Skutull - 07.10.1949, Blaðsíða 2

2
S K U T U L L
Ábyrgð kjósandans.
Aðfarir stærsta flokksins.
SKUTULL
VIKUBLAÐ
| Otgefandi:
| Alþýðuflokkurinn á lsafirði
s Ábyrgðarmaður:
> Birgir Finnsson
| Neðstakaupstað, Isaf. — Sími 13
\ Afgreiðslumaður:
| Guömundur Bjarnason
( Alþýðuhúsinu, Isaf. — Sími 202
S Innheimtumaður:
j Haraldur Jónsson
I Þvergötu 3. Isafiröi.
„Xlla cLreymir
drengiim minn“.
Erfiðir draumar ásækja nú Sig-
urð Bjarnason frá Vigur. Hann á
við að búa stöðugt hugarangur og
sálarstríð, sem liggur á honum með
ofurþunga, bæði í vöku og svefni.
Það, sem veldur hugarvíli hetjunn-
ar frá Vigur, er Alþýðuflokkurinn.
Að dæmi hræddra manna, sem
eru á stöðugum flotta frá stað-
reyndum tilverunnar, reynir Sig-
urður Bjarnason að ljúga kjarki í
sjálfan sig, telja sér trú um að
ekkert sé að óttast, óttavaldurinn
sé aðeins ímyndun ein en ekki
veruleiki.
Það er ekkert nýtt fyrirbrigði,
að Alþýðuflokkurinn ræni sálar-
friði Sigurðar Bjarnasonar. Þetta
er ólæknandi sjúkdómur, sem við
hann hefur loðað um margra ára
skeið. Þegar líður að kosningum
elnar honum sóttin svo stappar
nærri ósjálfræði. Fyrir kosningarn-
ar 1946 fékk hann injög alvarlegt
kast, sem fjaraði þó út eftir því,
sem frá leið kosningunum.
Sigurður Bjarnason er skerrlmti-
legt sýnishorn af ákveðinni mann-
tegund, þessum sjálfglöðu vind-
belgjum, sem ekkert eru nema loft-
ið þegar á herðir.
Sigurður lifir mikið í hugarheimi
sjálfsblekkinga og sjálfsálits. Á sí-
fellduin flótta undan hversdagsleg-
um staðreyndum skapar hann sér
hugarheim, draumaland, þar sem
lilutirnir eru eftir hans vilja, og
þar sem ævintýraprinsinn lieitir
Sigurður Bjarnason. I þessu
draumalandi Sigurðar finnst vitan-
lega enginn Alþýðuflokkur, ekkert,
sem æsir .upp hans viðkvæmu taug-
ar. Hugfanginn og heillaður af un-
aði draumalandsins, gekk Sigurður
berserksgang, í dálkum Vesturlands
og Morgunblaðsins, fyrir kosning-
arnar 1946 og lirópaði: „Aiþýðu-
flokkurinn er dauður flokkur. Það
er enginn Alþýðuflokkur til leng-
ur“.
Aumingja Sigurður Bjarnason. 1
einfeldni sinni var hann farinn að
trúa eigin óskum og ósannindum,
hann gerði ekki mun á draumi og
veruleika.
Draumurinn mikli endaði ömur-
lega. Niðurstöður kosninganna
sýndu, að Alþýðuflokkurinn
var ekki aðeins vel lifandi,
heldur eini flokkurinn, sem
jók atkvæðamagn sitt veru-
Iega, eða um 40%, og bætti
við sig tveimur þingmönn-
um.
Sjúkleiki Sigurðar lá nú niðri um
skeið. Þegar sýnt þótti að kosið
Sjaldgæfl er það um þessar mund
ir, að athygli sé vakin á hinni
þungu ábyrgð, sem ó hinum al-
menna kjósenda hvílir. Sú ábyrgð
er þó mikils verð og býsna þung,
ef að er gáð.
Sigurður Guðmundsson fyrrum
skólameistari á Akureyri, víkur oft-
ar en einu sinni að stjórnmólaá-
byrgð kjósandans í liinni gagn-
merku bók sinni „Á sal“, sem út
kom á þessu ári.
Á einum stað segir þessi þjóð-
kunni uppeldisfrömuður svo um
þetta efni:
„Almennur kosningarSitur gerir
oss öll, konur og karla, að stjórn-
málamönnum. Vér erum samkvæml
honum öll ráöherrar, höfum öll
stjórnmálaábyrgö, höfum öll að of-
urlitlu veg og vanda af kjörum
yrði í haust lil Alþingis tók tauga-
veiklunin sig upp á ný, og virðist
nú verri en nokkru sinni áður. En
jafnvel Sigurður Bjarnason lærir af
reynslunni. Þó stenzt hann ekki
freistinguna og grípur til sjálfs-
blekkingar á flótta sínum undan
Alþýðuflokknum. Hann skilur, að
jafn augljósar og margafsannaðar
lygar og það, að Alþýðuflokkurinn
sé dauður, eru svo vitlausar, að
enginn leggur eyrun að slíkri fjar-
stæðu. Þessvegna hamast hann nú
við að skrifa níð um „pínulitla
flokkinn“, en það nafn vélur hann
nú Alþýðuflokknum, ef einhver
skyldi trúa nafngiftinni.
Til frekari áréttingar á frásögn-
um um „pínulitla flokkinn", segir
liann frá útifundi norrænna al-
þýðusamtaka, sem haldinn var í
suinar á Arnarhólstúninu í Reykja-
vík. I þeirri frásögn speglast sann-
leiksást og heiðarleiki fræðimanns-
ins, sem er að verða landsfrægur
fyrir ógildingu boðorðanna. Sig-
urður Bjarnason segir svo frá þess-
um fundi, að fundarsókn hafi verið
svo lítil, að Alþýðuflokkurinn hafi
ekki* sézt með berum augum, til
þess hefði þurft sjónauka.
Þeir, sem til Sigurðar þekkja,
færa hortum það eflaust lil máls-
bótar, í þessu tilfelli, að hér þurfi
ekki að vera um viljandi missögn
að ræða, heldur stafi þessi óná-
kvæmni í fréttaflutningi af þeirri
ástæðu, að honum hafi verið farið
að daprast sýn svona seint á degi,
en fundurinn hófst um kl. 21.
Skutull telur þessa skýringu, —
um sjóndepru Sigurðar að kvöldi
dags, — alls ekkert ósennilega, en
ömurlegt ástand má það vera, að
sjá ekki 3000 manns í sæmilegu
skyggni.
Brátt mun Sigurður Bjarnason
vakna af draumarugli sínu. Veru-
leikinn, kaldur og grár, með óhræs-
is Alþýðuflokkinn í fangi sínu, mun
svipta honum burt úr óskaheimi
hugmyndanna. Kosningaúrslitin í
kjördæmi hans og hér á Isafirði,
sem og allsstaðar annarsstaðar á
landinu, munu fullkomlega sanna
lionuin og sálufélögum hans, að
„pínulitli flokkurinn“ er nokkuö
stór, svo stór, að fullkomin ástæða
er fyrir íhaldið og bandamenn þess
að ugga um hag sinn og framtíð.
niðja vorra, að því leyti er hver
lifandi kynslóð fær orkað á slíkt“.
Á öðrum stað í sömu bók, segir
Sigurður skólameistari:
,,Stjórnarskrá vor skipar dómur-
um að dæma eftir lögunum. Það
er auðsætt skilyrði réttdæmis, að
dómari kunni lög og rétt og vilji
dæma rétt, að hann sé óhlutdrægur,
fari hvergi eflir geðþótta sinum og
óskum i þvi, lwer aðili bcri sigur
úr bítum.
Hver kjósandi er dómari um
stefnur þær og flokka, er hann
greiðir atkvæði um. Hann á sem
dómendur að fara eftir lögum, þ.e.
þeim lögum, er þroski þjóðfélags-
ins lýtur, má jrnr í raun réttri, ekki
fremur en dómari, fara eftir ósk-
um sínum né persónulegri samúð
með flokki eða foringja. Auðvitað
verður hann og að kunna skyn á
slíkum vaxtarlögum og má ekki
hlutdrægni beita. Hugsælega rétlur
kjósandi er ekki frjálsari að al-
kvæði sínu heldur en dómari. Báð-
ir lúta þeir, hver á sína vísu, æðri
lögum heldur en tilfinningum sín-
um og geðslagi.
Það er markmiðið fjarlœga, sem
sækja verður að —- þótt ahlrei
verði þangað náð — að hvcrjum
kjósanda verði eins alvarlega annt
urn að kjósa rétt, og gagnvönduð-
um manni er umhugað að SVERJA
RÉTTAN EIГ.
Þetla eru orð mikils vitsmuna-
manns og mikils alvörumanns. •—
Og eru þau ekki þess verð, að þau
séu luigleidd nú fyrir þýðingar-
iniklar kosningar? Ég held að svo
sé. — Vér lifum á tímum flokks-
ræðis og flokksbanda.
Kjósendur fnega ekki láta slíka
fjötra binda sig eða blinda, er þeir
kveða upp dóm sinn um inenn og
málefni í kjörklefanum. Þar gildir
það að vera frjáls maður og fara
cftir sannfœringu sinni einni sam-
an.
Mörgum brögðum er beitt lil að
riigla dómgreinri kjósandans. Og
bera sum þeirra loddarabragða
sannarlega ekki vott uin mikla virð
ingu fyrir kjósandanum og andlegu
sjálfstæði hans.
Eða hvað segja menn um þá sví-
virðu, að það er nú aðaluppistað-
an í stjórnmálaáróðri stærsta
stjórnmálaflokksins í landinu, sem
þar að auki kennir sig við sjálf-
stæði, að beita fyrir sig búktalara
og gúttaperkabrúðu til þess að liafa
áhrif á kjósendur. Baldur og Konni
eru orðnir álirifamestu persónur
Sjálfstæðisflokksins við hliðina á
Ólafi Thórs og Bjarna Benedikts-
syni, en langt um ofar Sigurði
Bjarnasyni.
Þá er og auðsætt, að fjármagnið
á að verða þyngra lóð á vogarskál-
um þessara alþingiskosninga en
rök og fræðsla um vandaraál þjóð-
félagsins.
Lítum snöggvast kring um okkur
hér á Vestfjörðum:
1 Strandasýslu er vellauðugur
lieildsali í kjöri fyrir íhaldið. Hann
kemur í kjördæmið ásamt Baldri
og Konna og Bjarna Ben., og telja
kunnugir, að svo liafi mikið verið
borið í þá trúðasamkundu, að hún
geti naumast hafa kostað minna en
þrjátíu þúsund krónur.
I Reykjanesi kostar kosningasjóð-
ur Sjálfstæðisflokksins eftirhermu,
söngvara og sýningamann og ann-
ast fólksflutninga á tveimur, skip-
um til samkomunnar.
Á Isafirði komu sömu skemmti-
kraftar nokkru síðar og hafa sjálf-
sagt verið upp á kost og kaup kosn-
ingasjóðsins frá því farið var frá
Reykjavík, þar til þangað var kom-
ið aftur.
Til Flateyrar sendi Sjálfstæðis-
flokkurinn Baldur og Konna og
fleiri trúða.
Og nú er Sigurður Bjarnason
kominn til Bolungavíkur, Hnífsdals
og ísafjarðar með leikkonu, söng-
vara og sýningamann. Kosninga-
sjóður Sjálfstæðisflokksins, sem
heildsalarnir hafa borgað í af
gróða sínum, borgar brúsann. Þetta
á að sannfæra kjósendurna um á-
gæti íhaldsstefnunnar!! I skjóli
þessara ,,mennilegu“ vinnubragða
eiga þeir Ekkert Kristjánsson heild
sali, Sigurður Bjarnason heildsala-
þjónn og Axel Tulinius sætabrauðs-
drengur að öðlasl alkvæðafylgi
kjósendanna til löggjafarstarfa á
Aiþingi Islendinga.
En íhaldinu skjátlast. Vitsmuna-
veran við Morgunblaðið og aðrir
foringjar Sjálfstæðisflokksins, sem
halda, að svona loddarabrögð leiði
til sigurs, hafa misreiknað sig al-
varlega.
Búktalara, eftirhermur og tusku-
brúður geta að vísu fengið fólkið
«1 að hlægja, en slíkar tilfæringar
duga ekki til að breyta afstöðu
nokkurs kjósanda til átakanna í
þjóðfélaginu.
Ég treysli að minnsta kosti á
andlegt sjálfstæði Norður-Isfirð-
inga, og nær er mér að halda, að
þeir telji sér misboðið með lodd-
arabrögðum Sjálfstæðisflokksins
fyrir þessar kosningar.
— Ég er þess ennfremur fnll-
viss, að sannfæring verkafólks, sjó-
manna og bænda er ekki föl fyrir
fíflalæti og afkáraskap.
Þessvegna geng ég gunnreifur
til kosninganna.
Hannibál Valdimarsson.
-------0--------
Athyglisverðar
staðreyndir.
Til að dylja eigin svik við fyrri
hugsjónir og stefnumál hafa blöð
og áróðursmenn Franjsóknarflokks
ins gripið til þess ráðs að bera AI-
þýðuflokkinn þeim sökum, að liann
liafi brugðizt stefnumálum sínum.
Til leiðbeiningar fyrir almenn-
ing skal hér drepið á nokkur atriði,
—- en af miklu er að taka, — sem
sanna ólvírætt hvor flokkurinn hef
ir sveigt af réltri leið og hlaupizt
frá fyrri málefnaafstöðu.
1921 var fyrst lögfest á alþingi
lámarkshvíld á sólarhring fyrir log
arasjómenn. Alþýðuflokkurinn
sagði þá já og Framsóknarflokluir-
inn já.
1929 voru samþykkl lögin um