum, hver hinn raunveru-
legi tilgangur Sigurðar frá Vig-
ur er með þeirri árás. Ég hef
ekki farið út í það að ræða til-
efni það, sem notað er til árás-
arinnar enda þótt ástæða væri
til. Ég vil aðeins segja það, að
mér er engin launung á því, að
S. I. stendur mjög höllum fæti
fjárhagslega eftir 4 síldarléys-
isár og tvær hrapalega mis-
hepnaðar vetrarvertíðir í ár og
í fyrra. Þctta er hlutur, sem
allir vita, og eins er það öllum
ljóst, að svona er ástatt fyrir
flestum fyrirtælcjum, sem hafa
gert út vélbáta síðustu árin, og
er þar jafnt á komið með ein-