Skutull - 15.01.1955, Blaðsíða 2

2
SK.UTULL
filondroðastefna fhaldsins I bæjarmáinm
S K U T U L L
Otgefandi:
Alþýðuflokkurinn á Isafirði
Ábyrgðarmaður:
Birgir Finnsson
Neðstakaupstað, ísaf. — Sími 13
Afgreiðslumaður:
Guðmundur Bjarnason
Alþýðuhúsinu, lsaf. — Simi 202
Innheimtumaður:
Haraldur Jónsson
Þvergötu 3. IsaíiríU
Mare nostrnm.
Hafið kring um ísland er mare
nostrum — hafið okkar. Þau
verðmæti, sem þjóðin dregur úr
því hörðum höndum, eru undir-
staða þess menningarlífs, sem í-
búar landsins lifa og hafa lifað.
Það er mikilvægasta auðlind
landsins, og ef sú auðlind yrði
þurausin, þá yrði landið litt
byggilegt. Þetta eru einföld sann-
indi, en ekki viðurkennd af öll-
um. Aðrar þjóðir, sem eiga næg-
ar auðlindir heima fyrir, mót-
mæla rétti okkar til hafsins, og
ásælast verðmætin úr auðlind
okkar svo ákaft, að við borð
liggur að hún verði þurausin.
Þessi afstaða nálgast fjörtjón ís-
lenzku þjóðarinnar, en hlýtur
jafnframt að þjappa Islendingum
saman í sjálfstæðisbaráttunni fyr-
ir mare nostrum, en takmark
þeirrar baráttu er: Allt land-
grunnið eign fslendinga.
Höfuðféndur okkar í baráttunni
fyrir mare nostrum eru Englend-
ingar. Þeir hafa gripið til hins
illræmda löndunarbanns vegna
þeirra friðunarráðstafana til
verndar fiskistofninum, sem
íslenzk stjórnarvöld hafa á-
kveðið, og sem eru algjört lág-
mark þessháttar ráðstafana, ef
þjóðin á ekki að komast á vonar-
völ. Þetta löndunarbann brezkra
togaraeigenda er brezku þjóðinni
í heild og stjórn hennar til
skammar, og reyndar furðulegt
að menn eins og sir Winston
og sir Anthony skuli láta það
viðgangast. En atburðir síðustu
daga virðast sýna, að ekki eigi
lengur að láta sitja við löndunar-
bannið eitt, heldur ætli Bretar
jafnvel að hrekja íslenzka fiski-
báta af miðum með dæmafárri
fyrirlitningu fyrir alþjóða sigl-
ingareglum, því togarar þeirra
virðast ösla um sjóinn eftir regl-
unni: Aldrei að víkja. Slys hafa
hlotist af þessu, svo sem skýrt
er frá í blaðinu í dag, og nýlega
sökkti brezkur togari fiskibáti
við bryggju á Þingeyri. Munaði
þar mjóu að manntjón yrði af,
og oft hefur það eingöngu verið
snarræði íslenzku fiskimannanna
að þakka, að ekki hafa orðið á-
rekstrar. Þannig er blaðinu kunn-
Erfið aðkoma.
öllum bæjarbúum er enn í
fersku minni glundroðinn á stjórn
bæjarins í höndum sjálfstæðis-
manna og komma (íhaldskomma)
1946—1951. Ásberg, Sigurður,
Matthías og Steinn voru bæjar-
stjórar á þessu tímabili, og í lok
þess voru lausaskuldir 1350 þús.
kr„ lánstraust alstaðar þrotið, og
ekki séð fyrir daglegum nauð-
synjum sjúkrahúss og elliheimil-
is. Kommarnir sáu í hvert óefni
komið var í apríl 1951 og vildu
ekki lengur bera ábyrgð á ó-
stjóminni. Slitu þeir samstarfi
við íhaldið og mynduðu meiri-
hluta um Jón Guðjónsson sem
bæjarstjóra með Alþýðuflokknum.
Það var mikið verk og erfitt
að ráða fram úr þeim vandamál-
um, sem að steðjuðu vegna við-
skilnaðar íhaldsins við fjárhag
bæjarins, og er óhætt að fullyrða,
að margur maðurinn hefði gefist
upp við að leysa þann vanda, sem
Jón Guðjónsson tók að sér.
En með þrotlausri vinnu, þraut-
seigju og lagni tókst Jóni þegar
á fyrsta ári að skipa málefnum
bæjarins á allt annan og betri
veg en áður var, og síðan hefur
hann stöðugt haldið viðreisnar-
starfinu áfram af óþrjótandi elju
og dugnaði.
Minnimáttarkennd íhaldsins.
Piltar þeir í flokki íhaldsins,
sem mesta ábyrgð báru á óstjórn-
inni 1946—1951, og enn eru í
bæjarstjóm, hafa þó ekki haft í
sér manndóm og vit til að viður-
ugt um að m.b. Páll Pálsson
forðaði sér naumlega undan á-
siglingu brezks togara daginn
áður en m.b. Súgfirðingur var
sigldur í kaf, og s.l. fimmtudag
henti það sama m.b. Einar Hálf-
dáns. Báðir voru þessir bátar að
draga línu, og bar því togurunum
skilyrðislaust að víkja. Þetta era
engin einsdæmi, og ennfremur
eyðileggja togararnir veiðarfæri
bátanna gengdarlaust, þótt þau
séu greinilega merkt með belgj-
um og ljósbaujum.
Þetta framferði verður ekki
lengur þolað. Það verður að
krefjast þess af íslenzkum stjórn-
arvöldum að fiskimenn okkar
fái nauðsynlega vemd til að
sækja lífsviðurværi sitt og sinna
í mare nostram. Það verður að
færa út íslenzka landhelgi og lög-
sögu, og efla landhelgisgæsluna
eftir þörfum, svo unnt verði að
stemma stigu við yfirgangi
brezku togaranna. Hér eftir duga
engin vetlingatök, í landhelgis-
málinu.
kenna starf Jóns Guðjónssonar
að verðleikum og þakka honum
það, að hann hefur afstýrt hin-
um hörmulegustu afleiðingum af
verkum þeirra sjálfra. Þeir hafa
ekki einusinni kunnað að þegja og
skammast sín, heldur hafa þeir
hvað eftir annað ráðist að Jóni
að tilefnislausu á hinn fúlmann-
legasta hátt. Verður þetta ekki
skýrt öðravísi en sem minnimátt-
arkennd gagnvart Jóni vegna þess,
að hann hefur gert margfalt bet-
ur en ihaldspiltarnir megnuðu.
Af þessari ástæðu báru þeir
fram vantraust á Jón þegar fjár-
hagsáætlun þessa árs var til síð-
ari umræðu í bæjarstjórn í fyrri
viku. Segja þeir, að bæjarstjóri
hafi „brotið lög og reglur bæjar-
stjórnar með því að sniðganga
bæjarstjórn og taka einn ákvörð-
un í málum, sem bæjarstjóm ein
hefur rétt til að gera“.
Þessu til sönnunar finna þeir
svo ekkert annað en það, að
bæjarstjóri hafi fengið lögfræðing
til aðstoðar við innheimtu bæjar-
gjalda og höfðað mál út af skuld,
sem talin var útistandandi í bók-
um bæjarins frá stjórnartíð þeirra
sjálfra. Flestir venjulega gerðir
menn mundu telja, að í báðum
þessum tilfellum væri bæjarstjóri
aðeins að gera skyldu sína sem
starfsmaður bæjarins, en það er
nú öðru nær eftir kokkabókum
íhaldspiltanna hér á Xsafirði.
Vilja afturhvarf til glundroðans.
Auk þess að reyna að ófrægja
Jón Guðjónsson, og spilla þar
með árangrinum af hinu ágæta
starfi hans, snýst öll viðleitni í-
haldsminnihlutans í bæjarstjórn
um það, að koma á svipuðum
glundroða og ríkti í stjórn bæjar-
málanna í meirihlutatíð sjálfra
þeirra, og er herferðin gegn Jóni
raunar einn þátturinn í þeirri
þokkalegu iðju. Að öðru leyti
lýsir þessi stefna sér meðal ann-
ars í þeim breytingartillögum,
sem íhaldið bar fram við fjár-
hagsáætlunina fyrir þetta ár, þeg-
ar hún var afgreidd hinn 5. þ.m.
og era tillögurnar aðallega um
tvennt: 1 fyrsta lagi að áætla
bænum sýndartekjur og í öðru
lagi að dreifa fjárveitingum bæj-
arsjóðs þannig, að á mörgu verði
byrjað en engu lokið til fulls.
Sýndartekjur vildu þeir að
þessu sinni áætla kr. 500 þúsund,
og nú hét þessi liður „óinnheimt
útsvör og aðrar tekjur til bæjar-
sjóðs, þegar frádregin eru afföll
og gjaldfallnar skuldir f.f.ári, sem
greiða þarf á árinu 1955“.
Árið 1952 báru íhaldsmenn
fram samskonar tillögu og þá var
upphæðin 750 þúsund krónur, 1953
var hún í tillögu þeirra 758 þús.
krónur, en s.l. ár hvíldu þeir þetta
„patent“ sitt. Hafa þeir þannig
alls viljað áætla með þessum
hætti í tekjum bæjarins krónur
2.008.000.00 og fyrir þessa glæsi-
legu tölu átti svo auðvitað að
gera heil ósköp, ekki vantaði það.
— En hvað þýðir svo þessi boð-
skapur? Hann þýðir í raun og
veru það sama og að segja við
bæjarbúa: Eftir því sem þið
greiðið minna af útsvörum ykkar
á ári hverju, safnast saman hjá
bæjarsjóði meira og meira af
útistandandi skuldum, sem síðan
má taka inn í fjárhagsáætlun
bæjarins sem tekjur, og brátt líð-
ur að því, að þessi tekjustofn
verður orðinn svo vænn, að bær-
inn þarf ekkert annað í eitt til
tvö ár, og þið getið þá sloppið
alveg við bannsett útsvörin.
En úr því að þetta á að heita
svona einfalt, þá vaknar spurn-
ingin: Hversvegna höfðu íhalds-
menn ekki þessa aðferð, þegar
þeir höfðu aðstöðu til? Og hvers-
vegna telja máttarstólpar íhalds-
ins ekki útist. skuldir fram sem
tekjur í skattaframtölum sínum,
heldur sem eignir? Það er ein-
faldlega vegna þess, að enginn
getur notað sömu tekjurnar oftar
en einusinni, og blekkingameist-
aranum Matthíasi, og aðstoðar-
mönnum hans, mun veitast erfitt
að leysa þá þraut. Þessvegna geta
bæjarbúar aldrei haft neitt gott
af þeim framkvæmdum, sem lofað
er út á slíkar blekkingatekjur.
Ef tillögur íhaldsins um þær næðu
fram að ganga, mundi aðeins vera
þjónað þeim tilgangi tillögumanna
að skapa glundroða í málefnum
bæjarins, bæjarbúum öllum til ó-
þurftar.
Engu á að ljúka.
Meðal þeirra verklegu fram-
kvæmda, sem verið hafa á döf-
inni hjá bænum, eru viðgerð og
breikkun Hafnarstrætis, Austur-
völlur, smábátahöfnin og áhalda-
húsið. Allt er þetta komið á
nokkurn rekspöl, og verður að
ljúka því. En Matthías & Co. eru
ekki þeirrar skoðunar. Þeir vilja
dreifa þeim framlögum, sem raun-
hæf geta talizt, sem allra mest,
þannig að í ýmsu verði grautað
en ekkert fullgert. Þannig vildu
þeir við afgreiðslu fjárhagsáætl-
unarinnar að þessu sinni láta
lækka framlag til Hafnarstrætis
úr 100 þús. kr. í 50 þús., framlag
til Austurvallar úr 50 þús. kr. í
25 þúsund, framlag til bátahafnar
úr 100 þús. kr. í 50 þúsund og
framlag til áhaldahúss úr 100
þús. kr. í 50 þúsund, en vildu í
þess stað fitja upp á ýmsu öðru.