Skutull - 24.12.1949, Blaðsíða 5

S K U T U L L
5
arins og hann reis upp móti birtunni, sem
honum fannst flæða inn til sin.
— Þú átt að koma í kirkju — sagði
sýslumaður og horfði framhjá honum
með raunalegum svip.
Þórarinn gekk á eftir sýslumanni, leidd-
ur af tveim vinnumönnum lians. Þá út
fyrir dyrnar kom, var sem hann spyrnti
við fótum. Fylgdarmenn lians námu stað-
ar og virtust til alls búnir. Hann fékk
glýju í augun, svalg loftið og fnæsti nös-
um í líkingu við nautgripi, er þeir koma
út í fyrsta sinn á vorin eftir veturstöðu í
húsum inni. örskamma stund trufluðu
hann umskiptin, svo hélt hann rólegur á-
fram. Það var autt hið neðra, en í háls-
inum fyrir ofan sáust hér og þar skaflar.
Hægur vestan andvari lá út fjörðinn.
Helgi Einarsson gekk á hlið við þá Þór-
arin. Við og við skotraði hann augum til
lians, og Þórarinn sá ekki betur en hann
gretti sig framan í hann. Var hann
kannske að hlakka yfir því að fá að
brenna hann — bölvaður hundurinn, sem
hafði róið með honum margar vertíðir.
Kirkjan var þegar þétt setin, en Þórar-
inn var leiddur til sætis á fremsta bekk
karla megin. Þar var hans gætt af fylgd-
armönnunum. Hann þekkti flesta kirkju-
gestina á hak og vangasvip þeirra. Þeir
litu jæyndar allir við, þegar hann var
leiddur í kirkjuna — sumir laumulega og
hrukku strax aftur í réttar stellingar —
aðrir hálfsneru sér við og virtu hann
lengi fyrir sér, eins og þeir væru að leita
að greinilegum merkj um myrkrahöfð-
íngjans á honum.
Nýja prestinn, séra Björn Þorleifsson,
hafði liann ekki séð fyrr, llann var bróð-
ursonur hans herradóms, biskupsins í
Skálholti, Brynjólfs Sveinssonar. Þessi
önfirðingur var lítill fyrir mann að sjá og
fremur veikraddaður, en settlegur í
kirkjulegri þjónustu. Hann talaði um ó-
endalegan kærleika guðs, sem hafði gerzt
meðþolandi mannanna í syninum til þess
að geta sjálfur friðþægt sjálfum sér fyr-
ir syndir mannanna. — En fanginn lilust-
aði daufum eyrum, eins og hann vildi
gefa þeim hvíld þessa litlu slund, með-
an hann var meðal manna. Hann horfði
á lcertaljósin og heyrði ennþá óminn af
söngnum.
Hann hrökk við. Presturinn horfði á
hann, og í augum hans brann annarleg
glóð. ^
—- En hversu hafa ekki mennirnir for-
smáð þessa óumræðilegu fórn drottins —
sagði hann — og gefið sig myrlcrahöfð-
ingjanum á vald til þess að geta unnið
náunga sínum tjón — já, fyrirgert sjálfu
lífi þeirra með fordæðuskap, sem frá
djöflinum sjálfum er kominn, hverjum
þeir hafa selt sálu sína til eilífra kvala
í því brennisteinsdíki, er aldrei slokknar,
svo að öll guðs miskunn og kærleikur er
frá þeim sneiddur.........Konur grétu
með ýmsum tilbrigðum. Einstaka efna-
bóndi dottaði.
Hann var leiddur til skenmiu aftur og
færður í járn. Enn lifðu veilcir ómar af
söng í eyrum hans, annars var þessi
glampi af jólum liðinn lijá.
Umluktur myrkri veltist hann á hállci
símun og ósjálfrátt glímdi hann við þetta
stöðuga óleysanlega viðfangsefni — Hvað
hafði hann gert — var hann saklaus eða
var hann það ekkiY En lionum tókst
fljótlega að iosna frá viðfangsefninu og
falla í sinnuleysi, sem var eftirsóknar-
veröast á þessum stað. Vei’a lians þax-na
var órabið eftir þvi, að eittlivað gei’öist.
Þrelt hans og vilji beið eftir þvi aö liann
iosnaði úr þessu myrkri og kæmist út til
lífsins, sem kallaði á hann. Meöan ekkert
gerðist var aðalviðfangsefni hans að
haida þreki sínu og viti óskertu —- veröa
ópei’sónulegur gagnvart eigin ástandi og
því, sem gei'zt hafði — Hann átti að geta
hlegið út í myrkrið, glaðzt yíir litum þeirn
og sýnum, sem það færði honum og unað
samtali við mýs og dauða hluti.
Þegar lionum var færður matur næsta
dag, hvarflaði enn í lxuga hans orðið jól.
Nú var annar jóladagur, og þann dag
átti jólagleðin að liefjast fyrir alvöru, og
sjálfsagt yi'ði fögnuður að kvöldi á sýslu-
mannsetrinu. En jafnskjótt og hann
heyrði liurðina lokast gleymdi hann ÖIlu,
sem viðkom jólum, og hann féll á ný inn
í hina óeðlilegu sambúð sína við myrkrið
og einveruna.
Um það leyti, er hann gat ímyndað sér,
að vakan væri vel liálfnuð var sem hann
vaknaði skyndilega af löngum dvala.
Hann glennti opin augun út í myrkrið,
hélt niðri i sér andanum og lá stífur. —
Nei, lionurn misheyrðist ekki það var fóta-
tak, sem hann heyrði. Það var gengið
hægum skrefum að skemmunni — læðzt
umhverfis hana og staðnæmzt við vegg-
inn — Og nú var skriðið upp á þekjuna
— Hann spratt upp, rnundi ekki eftir
fjötrunum, sem hins vegar minntu liann
á hlutvei'k sitt með því að kippa fóturn
undan honum, svo að hann féll á gólfið,
en hann stóð jafnharðan upp aftur. Nú
heyrðist lágt ui’gliljóð utan af þekjunni
— það var byrjað að rjúfa hana — torfið
var skorið með ljá, svo að þekjan var
þíð. Honum tókst að halda sér frá að
kalla og spyi’ja hver væi’i þaina á ferð.
Á rjáfrinu yfii' houum var görnul skjá-
hola, sem bii’gð liafði vei’ið, þegar hann
var settur í hald. Sá, er úti var, virtist
vita þetta og réðst þar að, sem vigið var
veikast. Nú var hann kominn inn að fjöl-
unum, sem negldar höfðu verið fyrir og
andardráttur hans heyi’ðist inn. Lengur
gat hann ekki dregið að spyrja.
— Iiver er úti? — spurði hann hvísl-
andi röddu.
Mannsandlit kom fast niður að i'ifu
milli fjalana og livæsti inn til hans:
— Þegiðu bölvaður asninn þinn.
Þá vissi hann, að þetta var sjálfur böð-
ul’inn, Helgi Einarsson.
Innan lítillar stundar stóð hann í
myrkrinu hjá honum á gólfinu.
— Það eru daufleg jól, sem þú átt grey-
ið ínitt, sagði hann — En ég komst ekki
aðra leið til þín. Hurðin er alltof erfið og
lvkilinn geymir maddaman.
— Veit nokkur um þig?
— He — he, heldurðu að ég hafi kjaft-
að það í alla, að ég ætlaði þessa leið til
þín. Sýslumaður fór með vinnumenn sína
út að Skutulsfj arðareyi’i og di’ekkur þar
jól með dönskum, og ráðsmaðurinn, sem
heima er, hefur fengið nóg að drekka. Ég
kom hérna með glas til þín, greyið mitt,
því að ekki getur þú einu sinni galdrað
til þín brennivínspela — þvilíkur bölv-
aður aumingi.
— Ef þú ert kominn til þess að leysa
mig úr járnunum, þá gei’ðu það strax.
— Láttu ekki eins og þú hafir étið óð-
an hund. Heldur þú að höðullinn komi til
þess. Eg kom bara til þess að gefa þér í
staupinu, greyið mitt, ef ég skyldi ein-
hvern tíma fá að höggva þig — En það
er nefnilega það, sem ég ekki fæ — þú
verður brenndur — Nei, þú átt ekki skil-
ið, að þér sé hjálpað.........
— Hvað segirðu? — hefurðu nokkuð
frétt um Þorbjörgu og drenginn?
— Konuna þína? Já, hún hefst við í
vetur á Eiríksstöðum, sem voru komnir
í eyði eins og þú vissir, og Jón er þar hj á
henni. En á hvei’ju þau lifa veit ég ekki.
— Svona komdu nú með lyklana, ef þú
hefur þá.
Ég sagði, að þú værir bölvaður aum-
Franskir veiðimenn halda hátíð á messu hins heilaga Huberts.
Á myndinul sést lúðrasveit þeirra leika hátíðalög í kirkju einni.