Skutull - 05.04.1952, Síða 1

XXX. árgangur. ísafjörður, 5. apríl 1952. 6. tölublað.
Skutull er málgagn
alþýðunnar
á Vestfjörðum.
Veigamikið spor stigið í landhelgismálinu
en langt er þó enn að settu marki.
Ríkisstjórnin gaf hinn 19. marz út reglugerð um vernd-
un fiskimiðanna umhverfis íandið, og er, samkvæmt henni,
jafnt erlendum sem innlendum skipum, bönnuð öll veiði
með dragnót og botnvörpu innan línu sem dregin er um-
hverfis landið fjórar mílur út af yztu nesjum og eyjum,
fyrir alla firði. En erlendum skipum er einnig bönnuð öll
önnur veiði innan þessarar línu. Reglugerðin gengur í gildi
15. maí í vor.
Með setningu þessarar reglu-
gerðar er verulegt spor stigið í átt-
ina að settu marki í landhelgis-
málinu, en það er : Allt landgrunn-
ið eign Islendinga. Að vísu mun
mörgum finnast, að of skammt sé
gengið, þar eð nú hafi gefist ein-
stakt tækifæri til að gera kröfur
landsmanna í þessu efni gildandi,
vegna niðurstöðu alþjóðadómstóls-
ins í Haag í landhelgisdeilu Norð-
manna og Breta. Segja menn þá
sem svo, að óvíst sé, hvenær annað
slíkt tækifæri muni gefast. Þessi
gagnrýni getur e.t.v. átt rétt á sér,
en hafi ríkisstjórnin, með þeim að-
gerðum, sem gerðar hafa verið,
ekki afsalað okkur neinum rétti,
þá er áminnst atriði ekki eins
veigamikið, og í fljótu bragði kann
að virðast. Og meðan stefnt er í
rétta átt, án fráviks, þá ber að
fagna hverjum smásigri, sem verð-
ur svo að lokum til þess, að úr-
slitaorustan vinnst.
Einmitt vegna þess, að þarna er
aðeins um byrjunarspor að ræða,
hlýtur að vera æskilegt, að menn
láti í ljósi, hvað þeim finnst at-
hugavert við þessar fyrstu aðgerð-
ir, og það, sem sagt verður hér á
eftir í þá átt, er allt þess eðlis, að
með samstilltum vilja má koma
því í kring.
Það er þá fyrst, að með reglu-
gerðinni skuli ekki vera sett ný
landhelgislína heldur „friðunar-
lína“. Á þessu tvennu er mikill
eðlismunur, þó friðunarlínan eigi,
samkv. reglugerðinni, að verka
eins og landhelgislína. Munurinn
er sá, að allt svæðið innan land-
helginnar er óskoruð eign íslend-
inga, og á því svæði geta þeir, án
þess að spyrja aðra, sett reglur um
veiði og veiðitakmarkanir, en ekki
er hægt að „friða“ nein svæði ut-
an landhelgi, án samþykkis ann-
arra þjóða, sem telja sig eiga þar
jafnan rétt á við okkur. Vegna
Haagdómstólsins, er þó tæpast
hætta á, að friðuninni núna verði
mótmælt, en það á, strax þegar
Alþingi kemur saman, að ákveða
landhelgina 4 mílur út frá grunn-
línum, dregnum milli yztu nesja,
eyja og skerja.
Sé þetta ekki gert, er t.d. hætta
á því, að erlendar síldveiðiþjóðir
viðurkenni ,,friðunarlínuna“ fyrir
norðurlandi aðeins meðan síldar-
laust er, en þegar næst kemur
síldargegnd upp að landinu, eins
og áður þekktist, þá segi þær sem
svo, að nú sé tilganginum með
friðuninni náð, og nú færi þær sig
aftur upp að gömlu landhelgislín-
unni. — Bretar gáfust upp á því,
meðan á málaferlunum stóð í
Haag, að mótmæla 4 mílna land-
helgi Norðmanna, og út frá því
ætti breytingin úr „friðarlínu" í
landhelgislínu að vera auðveld og
ómótmælanleg.
Jafnframt því, sem ný landhelg-
islína verður sett, þarf að endur-
skoða grunnlínur þær, sem dregnar
hafa verið millli „yztu nesja, eyja
og skerja“, og eru fordæmi fyrir
því, að Norðmenn bi’eyttu grunn-
línum sínum meðan á málaferlun-
um stóð í Haag. Er þá fyrst að at-
huga, að úti fyrir norðurlandi
virðist þessari reglu ekki vera
framfylgt, þar sem sleginn er sér-
stakur hringur bæði um Grímsey
og Kolbeinsey, í stað þess að draga
grunnlínuna t.d. milli Hraunhafn-
artanga, Kolbeinseyjar og Horns.
Þannig ber að sjálfsögðu að draga
línuna, og útiloka með því alla út-
lendinga frá lang mestum hluta
síldarsvæðisins. óþarfa hlykkur
virðist einnig vera á línunni milli
Langaness og Glettinganess, og
sömuleiðis milli Geirfuglaskers og
Geirfugladrangs. Með síðarnefnda
hlykknum, .er meginhluti Selvogs-
banka ofurseldur togurunum, og
hafa þegar komið fram mótmæli
gegn þessu frá Vestmannaeyjum.
„Nýja landhelgislínan verður ekki
til þeirrar hagsbóta fyrir Vest-
mannaeyinga, sem hér var almennt
vonað“ og „Selvogsbankann verð-
ur að friða fyrir ágangi erlendra
veiðiskipa“, segir Fylkir, málgagn
Sjálfstæðisflokksins í Vestmanna-
eyjum 29. marz s.l. Loks virðist
sveigt of nærri landi á hinu stutta
bili milli Meðallandssands og Ing-
ólfshöfða. Að öðru leyti en því,
sem nú hefir verið nefnt, virðist
lega landsins vera þannig, að ekki
verði deilt um, hvernig grunnlín-
urnar skuli dregnar.
Til þess að Vestfirðingar geti
gert sér vonir um verulegan ár-
angur af þessum aðgerðum, þarf
þessvegna meira að ske. Megin-
þorrin af beztu bátamiðum þeirra
lendir utanvið hina nýju línu,
hvort sem hún er kölluð friðar-
eða landhelgislína. Færsla línunn-
ar enn þá utar, eða friðun stórra
svæða við Vestfirði allt árið, eða
hluta úr árinu, er aðkallandi eftir
sem áður. Togveiðarnar allan árs-
ins hring á Halanum og grunnun-
um út af Vestfjörðum eru svo
gegndarlausar, að engu tali tekur.
Vestfirðingar fá engan fjörð frið-
aðan, sem að fisksæld jafnast á við
Faxaflóa eða Breiðafjörð. Gagn-
vart þeim gildir þessvegna alveg
sérstaklega sú regla, sem fram
kemur í Haagdómnum, að þar sem
stór landhelgi sé lífsnauðsyn fyrir
fólkið, geti viðkomandi þjóðir
sjálfar ákveðið takmörk landhelg-
innar, án þess að það fari í bága
Framhald á 3. síðu.
Stór loforð — litlar efndir.
UTSKRIFT
úr fundargerð bæjari'áðs um fjárhagsmál 19. nóv. 1951.
„Fyrir tekið:
I. Lagt fram bréf frá ísfirðing h.f. um löndun fiskafla hér
í bænum. Er þar upplýst að samningar standi nú yfir milli Félags
íslenzkra botnvöi’puskipaeigenda og Sölumiðstöðvar hraðfrysti-
húsanna um fiskverð togara á innanlandsmarkaði.
Kröfur F.l.B. eru t.d. kr. 0,85 pr. kg. af þorski, kr. 0,70 pr. kg.
af karfa og kr. 0,45 pr. kg. af ufsa, allt miðað við í skipi.
Á fundi F.l.B. var það samhljóða álit allra útgerðarmanna, að
ógerlegt væri fyrir togara að leggja afla til vinnslu í land fyrir
það verð, sem til þessa hefur verið greitt.
Stjórn félagsins er fús til að leggja afla togaranna hér á land
til vinnslu, eftir því sem við verður komið, ef samningar nást um
viðunandi fiskverð við F.l.B.
Stjórnin er fús til viðræðna við bæjarráð um Iausn þessara
rnála, og vili stjórnin gera sitt ítrasta, til þess að þessi mál megi
leysast eins fljótt og föng eru á.
Bæjai'ráð leggur til að hraðfrystihúsunum í bænum verði skrif-
að um mál þetta og bæjarstjóri fylgist með samningaumleit-
unum“.
Undir fundargerðina skrifar m.a. Matthías Bjarnason. Samn-
ingar náðust fljótt um það fiskverð, sem F.l.B. taldi viðunandi,
en lítið hefir farið fyi'ir upplögnum togaranna hér síðan. Eða
hvað finnst ísfii’ðingum um það?