Skutull - 24.06.1952, Blaðsíða 4

4
SKUTULL
„Forseti íslands
skal vera þjóðkjörinn«u
Þannig hljóðar 8. grein stjórnarskrárinnar orðrétt. — Ennfremur
segir þar:
„Forseti skal kjörinn beinum leynilegum kosningum af þeim, er
kosningarétt hafa til Alþingis“.
„Alþingi og forseti Islands fara saman með löggjafarvaldið“.
„Forsetinn skipar ráðherra og veitir þeim Iausn“.
„Undirskrift forseta lýðveldisins undir löggjafarmál eða stjórnar-
erindi veitir þeim gildi, er ráðherra ritar undir þau með honum“.
„Forseti lýðveldisins veitir þau embætti, er lög mæla fyrir um“.
„Forseti lýðveldisins gerir samninga við önnur ríki“.
„Forsetinn stefnir saman Alþingi ár hvert og ákveður, hvenær því
skuli slitið“.
„Forseti lýðveldisins getur frestað fundum Alþingis tiltekinn
tíma“.
Þannig markar stjórnarskráin í aðalatriðum verksvið forsetans.
Það er þýðingarmikið hlutverk, sem honum er ætlað að vinna. Það er
því mikil ábyrgð, sem á kjósendum hvílir, að þeir velji hæfasta mann-
inn og láti ékki flokkavaldið gera þjóðkjör hans að skrípaleik.
„Forsetakjöi' er ekki fIokksmál“
segir Gunnar l'horoddsen, og þjóð-
in viðurkennir, að í því hafi hann
rétt fyrir sér.
„Það er afar þýðingarmikið, að
forseti Islands gerþekki völundar-
hús stjórnmálanna“, sagði ólafur
Thórs í Morgunblaðinu skömmu
eftir lát Sveins Björnssonar for-
seta. — Og hvor skyldi nú þekkja
það völundarhús betur, séra Bjami
Jónsson eða Ásgeir Asgeirsson?
„Ekki líkar mér við þá núna,
Hermann og Ólaf. Þeir hafa tekið
fastan sálusorgara minn, hvern ég
elska, virði og þekki að öllu góðu
um tugi ára. Hafa þeir í hyggju
að flytja hann fram á Álftanes.
Þeir eru hugkvæmir, þessir for-
ustumenn. Tiltæki þessu er ég
mótfallinn. Það er blátt áfram
rangt að taka guðsmanninn úr
dómkirkju ríkisins og leiða hann
inn í „völundarhús stjórnmál-
anna“, en þar er hann mun ókunn-
ugri en í helgidóminum“.
Þannig farast Hallgrími Jóns-
syni fyrrum skólastjóra orð í
blaðinu Forsetakjör, 4. tbl.
„Og muna skyldu allir Islend-
ingar, að þjóðin á sjálf að kjósa
forsetann, ekki flokkavaldið.
Flokksræðið er þegar orðið nógu
sterkt, þó að kjósendur hafi frjáls-
ar hendur um forsetaval og séu
þar ekki handjárnaðir.
Þjóðin kýs forseta, sem hún
treystir til að skipa stöðu þjóð-
höfðingjans með sem mestum
sóma í hvívetna.
Þjóðin kýs forseta, hæfasta
manninn, sem í framboði er hverju
sinni.
Þjóðin kýs því 29. júní n.k. Ás-
geir Ásgeirsson, alþingismann
Vestur-Isfirðinga, og einn af ætt-
mennum Jóns Sigurðssonar for-
seta“.
Friðrik Hjartar, skólastjóri.
„Ég hef fylgst með starfsferli
hr. Asgeirs Ásgeirssonar í s.l. 30
ár og sá hann á Þingvelli 1930.
Ég þekki nú engan Islending, sem
uppfyllir betur þá kosti, sem ég
tel, að forsetinn eiga að hafa. Ég
er sjómaður — og Ásgeir Ásgeirs-
son hefur alltaf stutt okkar mál.
Ég kýs hann fyrst og fremst sem
fslendingur — en um leið treysti
ég honum, af því að ég vinn ævi-
starf mitt á hafinu“.
Sigurður Guðbjartsson,
bryti á m.s. Heklu.
Eftirfarandi ummæli eru höfð
eftir þjóðkunnum og spakvitrum
bónda norðanlands:
„Flokksforingjarnir geta hringt
okkur upp með stjómarhraði. Þeir
mega ríða húsum hjá okkur og
fara um héruð með fundarhöld og
liðsdrátt. Þeir mega steyta hnefa
og hringla í flokkshandjámum.
Við bændur munum taka þeim ým-
ist vel eða sæmilega, en segja fátt.
Við förum ekki að deila við þá,
því að við erum friðsamir borg-
arar, og okkur er vel við þessa
menn. Og það er svo fjarri lagi,
að við ætlum að lasta elskulega
öldunginn þeirra úr Reykjavík. —
En daginn 29. júní ætlum við að
eiga sjálfir. og þá munu margir
blóta á laun í minni sveit. — Við
kosningamar að vori skipum við
okkur svo aftur hver í sinn flokk,
og þá fær keisarinn hvað keisar-
ans er — en ekki núna“.
Ætli þeir verði ekki nokkuð
margir, sem þannig fara að þann
29. júní.
Jón H. Guðmundsson
RITSTJÓRI EÁTINN.
Þann 12. júní s.l. lézt í Landa-
kotsspítalanum í Reykjavík, Jón
H. Guðmundsson, ritstjóri Vik-
unnar, tæpra 46 ára að aldri.
Hafði hann átt við mikla vanheilsu
að stríða seinustu mánuðina.
Banamein hans var hjartabilun.
Jón var fæddur í Reykjavík 21.
júlí 1906. Ungur nam hann prent-
iðn og starfaði sem prentari í
nokur ár. Þá gerðist hann ritstjóri
Prentarans, en árið 1940 tók hann
að sér ritstjórn heimilisblaðsins
Vikan og var ritstjóri hennar síð-
an til dauðadags. Tókst honum
með dugnaði sínum að afla Vik-
unni mikillar útbreiðslu.
Jón lagði líka fyrir sig skáld-
skap, og minnist ég a.m.k. fjög-
urra bóka, er út komu eftir hann:
„Smásagnasafnið, Frá liðnum
kvöldum“ kom út 1937— „Vildi
ég um Vesturland 1943, smásög-
urnar. Samferðamenn 1944 og
skáldsagan Snorri Snorrason 1947.
Fengu margar smásögur Jóns
góða dóma.
Jón Guðmundsson var allra hug-
ljúfi, er honum kynntust. Hann
var vinfastur og vinavandur,
starfsamur og þrautseigur. Hann
unni íslenzkri náttúrufegurð og
ferðaðist mikið um fjöll og ó-
byggðir íslands.
Jón var kvæntur ágætri og
Bræðslusíldar-
verðifi 60 krónur.
var í fyrra 110 kr.
ÁKVEÐIÐ hefur verið, að
síldarverksmiðjur ríkisins
kaupi í sumar síld föstu verði á
60 kr. málið, en í fyrra var verð
á bræðslusíld kr. 110,16, 1950
65,00 kr. og 1949 kr. 40,00.
Lækkunin stafar af miklu
verðfalli á Iýsi, sem nemur kr.
70,00 á því lýsismagni, sem fæst
úr einu máli. Og til þess að
hægt sé að greiða þetta verð,
munu gefin út bráðabirgðalög
um að fella niður gjald af
bræðslusíld til hlutatryggingar-
sjóðs, sem nú er kr. 4,80 á mál
síldar, þótt meðalafli verði
meira en 6000 mál. Verður þá
áætlunarverðið kr. 54,69, en
kaupverðið er áætlað kr. 5,31
liærra, þar eð ekki er gert ráð
fyrir afborgunum af nýju verk-
smiðjunum á Skagaströnd og
Siglufirði vegna þessara sér-
stöku ástæðna.
SR greiða út 85% af áætlun-
arverðinu, kr. 54,69, þ.e. kr.
46,49, en afganginn síðar.
myndarlegri konu, Guðrúnu Hall-
dórsdóttur, Jónssonar bónda á
Arngerðareyri og dvöldust þau
hjónin oftast meira eða minna hér
vesturfrá á sumrin, eftir því sem
þau gátu við komið.
Með Jóni H. Guðmundssyni er
í val hniginn á bezta aldri góður
drengur og gegn Islendingur.
Hannibal Valdimarsson.
--------o--------
FRAMKVÆMDANEFND
STUÐNINGSMANNA ÁSGEIRS
ASGEIRSSONAR ER ÞANNIG
SKIPUÐ:
Rögnvaldur Jónsson, kaupmaður.
Bjarni Sigurðsson, póstfulltrúi.
Kristján Tryggvason, klæðskeri.
Þórleifur Bjarnason, námsstjóri.
Guðbjörg Bárðardóttir, frú.
Bjarni Guðbjörnsson, bankastjóri.
Björn H. Jónsson, skólastjóri.
Kosningaskrifstofa Ásgeirs-
manna er í Verzlun Rögnvaklar
Jónssonar, en á Itjördegi mun hún
verða í Skátaheimilinu, sími 282.
--------o--------
FRUMBÓLUSETNING
fer fram á viðtalsstofu minni
laugardaginn 28. þ.m. kl. 13,30.
Þar eiga að mæta öll börn % árs
til 2 ára, sem ekki hafa verið bólu-
sett, svo og þau börn, sem bólu-
sett voru án árangurs í fyrra.
Börn á aldrinum % árs til 7 ára
geta þá fengið sig bólusett við
barnaveiki.
Geymið tilkynninguna.
TILKYNNING
frá liéraðslækni.
————O-----------
Sólskinsdagar á Islandi.
Fyrir nokkru var Kjartan ó.
Bjarnason hér á ferð og sýndi
kvikmynd sína, Sóskinsdagar á Is-
landi við ágæta aðsókn og mikla
ánægju áhorfenda. Á seinasta ári
ferðaðist Kjartan með myndina
erlendis, og vakti hún þar mikla
athygli og hlaut hina áætustu
blaðadóma. — Vinnur Kjartan Ó.
Bjarnason með þessu þýðingar-
mikið landkynningarstarf, sem
hann á skilda alþjóðarþökk fyrir.
Árbók Férðafélags Islands 1952
er komin út. Bókin fjallar að
þessu sinni um Strandasýslu, og
hefur Jóhann Hjaltason skóla-
stjóri í Súðavík ritað meginefni
bókarinnar af miklum kunnugleik
og vandvirkni. Áður hefur Jóhann
ritað í árbók Ferðafélagsins um
Norður-lsafjarðarsýslu. — Þetta
er merk bók, sem aðrar bækur
Ferðafélagsins og munu margir
fagna útkomu hennar.