Skutull - 08.01.1952, Side 1

XXX. árgangur.
ísafjörður, 8. janúar 1952.
1. tölublað.
FINNUR JÓNSSON
ALÞINGISMAÐUR LÁTINN
Hann var fæddur 27. október 1894
og lézt að heimili sínu, Reynimel
49 í Reykjavík, 30. desember 1951
aðeins 57 ára að aldri.
SUMARIÐ 1920 kom hingað með
póstskipinu frá Akureyri ungur
maður, sem taka skyldi við póst-
meistaraembættinu á ísafirði. —
Þessi maður var Finnur Jónsson.
Fáa mun þá hafa rennt grun í,
að svo ætti eftir að fara, að saga
þessa manns og saga Isafjarðar
yrði um áratug svo til órofa sam-
ofin heild, að varla yrði á milli
greint: Saga mannsins með engu
móti svo sögð, að það yrði ekki
jafnframt að mjög verulegu leyti
einnig saga kaupstaðarins á þessu
tímabili.
En þannig átti þetta þó eftir að
fara. Það getur engum dulizt, sem
nú, þrjátíu og einu ári síðar, lítur
yfir sögu Isafjarðarbæjar og rifj-
ar jafnframt upp fyrir sér æfiferil
Finns Jónssonar á sama tíma.
Finnur Jónsson er fæddur að
Harðbak á Sléttu þann 28. október
1894. Foreldrar hans voru Jón
Friðfinnsson og Þuríður Sigurðar-
dóttir, bæði af góðum eyfirzkum
bændaættum komin.
Á Akureyri ólst Finnur upp við
eyrarvinnu og sjósókn með föður
sínum, sem var afburðaverkmaður
á sjó og landi, fylginn sér og full-
ur viljastyrks og starfsorku fram
á elliár.
Strax á unglingsárunum gekk
Finnur í Verkamannafélag Akur-
eyrar og hóf þar með fyrstu af-
skifti sín af verkalýðsmálum.
Gegndi hann þar brátt trúnaðar-
störfum, þótt ungur væri, undir
þrautseigri og farsælli forustu
Erlings Friðjónssonar.
Þrettán ára gamall fór Finnur
í Gagnfræðaskólann á Akureyri
og lauk þaðan gagnfræðaprófi vor-
ið 1910. Það ár gerðist hann póst-
þjónn hjá Friðrik Möller, föður
Ólafs Friðrikssonar, og mun hann
þar hafa fengið fyrstu kynnin af
hugsjónum jafnaðarstefnunnar
boðuðum af eldmóði og snerpu
hins fædda hugsjónamanns.
Það var við þessi kynni ásamt
áhrifum bernskuheimilisins, sem
lífsskoðun Finns Jónssonar mót-
aðist. Teningunum var kastað. Héð
an af gat hann ekki orðið afskifta-
laus um málefni verkamanna og
sjómanna. Hann hafði þegar tekið
vígslu undir merki verkalýðshreyf-
ingarinnar og jafnaðarstefnunnar.
Og undir því merki barðist hann
æ síðan, allt til dauðadags.
Póstþjónustustarfinu gegndi
Finnur fram til ársins 1919, en
hvarf þá að verzlunarstörfum, er
hann sinnti fram á næsta ár, þegar
hann var skipaður póstmeistari á
Isafirði.
Af dugnaði og árvekni rækti
Finnur póstmeistaraembættið alla
tíð, en það tók þó hvorki hug hans
eða krafta alla. Þessi ungi maður
átti varasjóð, orku og áhuga, sem
hann var staðráðinn í að verja í
þjónustu þeirra hugsjóna, er hann
ungur vígðist á Akureyri.
Barátta alþýðustéttanna við
kaupmannavaldið á Isafirði hafði
byrjað fyrir aldamót undir for-
ustu Skúla Thóroddsens. Hans
fallna merki hafði síðan verið
tekið upp af miklum skörungs-
skap af Magnúsi Torfasyni bæjar-
fógeta í nánu samstarfi við menn
eins og séra Guðmund Guðmunds-
son frá Gufudal, Helga Sveinsson
og fleiri.
Verkamenn og sjómenn á ísafirði
höfðu stofnað sín stéttarfélög árið
1916, og árið 1920, sama árið sem
Finnur Jónsson kom til ísaf jarðar,
stofnaði séra Guðmundur Kaupfé-
lag Isfirðinga, það sem nú starfar
og orðið er stórveldi í viðskipta-
málum ísfirðinga og Norður-Is-
firðinga. — Á árinu 1920 stóðu
svo sakir í bæjarstjórn Isafjarðar,
að þar áttu sæti af hendi jafnaðar-
manna aðeins tveir fulltrúar, þeir
Haraldur Guðmundsson og Jónas
Tómasson. En í janúarmánuði
1921 fóru fram bæjarstjórnarkosn-
ingar um þrjá bæjarfulltrúa. Fóru
þá leikar svo, að þeir Magnús
Ólafsson og Jón H. Sigmundsson
náðu kosningu af lista Alþýðu-
flokksins, en aðeins einn af hendi
kaupmannaliðsins. Þannig voru
fulltrúar Alþýðuflokksins orðnir
fjórir af níu í bæjarstjórn ísa-
f jarðar. Nú var aðeins eftir herzlu-
takið að því marki, að Alþýðu-
flokkurinn næði hreinum meiri-
hluta í bæjarstjórn ísafjarðar.
Mjög samtímis þessum bæjar-
stjórnarkosningum í ársbyrjun
1921, var haldinn aðalfundur í
Verkalýðsfélaginu Baldri á Isa-
firði. Á þeim fundi kusu verka-
menn Finn Jónsson, póstmeistara,
sem formann félagsins. Fundu
verkamenn brátt, að þeir höfðu
fengið öruggan forustumann, þar
sem Finnur var, og efldist félags-
starfið hröðum skrefum á skömm-
um tíma.
Liðu svo nokkrir mánuðir, en
þá brá svo til, að Sigurður Sig-
urðsson frá Vigur, sem var einn
af bæjarfulltrúum kaupmanna-
liðsins, fluttist burt úr bænum, er
honum var veitt Skagafjarðar-
sýsla. Var þá boðað til aukakosn-
ingar um 1 fulltrúa í bæjarstjórn
ísafjarðar í hans stað. Kosningin
fór fram 26. nóvember 1921, og
ákváðu verkamenn að bjóða fram
hinn unga formann sinn. Fóru
leikar svo í hólmgöngu þessari
milli flokkanna, aö Finnur Jóns-
son hlaut glæsilegan sigur, og