Skutull - 07.10.1949, Blaðsíða 4

4
S K U T U L L
Kosningaávarp Alþýðuflokksins til íslenzku þjóðarinnar:
Stefna og markmið Alþýðuflokksins
ALÞYÐUFLOKKURíNN hefur byggt og byggir starf
sitt og stefnu á hugmyndakerfi jafnaðarstefnunnar —
sósíalismans —, óskoruðu lýðræði og fullri viðurkenningu
mannréttinda. Lokamark hans er framkvæmd jafnaðar-
stefnunnar. Að því marki keppir hann á vegum lýðræðis
og þingræðis. Hann leggur hina ríkustu áherzlu á það í
öllu starfi sínu að bæta og tryggja kjör alþýðunnar, auka
réttindi hennar, menningu og félagsþroska, og berst gegn
öllum tilraunum til að rýra rétt og hag almennings, allt í
fullu samræmi við hefðbundnar starfsaðferðir jafnaðar-
manna um heim allan. Þjóðfélagsumbætur og efling al-
þýðusamtaka á sviðum atvinnu, viðskipta og stjórnmála
telur flokkurinn áfanga á leið sinni að takmarkinu.
Rufu stjórnarsamstarfið
1946, er erfiðleikarnir
steðjuðu að.
Þegar stjórnarkrcppan hófst
haustið 194ö, voru fjárhags- og at-
vinnurnál þjóðárinnar að komast í
öngþveiti. Ráðherrar kommúnista
sem höfðu haft yfirstjórn sjávar-
.útvegsmála, rufu stjórnarsamstarf-
ið snemma hausts, þegar sýnt var,
að síldveiðin brást, og svo var kom-
ið, að við blasti stöðvun bátaútvegs
ins og allsherjar atvinnuleysi, ef
ekki reyndist unnt að sameina nœg
an þingmeirihluta uin ráðstafanir
til styrktar bátaútveginum, fjáröfl-
un í því skyni og myndun ábyrgr-
ar ríkisstjórnar.
Alþýðuflokkurinn vildi
ekki skorast undan
ábyrgðinni.
Við kosningarnar 1946 jók Al-
þýðuflokkurinn fylgi sitt hlutfalls-
lega mest allra flokka. Atkvæða-
aukning hans frá næstu kosning-
um á undan nam um 40%. flann
taldi sér skyil að gera allt, sem í
hans valdi stóð, til að ráða fram úr
öngþveitinu. Þegar stjórnarkrepp-
an hafði staðið yfir svo mánuðum
skipti, aðrar tilraunir til stjórnar-
myndunar höfðu reynzt árangurs-
lausar og leitað var til formanns
Alþýðuflokksins og hann beð'inn að
hafa forustu um myndun nýrrar
stjórnar, varð það því að ráði, að
ekki skyldi vikist undan þeirri á-
byrgð að leysa stjórnarkreppuna á
þingræðislegan liátt. Alþýðuflokkn-
um var það vel ljóst, tiverja ábyrgð
og áhættu hann tókst á hendur. Er-
lendu innstæðurnar voru að þrot-
um komnar, verðbólgan sívaxandi
og allt í fullri óvissu um afkomu
bátaútvegsins og sölu á afurðum
landsmanna. Samstarfsflokkarnir
voru og eru andstæðingar Aiþýðu-
flokksins og sjónarmið þeirra og
viðhorf til níargra höfuðvandamála
gjörótík og andstæð viðhorfi hans.
Þrátt fyrir það, að Alþýðuflokkur-
inn sá fram á, hversu erfið og
vandasöm forusta stjórnarsamstarfs
ins lilyti að verða, tókst liann hana
á hendur í trausti þess, að á þann
hátt yrði honum færl að gera hlut-
skipti alþýðunnar betra en ella, að
honum tækist að tryggja áframhald
nýsköpunarinnar og afstýra því, að
kjör atmennings yrðu skert með
gengislækkun eða stórfeltdri verð-
hjöðnun og atvinnuleysi.
Það hefur tekizt að
try&gja atvinnu og lífs-
kjör. þrátt fyrir allt.
Ríkisstjórnin er samsteypustjórn
þriggja ólíkra flokka. Stefna henn-
ar hefur verið mörkuð af þeim sam
eiginlega og miðuð við lausn ákveð-
inna mála. Alþýðuflokkurinn hefur
aðeins tvo ráðherra af sex. Hann
hefur því ekki einn getað ákveðið
stefnu stjórnarinnar. Ráðherrar
hans liafa ekki getað mótað fram-
kvæmdir í þeim málum, sem ráð-
herrar hinna flokkanna fara með.
Þrátt fyrir þetta hefur tekizt, þau
tæp þrjú ár, sem stjórnin liefur set-
ið að völdum,
að auka verulega nýsköp-
un atvinnuveganna,
að tryggja með viðskipta-
samningum sölu ís-
lenzkra afurða og
vinna þeim nýja mark-
aði,
að viðhalda betri lífskjör-
um alþýðu hér á landi
en annars staðar í álf-
unni og
að skapa þjóðinni, með
sáttmálum við vinveitt-
ar lýðræðisþjóðir, auk-
ið öryggi til verndar
sjálfstæði landsins.
Þá hefur og tekizt að hrinda öll-
úm tilraunum ákveðinna afla borg-
araflokkanna, er notið hafa beins
og óbeins stuðnings kommúnista,
til þess að þrengja kosti alþýðu
með almennri gengislækkun og öðr
uin ráðstöfunum í þá átt, að leggja
byrðar óvissra og erfiðra tíma
þyngst á þá, sem minnstan hafa
viðnámsþróttinn, Þetta hefur tek-
izt, þrátt fyrir mjög alvarlegan afla
hrest á síldveiðum öll árin, margs
konar misæri og örðugteika á við-
skiptum út á við.
Alþýðuflokkurinn neitaði
að fallast á kröfur um
kjaraskerðingu.
Þegar ráðherrar Framsóknar-
flokksins báru fram þær kröfur í
ríkisstjórninni fyrir skömmu, að
kjör alþýðu yrðu skert með gengis-
lækkun gagnvart sterlingspundi og
gjaldeyri annarrra höfuðviðskipta-
landa okkar eða ineð stórfelldri
lækkun yísitöluálags á kaupgjald,
harðueitaði Alþýðuflokkurinn að
verða við þeim kröfum. Hann þver-
tók einnjg fyrir að verða við þeim
kröfum Framsóknarflokksins að
fela sérstöku stjórnlagaþingi, sem
kosið yrði til ineð ólýðræðislegum
hætti, - í einmenningskjördæm-
um, án jöfnunar — að ganga frá
stjórnarskrá lýðveldisins. Kváðust
jiá ráðherrar Framsóknarftokksins
segja samstarfinu slitið og kröfðust
j)ess, að kosningar til alþingis færu
fram þegar í haust, rúmlega hálfu
ári fyrr en lög ákveða. Alþýðuflokk
urinn lelur höfuðnauðsyn, að þing-
ræðisstjórn með fullri ábyrgð fari
með völd á þeim erfiðu og óvissu
breytingatímum, sein nú eru, og
féllst því á að láta kosningar fara
fram í haust til þess að afstýra því,
að landið yrði án jiingræðisstjórn-
ar mánuðum saman, enda þótt
hann líti svo á, að eðlilegast hefði
verið, að samstarfið héldi áfram og
stjórnin færi með völd út kjörtíma-
bilið.
Alþýðuflokkurinn gengur
ótrauður til kosninga.
ALÞÝÐUFLOKKURINN gengur
ótrauður til kosninga þeirra, sem
nú fara í hönd. Hann markar
stefnu sína og afstöðu í dægurmál-
uin í samræmi við hagsmuni al-
mennings, heill alþjóðar, starfs-
hætli sína og markmið, á þann hátt
sem hér fer á eftir:
Samstarf við lýðræðis-
þjóðirnar.
Eins og áður mun Alþýðuflokk-
urinn styðja að öflugri þátttöku Is-
lands í starfi sameinuðu þjóðanna
til styrktar friði og öryggi. Hann
vill vinna að vinsamlegum skiptum
Islendinga við allar þjóðir. Hann
vill efla samstarf Norðurlandaþjóð-
anna á öllum sviðum. Hann mun
vinna að því að ísland taki virkan
þátt í samstarfi lýðræðisþjóðanna
bæði í efnahagslegum viðreisnar-
málum Vestur-Evrópu (Marshall-
áætlun), Evrópuráðinu og eins í
samtökum lýðræðisþjóðanna til
tryggingar friði og öryggi, sem góð-
an árangur hefur borið með At-
lantshafsbandalaginu. Allt jietta
miðast við þau höfuðsjónarmið
flokksins, að tryggja frelsi, sjálf-
stæði og öryggi Islands.
Ný stjórnarskrá á grund-
velli lýðræðis og fullra
mannréttinda.
Alþýðuflokkurinn telur, að af-
greiðsla stjórnarskrármálsins hafi
dregizt úr hófi fram og að nú hafi
verið kotnið í veg fyrir að það væri
afgreitt á þessu kjörtímabili með
j)ví að efna til haustkosninga. Tel-
ur hann, að sem fyrst þurfi að selja
lýðveldinu nýja stjórnarskrá, sem
tryggi fyllstu mannréttindi, lýð-
ræði og öruggt stjórnarform.
ÞRJU HÖFUÐMARKMIÐ
ALÞ YÐUFLOKKSIN S.
Aðalstefnumál Alþýðuflokksins í
innanlandsmálum eru eins og nú
standa sakir:
að tryggja öllum þeim at-
vinnu, sem vilja vinna
og geta unnið,
að kjör almennings í land-
inu verði sem bezt og
jöfnust, enda sé þjóðar-
búskapurinn rekinn af
fyllstu hagsýni og með
hag almennings fyrir
augum, og
að félagslegt öryggi,
mannréttindi og lýð-
réttindi verði tryggð.
ATVINNA HANDA
ÖLLUM.
I. Þjóðarbúskapur eftir
áætlun.
Þjóðarbúskapurinn sé rekinn eftir
áætlun, og séu endanlegar ákvarð-
anir um innflutning og fjárfestingu
miðaðar við hana. Lögð sé álierzla
á að efla þann vísi að áætlunarbú-
skaj), sem þegar er fyrir hendi, sani
rænia störf þcirra stofnana, sérn
annast frainkvæmdir á því sviði,
og hæta starfsskilyrði þeirra og
starfshætti. Markmið áætlunarbú-
skaparins sé að efla heilbrigða
framleiðslustarfsemi og tryggja öll-
um stöðuga atvinnu.
Alþýðuflókkurinn telur, að séú
hin nýju framleiðslutæki, sem þeg-
ar eru komin til landsins, búið er
að festa kaup á og gert ráð fyrir að
afla í sambandi við Marslialláætl-
unina, hagnýtt að fullu og rekin á
hagkvæman hátt með hag alþjóðar
fyrir augum, muni þau um sinn
nægja á mjög mörgum sviðum og
geta tryggt öllum vinnufærum
mönnum stöðuga atvinnu, en þjóð-
arbúinu jafnframt nægilegar gjald-
cyristekjur. Þess vegna telur AI-
l)ýðuflokkurinn að tímabært og rétt
sé að draga nú úr hinni öru og víð-
tæku fjárfestingu, sem átt hefúr sér
stað liin síðustu ár, á öllum þeim
sviðum, sém hafa ekki bein áhrif
á atvinnu alinennihgs, en notá
þeini mun meiri gjaldeyri til kaupa
á naúðsynlegum neyzluvörúm og
efni til byggingar liagkvæmra al-
menningsíbúða. Þá ber og hina
brýnustu nauðsyn til að einbeita ís-
lenzku fjármagni til framleiðslu-
starfsemi, draga úr lánveitingUm til
óarðbærra framkvæmda, en stöðva
óhófsbyggingar og ýmis konar fé-
sýslu, sem hefur ekki þjóðfélags-
lega þýðingu.